Günlük Gelişmeler

Bakan Işıkhan Ulusal İstihdam Stratejisinin Ayrıntılarını Paylaştı

Bakan Işıkhan, 2025-2028 Ulusal İstihdam Stratejisi kapsamında kadınların iş gücüne katılımını artırmaya yönelik adımlar atılacağını belirtti.

• Doğum sonrası kısmi ve yarı zamanlı çalışma modellerinde mevzuat değişiklikleri öngörülüyor.
• Esnek çalışma modelleri ve çocuk bakım destekleri sağlanacak.
• Bakanlık, iş gücü piyasasına yapay zekanın etkilerini değerlendirerek dijital beceriler kazandıran eğitim programları hayata geçirecek.
• Özellikle gençler ve kadınlar için yapay zeka, veri analitiği, siber güvenlik ve yeşil ekonomi alanlarında istihdam fırsatları artırılacak.
• Bilişim, finans, eğitim, danışmanlık ve hizmet sektörlerinde hibrit ve uzaktan çalışma yaygınlaştırılacak.
• Dijitalleşmeye uyumlu çalışma modellerine yönelik teşvikler artırılacak.
• Esnek çalışma ve kısmi çalışma uygulamaları sektör bazında yeniden düzenlenecek.

Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinde Beyan Edilecek Gelirden İndirilecek Eğitim ve Sağlık Harcamaları Broşürü

Beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen gelirden indirim konusu yapılabilmektedir.

Bu kapsamda Gelir İdaresi Başkanlığınca hazırlanan “Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinde Beyan Edilecek Gelirden İndirilecek Eğitim ve Sağlık Harcamaları Broşürü” güncellenerek kullanıma sunulmuştur. Söz konusu broşürde;

• Eğitim ve sağlık harcamalarının gelir vergisi matrahından indirilebilme şartları,
• İndirim kapsamına giren eğitim harcamaları,
• İndirim kapsamına giren sağlık harcamaları,
• Harcamanın Türkiye’de yapılmasının kapsamı,
• Eğitim ve sağlık harcamalarına ilişkin tevsik edici belgeler gibi konulara yer verilmiştir.

İŞKUR Gençlik Programı

İŞKUR Gençlik Programı, üniversite öğrencilerinin istihdam edilebilirliğini artırmak amacıyla İŞKUR ve devlet üniversiteleri iş birliğiyle düzenlenen bir aktif işgücü programıdır. Program kapsamında öğrenciler belirli alanlarda çalışarak bilgi, beceri ve iş disiplini kazanmaktadır.

Kimler Katılabilir?

• T.C. vatandaşı olmak,
• 18 yaşını tamamlamış olmak,
• İŞKUR’a kayıtlı olmak,
• Son 1 ay içinde sigortalı çalışmamış olmak,
• Açık veya uzaktan öğretim öğrencisi olmamak,
• Hane gelir şartını sağlamak gibi şartlar aranmaktadır.

Katılımcıların Aldığı Destekler

• Günlük 1.083 TL cep harçlığı ödenir.
• %5,5 oranında sosyal güvenlik primi karşılanır.
• İş sağlığı ve güvenliği, bağımlılıkla mücadele, iş arama becerileri gibi çeşitli eğitimler verilir.

Program Süresi ve Çalışma Saatleri

• En fazla 10 ay sürebilir.
• Haftalık en fazla 22,5 saat ve 3 gün çalışılabilir.
• Toplamda en fazla 140 fiili gün yararlanılabilir.

Katılımcılar Nasıl Seçilir?

Seçim süreci noter kurası veya liste yöntemi ile belirlenir. Yüklenici üniversite, katılımcı seçim yöntemini İŞKUR İl Müdürlüğü ile birlikte belirler.

Başka Bir İşte Çalışmak Mümkün mü?

Katılımcılar program süresince sigortalı olarak başka bir işte çalışabilir ancak oluşabilecek sosyal güvenlik prim borçlarından İŞKUR sorumlu değildir.

Çalışma Hayatında Köklü Değişiklikler: Esnek Çalışma, Hibrit Model ve Yeni İstihdam Programı

İtalya’da Uzaktan Çalışma İçin Yeni Düzenlemeler Yürürlüğe Girdi

İtalyan Parlamentosu, 13 Aralık 2024’te uzaktan çalışma uygulamalarında önemli değişiklikler getiren yeni bir yasa kabul etti. Bu düzenleme kapsamında işverenler, uzaktan çalışan personelin isimlerini ve çalışma sürelerini Çalışma Bakanlığı’na elektronik ortamda bildirmekle yükümlü hale geldi. Bildirimin, uzaktan çalışma sürecinin başlaması, değiştirilmesi veya sona ermesinden itibaren beş gün içinde yapılması gerekiyor.

