|
|
|
|
Aktif Yaşlanma Endeksi 2024
|
|
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı itibarıyla ilk kez resmi olarak Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE) verilerini yayımladı. Endeks, yaşlı bireylerin (55 yaş ve üzeri) topluma, işgücüne ve sosyal yaşama katılım düzeylerini ölçmek amacıyla geliştirilmiş olup, istihdam, topluma katılım, bağımsız-sağlıklı yaşam ve aktif yaşlanma için kapasite ve elverişli ortam olmak üzere dört bileşenden oluşmaktadır.
-
Türkiye’nin AYE genel endeks değeri 2024’te 29,7 oldu (2023’te 28,7).
-
Erkekler için 34,5, kadınlar için 25,3 olarak ölçüldü.
-
AB ortalaması 36,8 ile Türkiye’nin üzerinde yer aldı.
-
En yüksek AYE değeri 33,3 ile Doğu Karadeniz Bölgesi’nde, en düşük değer ise 26,9 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde tespit edildi.
Türkiye, demografik dönüşüm sürecinde yaşlı nüfusu hızla artan bir ülke konumundadır. 2024 yılı itibarıyla yaşlı nüfus %10,6’ya ulaşmış ve bu oranın 2100 yılına kadar %33,6’ya çıkması beklenmektedir. AB ile karşılaştırıldığında Türkiye’nin AYE değeri daha düşük seyretmektedir, bu da yaşlı nüfusun aktif yaşama katılımı konusunda iyileştirme gereksinimini ortaya koymaktadır.
Sonuç olarak, Türkiye’nin yaşlı nüfusa yönelik sosyal, ekonomik ve sağlık politikalarını daha kapsayıcı ve cinsiyet eşitliğini gözeterek güçlendirmesi gerektiği vurgulanmaktadır. AYE, bu politikaların takibinde stratejik bir araç işlevi görecektir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Metro İstanbul’da Grev Süreci Başladı
|
|
Metro İstanbul ile Demiryol-İş Sendikası arasında yürütülen 18. Dönem Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri anlaşmazlıkla sonuçlandı. Arabulucu süreci de başarısız olunca, 6356 sayılı yasa kapsamında Demiryol-İş Sendikası, Metro İstanbul işyerlerinde 24 Nisan 2025 itibarıyla grev kararı aldı. Grev kararı, Metro İstanbul Genel Müdürlüğü önünde işçiler tarafından okunarak ilan edildi. Demiryol-İş temsilcileri, yüksek enflasyon ve artan yaşam maliyetlerine dikkat çekerek grev sürecinin haklı talepler doğrultusunda başlatıldığını belirtti. Grevin hangi tarihte uygulanacağı ise ayrıca duyurulacak.
|
|
|
|
|
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile KOSGEB’den İmalatçılara Dijital Dönüşüm Desteği
|
|
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, imalat sanayinde faaliyet gösteren büyük işletmelerin dijital dönüşümünü “Dijital Dönüşüm Destek Programı” ile teşvik ediyor. Programdan, en az 5 yıldır faaliyet gösteren ve asgari 30 milyon TL yatırım tutarına sahip büyük işletmeler ile KOBİ’ler faydalanabiliyor. Başvurusu onaylanan işletmelere KDV istisnası, vergi indirimi, gümrük muafiyeti, sigorta primi işveren desteği gibi 5. Bölge yatırım teşvikleri sunuluyor.
Başvuru Koşulları:
-
Son 6 ayda alınmış dijital olgunluk değerlendirme raporu
-
Yol haritası, yatırım planı ve kapasite raporu
-
En az 3 yıllık iş planı
-
Dijital dönüşüm alanında belirlenmiş yatırım ürün listesine uyum
Destek Alanları:
-
Bilgisayarlı üretim sistemleri
-
Kalite güvencesi için sensör sistemleri
-
Üretim yazılımları, siber sistemler
-
Tedarik ve lojistikte dijitalleşme yatırımları
🔗 Ayrıntılar ve başvuru: dijitaldonusum.sanayi.gov.tr
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ABD’li Çalışanlar Politik Belirsizlik ve İş Değişiklikleri Karşısında Endişeli
|
|
ABD’de Justworks ve The Harris Poll tarafından yapılan araştırmaya göre, çalışanların %60’ı federal politika değişikliklerinin önümüzdeki yıl kendilerini doğrudan etkileyeceğine inanıyor. Özellikle yeni vergi düzenlemeleri, fon kesintileri ve Çalışan Tutma Vergisi Kredisi’ndeki gecikmeler, çalışanlar üzerinde baskı yaratıyor. Ankete katılanların %52’si bu değişiklikleri takip edemeyecek kadar bunalmış hissederken, %45’i bu süreçte destek için insan kaynakları ekiplerine güvendiklerini belirtiyor. Çalışanlar ayrıca, sosyal hakların azalması, işten çıkarma olasılığı ve şirket kültüründeki değişimlerden endişe duyuyor. Rapor, ruh sağlığı, stres yönetimi ve tükenmişlik gibi konularda çalışanların daha fazla destek ve kaynak beklentisi içinde olduğunu da vurguluyor. Küçük işletmeler için bu süreç hem bir zorluk hem de şeffaf iletişim ve güvenilir liderlik için önemli bir fırsat sunuyor.
|
|
|
|
|
Federal İş Mahkemesi’nden Uyarı: Geç Belirlenen Hedefler, Tazminat Riskini Doğuruyor
|
|
Almanya Federal İş Mahkemesi’nin verdiği son karar, işverenlerin değişken ücretlendirme sistemlerinde zamanında hedef belirleme yükümlülüğünü net biçimde ortaya koymaktadır. Karara konu olayda, işveren 2019 yılı için hedefleri geç iletmiş, bireysel hedefleri ise hiç belirlememiştir. Mahkeme, bu durumda çalışanın motivasyon ve performans değerlendirme olanaklarının ortadan kalktığına ve işverenin yükümlülüğünü ihlal ettiğine hükmetmiştir.
Sonuç olarak, çalışan varsayımsal tam hedef başarısına (%100 şirket hedefi, %142 bireysel hedef) göre 16.000 EUR tazminat almaya hak kazanmıştır. Mahkeme ayrıca, geç ya da eksik belirlenen hedefler nedeniyle doğacak riskin işverene ait olduğunu vurgulamıştır.
İşverenlere öneri: Değişken ücret planları kapsamında hedefler, performans dönemi başlamadan önce net şekilde belirlenmeli; çalışanla yapılan mutabakatlar yazılı olarak belgelenmelidir. Aksi takdirde, çalışanlar tam hedef başarısı varsayımıyla tazminat talep edebilir.
|
|
|
|
|
Yapay Zeka ile 122 Saat Tasarruf: Google’dan İngiltere’de Verimlilik Raporu
|
|
Google, İngiltere’de başlattığı “AI Works” adlı pilot programla, yapay zekanın iş gücü verimliliği üzerindeki etkisini analiz etti. Public First ortaklığında yürütülen çalışmaya göre, çalışanlara sadece birkaç saatlik eğitim verilerek yapay zekanın benimsenmesi iki kat artırıldı ve yıllık ortalama 122 saat zaman tasarrufu sağlandı.
-
Yapay zekadan en az faydalanan kesim: Düşük sosyo-ekonomik geçmişe sahip 55 yaş üstü kadın çalışanlar.
-
Eğitim öncesi: Bu grubun yalnızca %17’si haftalık, %9’u günlük olarak yapay zeka kullanıyordu.
-
Eğitim sonrası (3 ay içinde): Haftalık kullanım %56’ya, günlük kullanım %29’a yükseldi.
-
Eğitim sonrası yapay zekaya olan güvenin artmasıyla teknoloji kullanımı kalıcı hale geldi.
-
Yapay zekanın iş yerinde kullanımının meşruiyeti konusundaki endişeler, kullanıcıları ilk adımı atmaktan alıkoyan temel neden olarak tespit edildi.
Google’ın Öngörüsü: İngiltere’nin işgücünü yapay zekaya adapte edebilmesi halinde, ülke ekonomisine 400 milyar £ (yaklaşık 533 milyar $) katkı sağlanabileceği tahmin ediliyor.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Great Place To Work – Türkiye’nin En İyi İşverenleri 2025 Raporu
|
|
Rapor, Ocak 2024 – Ocak 2025 arasında, 600’ü aşkın organizasyonda 170 binden fazla çalışanın geri bildirimine dayanarak hazırlandı. Katılımcılar farklı sektörlerde (lojistik, teknoloji, üretim, finans, ilaç, perakende vb.) yer alıyor. Trust Index anketindeki 60+ ifade temel alındı. Veri analizi için makine öğrenmesi yöntemleri kullanıldı.
Psikolojik Güven ve Esenlik Farkı
-
“Psikolojik güvenlik” fikir beyanı ve güven hissini ifade ederken,
-
“Psikolojik esenlik” yöneticilerin etik tutumu, şeffaflık, empati, sosyal iletişim gibi geniş faktörleri kapsıyor.
-
Yüksek psikolojik esenlik; bağlılık, dirençlilik ve performansla ilişkilendiriliyor.
Raporun Stratejik Önerileri
Yüksek Güven Kültürü = Finansal Başarı
-
Güven kültürü, inovasyon, çeviklik ve marka itibarını destekliyor.
-
Listelenen şirketlerde psikolojik güvenlik yanıtı %77 iken, diğer şirketlerde %52.