Ayrıca, uzaktan çalışmaya belirli çalışan gruplarına öncelik verilmesi öngörülüyor. Bunlar arasında 12 yaşından küçük çocuğu olan ebeveynler, ağır engelli bireyler, bakıcılar ve 104/1992 sayılı Kanun kapsamında engelli bakım izni alan çalışanlar yer alıyor.

Bireysel uzaktan çalışma sözleşmesinin yazılı olarak yapılması zorunlu olup, sözleşmede işin nasıl yürütüleceği, şirket araçlarının kullanımı, dinlenme aralıkları ve bağlantı kesme süreleri gibi hususların detaylandırılması gerekiyor. Sözleşmeler belirli veya belirsiz süreli olabiliyor ve fesih durumunda, çalışanlar için standart bildirim süresi 30 gün, engelli çalışanlar için ise 90 gün olarak belirlenmiş durumdadır. Bu yeni düzenlemeler 28 Aralık 2024 itibarıyla yürürlüğe girdi.

İtalya’da Yeni İş Yasası: Uzun Süreli Devamsızlık İstifa Sayılacak

İtalyan Parlamentosu, çalışanların işten ayrılmalarını düzenleyen önemli değişiklikler içeren yeni bir yasayı 13 Ocak 2024’te onayladı. 15 Ocak 2024 itibarıyla yürürlüğe giren bu düzenlemeye göre, çalışanların belirli bir süreyi aşan devamsızlıkları istifa olarak kabul edilecek.

Eğer bir çalışan, yürürlükteki toplu iş sözleşmesinde (CBA) belirtilen süreden daha uzun süre (veya böyle bir süre belirtilmemişse 15 gün boyunca) izinsiz ve geçerli bir nedeni olmaksızın işe gelmezse, işveren durumu İş Müfettişliği’ne bildirebilecek. İş Müfettişliği’nin incelemesi sonrasında, çalışan fiili istifa etmiş sayılacak.

Bu durumda, çalışanın işsizlik ödeneği alma hakkı olmayacak ve işveren, herhangi bir kıdem veya ihbar tazminatı ödemeden iş sözleşmesini feshedebilecek. Yeni yasa, iş gücünde devamlılığı sağlamak ve işten ayrılma süreçlerini daha şeffaf hale getirmek amacıyla getirildi.

İspanya’da Çalışma Haftası 37,5 Saate Düşürülecek mi?

İspanyol bakanlar, işveren derneklerinin itirazlarına rağmen, haftalık çalışma süresini 40 saatten 37.5 saate indirme konusunda anlaşmaya vardı. Çalışma Bakanı Yolanda Diaz tarafından hazırlanan kararname, kabinede onaylandı ancak parlamentonun onayına da ihtiyaç duyuluyor.

Diaz, bu düzenlemenin verimliliği artırmayı ve yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçladığını belirtti. Ancak işveren lobisi CEOE, bunun işletme maliyetlerini artırarak rekabet gücünü düşüreceğini savunuyor.

İşverenlerle yapılan müzakereler Kasım ayında çıkmaza girerken, CEOE başkanı Antonio Garamendi, sürecin tek taraflı ilerlediğini eleştirdi. Ayrıca İspanya Merkez Bankası, artan işgücü maliyetlerinin enflasyonu yükseltebileceği ve istihdam yaratılmasını engelleyebileceği konusunda uyardı.

Küresel İş Gücü Piyasasında Değişiklikler Serisi – 1

Arnavutluk

• 2015 İş Kanunu, AB standartlarına uyum sağlamak amacıyla revize edildi.
• Sağlık çalışanlarına zorunlu COVID-19 aşısı uygulaması devam ediyor.
• Çalışanların esnek çalışma talepleri için yeni düzenlemeler getirildi.
• İşyerinde cinsel tacizle mücadele için yeni yasalar yürürlüğe girdi.
• Engelli bireylerin istihdamı konusunda raporlama zorunluluğu getirildi.
• Çalışanlara yılda 1 hafta ücretsiz hasta bakımı izni tanındı.

Angola

• İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine ilişkin yeni kurallar getirildi.
• Asgari ücret 16 Eylül 2025’ten itibaren 70.000 Kwanza’dan 100.000 Kwanza’ya yükseltilecek.
• İş kazaları ve meslek hastalıkları için yeni tazminat çerçevesi oluşturuluyor.
• Grev yasasında değişiklikler gündemde.

Belçika

• 1 Ocak 2025’ten itibaren, yöneticiler ve çalışanlar için yeni bir sorumlulukler getirildi.
• Özel soruşturma yasası değiştirildi, iş yerindeki soruşturmalar daha sıkı kurallara tabi olacak.
• Emeklilik yaşı 65’ten 66’ya yükseltildi.

Bosna-Hersek

• Yeni İş Kanunu 2025’te yürürlüğe girdi.
• Çalışma saatlerindeki ara molalar artık mesai süresine dahil edilecek.
• Dijital platform çalışanları için yeni düzenlemeler bekleniyor.

Brezilya

• Sunulan bir yasa tasarısı, haftalık çalışma süresinin 44 saatten 40 saate indirilmesini öngörüyor.
• Pazar ve resmi tatil günlerinde çalışmak için sendika onayı gerekecek.
• İşyerinde psikososyal risklerin yönetimi zorunlu hale getirildi.

Yapay Zekâ Çağında İş Dünyasında Becerilerin Evrimi

LinkedIn’in son yayımladığı raporda, yapay zekâ çağında iş dünyasının geçirdiği dönüşüm ve bu dönüşümün sadece teknolojik becerilere değil, aynı zamanda insani becerilere olan etkisi analiz edilmektedir. Teknolojik ilerlemelerin yanı sıra iletişim, iş birliği, yaratıcılık ve ustalık gerektiren mesleklerin de kritik bir önem kazandığı görülmektedir.

Yapay Zeka ve İş Dünyasında Dönüşüm

2000’li yıllarda var olmayan mesleklerdeki istihdam oranı küresel çapta %10’a, ABD’de ise %20’ye ulaşmıştır. Veri analistleri, full stack mühendisleri, frontend geliştiricileri ve sosyal medya yöneticileri gibi meslekler ön plana çıkmaktadır. Yapay zekâ alanında yetkinlik talebi son sekiz yılda %300, sadece son bir yılda ise %30 artmıştır.

İnsani Becerilerin Önemi

Araştırmaya göre, en çok talep gören yetkinliklerin başında iletişim becerileri gelmektedir. İş dünyası, yapay zekânın yaygınlaşmasına rağmen insan faktörünün önemini koruduğunu göstermektedir. Özellikle fizik tedavi uzmanları gibi insan etkileşimi gerektiren meslekler, yapay zekâ mühendisleri ve danışmanları kadar talep görmektedir.

Rapora Göre Şirketler ve Çalışanlar İçin Çıkarımlar

• Şirketler, yetenek gelişim programlarını artırmalı, yapay zekâyı iş süreçlerine entegre ederken aynı zamanda insani becerilerin geliştirilmesini teşvik etmelidir. Çalışanların teknolojiyi etkin kullanmalarını sağlamak amacıyla sürekli eğitim programları düzenlemelidir.
• Çalışanlar, yalnızca şirketlerin sunduğu eğitimlerle yetinmeyerek, hibrit çalışma modellerini benimsemeli ve bireysel gelişimlerine yatırım yapmalıdır.

Küresel Perspektif

Yapay zekâ yetkinlik endeksinin en yüksek olduğu ülkeler: Birleşik Arap Emirlikleri, Singapur, Hollanda, Kanada, Avustralya ve İrlanda. Buna karşın Almanya, Fransa ve İsveç gibi ülkelerde bu endeks en düşük seviyelerde seyretmektedir. Bu durum, iş dünyasının yetkinlik gereksinimlerinin bölgesel olarak nasıl farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır.

Sonuç ve Öneriler

Önümüzdeki yıllarda yapay zekâ ve insan iş birliğinin iş dünyasını şekillendireceği öngörülmektedir. Bu nedenle:

• Şirketlerin stratejik planlarını netleştirmesi ve organizasyonel adaptasyonu sağlaması,
• Çalışanların teknolojiyi takip etmesi, insani becerilerini geliştirmesi ve otodidakt öğrenme modelini benimsemesi gerekmektedir.

Sendika Üyeliği Geç Bildirildi: Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanabilir mi?

Dosya kapsamının incelenmesinde, davacının 31.01.2017 tarihinde Tes-İş Sendikasına üye olduğu, üyeliğinin 16.05.2018 tarihli yazı ile işverene bildirildiği görülmektedir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının 16.05.2018 tarihinden itibaren 16.12.2016 imza ve 15.04.2016- 01.04.2018 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlanabileceği ve yürürlük süresinin bitiminden sonra da art etkiden yararlanabileceği kabul edilerek hesaplama yapılmış ise de 6356 sayılı Kanun’un 39. maddesinde yer alan açık hüküm gereği, davacının anılan döneme ilişkin toplu iş sözleşmesinden ve art etkisinden yararlanması mümkün değildir. Keza davacının sendika üyeliğine ilişkin bildirim tarihi (16.05.2018), davaya konu ilk toplu iş sözleşmesinin imza tarihinden ve yürürlük süresinden (16.12.2016 imza ve 15.04.2016-01.04.2018) sonra olup Mahkemece davacının söz konusu toplu iş sözleşmesinden, sözleşmede öngörülen ücret zamlarından ve bu toplu iş sözleşmesinin art etkisinden yararlanamayacağı gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır. Davacının davaya konu ikinci toplu iş sözleşmesi olan 08.07.2019 imza tarihli ve 01.03.2019-31.01.2020 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlanabileceği kabul edilerek değerlendirme yapılması için hükmün bozulması gerekmiştir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2024/6562, K. 2024/9546, T. 10.06.2024