İyileştirme Alanları
|
|
|
YASAL DÜZENLEMELER VE YARGI KARARLARI
|
|
|
|
Yıllık İzin Avansının Peşin Ödenmemesi İşçi Yönünden Haklı Fesih Sebebidir
|
|
“Bölge Adliye Mahkemesi kararları arasındaki uyuşmazlığın, 4857 sayılı Kanun’un 57/1 hükmü uyarınca işverenin işçinin yıllık izin dönemine ilişkin ücretinin izinden önce peşinen veya avans olarak ödeme zorunluluğuna ilişkin yükümlülüğüne aykırı davranışının işçi bakımından haklı nedenle fesih sebebi teşkil edeceğine dair İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin22.04.2021 tarihli ve 2021/310 Esas, 2021/736 Karar sayılı kararı doğrultusunda giderilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.”
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2025/2024 Esas, 2025/2487 Karar
|
|
|
|
Brüksel Temyiz Mahkemesi: Aynı Fesih Sürecinde Çifte Tazminat
|
|
Belçika’da Brüksel İş Temyiz Mahkemesi, 3 Aralık 2024 tarihli kararında, bir işçinin iş sözleşmesinin sona erdirilmesi sürecinde Toplu İş Sözleşmesi No. 109 (CBA 109) kapsamında iki ayrı tazminata hükmetti. Bu karar, aynı fesih süreci için ilk kez çift tazminat verilmesiyle içtihat niteliği taşıyor.
Şirket, 27 Ekim 2020 tarihinde bir çalışanın iş sözleşmesini 3 ay 21 haftalık bir ihbar süresi vererek feshetti. Çalışan, işten çıkarılma nedenlerini öğrenmek için şirkete yazılı olarak başvurdu; ancak şirket yanıt vermedi. İhbar süreci devam ederken çalışan, 4 haftalık hastalık izni ve 13 günlük yıllık izin kullandı. Bu nedenle ihbar süresi askıya alındı. Daha sonra işveren, kalan ihbar süresini kıdem tazminatı ödeyerek sona erdirdi (31 Mart 2021 itibarıyla). Çalışan yine işten çıkarılma nedenlerinin bildirilmesini istedi. Bu kez işveren, COVID-19 krizinin iş üzerindeki ekonomik etkilerine dayandığını belirtti. Ancak işveren, çalışanın performansı, davranışı veya şirketin organizasyonel gereklilikleriyle ilgili somut bir gerekçe sunamadı.
Mahkeme, işçiye ilk gerekçesiz fesih bildirimi nedeniyle 2 haftalık maaş, açıkça makul olmayan gerekçeyle yapılan erken fesih nedeniyle 4 haftalık maaş ve derhal fesih kararının da makul bulunmaması gerekçesiyle 12 haftalık maaş olmak üzere toplamda üç farklı tazminat ödenmesine hükmetti. Kararda, işverenin yalnızca işten çıkarmayı değil, ihbar süresini ödeme yoluyla sona erdirme kararını da açık, makul ve belgelenmiş nedenlerle desteklemesi gerektiği vurgulandı. Bu karar, Belçika iş hukukunda işverenlerin iş akdi sona erdirme biçimlerini daha dikkatli gerekçelendirmeleri gerektiğini ortaya koymakta ve işverenin karar verme özgürlüğünü sınırlandıran emsal bir nitelik taşımaktadır.
|
|
|
GÜNÜN SORUSU VE BİLGİLERİ
|
|
|
|
|
SORU: EYT’li bir arkadaşımız istifa etti. EYT’li olurken kıdem tazminatı almıştı ancak şimdi geri kalan süre için (yaklaşık 2 yıl) tekrar kıdem tazminatı alabilir mi?
|
|
CEVAP: İstifa değil de bu bir haklı sebebe dayansaydı, kıdem alırdı. Ancak istifa süreçlerinde kıdem alamadığı için, emekli olması bu süreci farklılaştırmayacak.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rapor Süreleri Hakkında
-
İşyeri hekimi bir kerede en fazla 2 gün istirahat verebilir.
-
Ayaktan tedavilerde, tek hekim raporu ile bir defada en çok 10 gün istirahat verilebilir.
-
İstirahat sonrasında kontrol muayenesi raporda belirtilmiş ise toplam süre 20 günü geçmemek kaydı ile istirahat uzatılabilir. 20 günü aşan istirahat raporları sağlık kurulunca verilir.
-
Bir takvim yılı içinde tek hekim tarafından ayaktan tedavilerde verilecek istirahat sürelerinin toplamı 40 (kırk) günü geçemez. Bu süreyi geçen istirahat raporlarının sağlık kurullarınca düzenlenmesi gerekmektedir.
-
Sağlık kurulunun ilk vereceği istirahat süresi sigortalının tedavi altına alındığı tarihten başlamak üzere 6 ayı geçemez. Tedaviye devam edilmesi hâlinde malullük hâlinin önlenebileceği veya önemli oranda azaltılabileceği sağlık kurulu raporu ile tespit edilirse bu süre uzatılır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|