Mahkeme Kararı: Sigara İçmek, Asbeste Bağlı Meslek Hastalığı Tazminatını Azalttı

İtalya’da bir çelik fabrikasında 25 yıl boyunca çalışan ve tehlikeli maddelere maruz kalan bir işçi, asbeste bağlı kanser nedeniyle hayatını kaybetti. İşçinin mirasçıları, meslek hastalığı gerekçesiyle şirkete karşı dava açtı.

Temyiz Mahkemesi, işçinin meslek hastalığından dolayı hayatını kaybettiğini belirterek, şirketin mirasçılara önemli bir tazminat ödemesine karar verdi.

Ancak Yargıtay, tazminat miktarına ilişkin kararı kısmen bozdu. Mahkeme, işçinin sigara içme alışkanlığının hastalığın gelişimine katkıda bulunduğunu değerlendirerek, tazminatın işçinin bu davranışının etkisi oranında orantılı olarak azaltılması gerektiğine hükmetti.

Kararda, sigara içmenin yasal olarak bağımsız ve bilinçli bir seçim olduğu ve mağdurun bu davranışının hastalığın oluşumunda nedensel bir rol oynadığı vurgulandı. Bu nedenle, tazminat tutarı hesaplanırken işçinin kendi ihmali de dikkate alınmalıdır.

İtalya Yargıtayı (Corte di Cassazione), Çalışma Bölümü, Karar Tarihi: 24 Ekim 2024

Günün Sorusu

SORU: Görevleri gereği mesai saatleri dışında da çalışması gereken çalışanlarla, belirli bir saat sınırına kadar fazla mesaiyi sabit ücret kapsamında hizmet sözleşmesine ekleyebilir miyiz?

CEVAP:  Genel olarak kuralımız, Kanunun emredici hükümlerine aykırı sözleşme maddesinin hükümsüz olduğudur.

İş Kanunu’nun çalışma süresi maddesinde, haftalık çalışma en fazla 45 saat ile sınırlandırılmıştır. Bununla birlikte fazla çalışma da yıllık 270 saat ile sınırlanmıştır. Bu kapsamda ana çalışma süresi maddesini delmeden, ayda 22,5 saate kadar fazla çalışmayı ilave edebiliriz, yılda 270 saatlik fazla mesai sınırı olduğu için, hukuka aykırı bir sözleşme olmaz.

Ancak bunun üzerinde belirlenen sözleşmeler geçerli olmayacaktır.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Şubat Ayı Nakil İşlemleri

Sigorta Prim Gün Sayısı:

• Bir ayın kaç gün sürdüğüne bakılmaksızın (28, 29, 30 veya 31 gün fark etmeksizin) sigortalılar için tam ay çalışması 30 gün olarak bildirilir.

Nakil Olmayan Sigortalılar:

• Nakil olmayan ve sıfırdan işe giren sigortalılar için parmak hesabı uygulanır.
• Örneğin, 1 Şubat’ta işe giren ve tam çalışan bir sigortalı 30 gün üzerinden bildirilecektir.

Ay İçinde Nakil Olan Sigortalılar:

• Aynı işverene ait farklı işyerleri arasında nakil olan çalışanların prim gün sayısı toplamı 30 gün olmalıdır.

Şubat Ayında Nakil Bildirimi:

• Şubat ayının 28 veya 29 gün çekmesi nedeniyle bildirimlerin dikkatli yapılması gerekir.
• Çalışanın hizmeti kesintisiz ve tam aylık ücret alacaksa, toplam gün sayısı 30 olmalıdır.

Bildirge Düzenleme Adımları:

• Şubat 29 gün ise:
  • Eski işyerindeki prim gün sayısına +1 gün eklenir.
• Şubat 28 gün ise:
  • Eski işyerindeki prim gün sayısına +2 gün eklenir.
• Ayın 26’sı veya 27’sinde eski işyerinden ayrılan çalışan için:
  • İlave 2 gün, yeni işyerindeki prim gün sayısına eklenir.
• Ayın 28’inde eski işyerinden ayrılan çalışan için (29 gün çeken yıllarda):
  • İlave 1 gün, yeni işyerindeki prim gün sayısına eklenir.
• Eksik kalan günler e-Bildirgede “DİĞER” kodu ile bildirilir.

İşverenlerin, SGK bildirgelerini düzenlerken Şubat ayının gün farkını dikkate alarak prim hesaplamalarını yapmaları gerekmektedir.