Günlük Gelişmeler

En Düşük Aylık ve Asgari Ücret Desteği Torba Kanunu*

En Düşük Emekli Aylığı 14.469,00 TL oluyor:

İlk defa 2019 yılında uygulamaya alınan en düşük aylık uygulamasıyla, SSK ve BAĞKUR emeklileri için, aylık miktarı, normal aylık bağlanır gibi hesaplanıyor ve hesaplama sonrası ortaya çıkan aylık miktarı, belirlenen taban aylıktan düşükse, taban aylık uygulanıyor. Bir başka ifade ile tüm emekliler için, taban aylık yükseliş oranının bir katkısı bulunmuyor. 2025 yılı itibariyle en düşük aylık tutarının 14.469,00 TL olmasını öngören yasa Meclis gündemine gelmiştir. Uygulamaya alındığı 2019 yılından bu yana en düşük aylıklar şöyle seyretti:

• 2019: 1.000 TL

• 2020: 1.500 TL

• 2021: 1.500 TL

• 2022/Ocak: 2.500 TL

• 2022/Temmuz: 3.500 TL

• 2023/Ocak: 5.500 TL

• 2023/Nisan: 7.500 TL

• 2024/Ocak: 10.000 TL

• 2024/Temmuz: 12.500 TL

• 2025: 14.469 TL

Asgari Ücret Desteği Detayları:

Asgari ücret desteği 2025 yılı için günlük 33,33 TL olmak üzere aylık 1.000TL olarak uygulanacaktır. Destek hesabında, her yıl olduğu için, destek uygulanacak ayın tam bir yıl önceki ilgili ayındaki veriler esas alınmaktadır. Örneğin 2025/Ocak desteği hesabı için 2024/Ocak ayına gitmekteyiz.

Günlük kazancı 1.000 TL ve altında olan kişilere ait prim gün sayısı (TİS varsa 2.000 TL) dikkate alınarak hesaplama yapılacaktır. Yine, 2024 yılının en düşük sigortalı sayısı ayından daha düşük olmama şartı bulunmaktadır. Detaylar Kanun ve buna bağlı Genelge yayımı sonrasında belirlenecektir.

Torba Kanun Kabul Edildi, Neler Etkileyecek?*

5 Puanlık Teşvik, 4 Puana Düştü

Az Tehlikeli Sınıfta Yer Alan ve 50’den Az Çalışanı Bulunan İşyerleri İçin de İSG Yükümlülükleri Yürürlüğe Girdi

50’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri, bağlı bulundukları kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşundan hizmet alarak da iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi olmaksızın iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirebilecek.

50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli iş yerleri için aile hekimleri ve kamu sağlık hizmeti sunucularının yanı sıra ÇASMER’lerden de alınabilecek. Başka bir ifade ile her sene gerçekleşen bu erteleme, gerçekleşmemiştir.

Bakanlıktan bu konuya ilişkin yapılan açıklama şu şekildedir: “Yürürlüğe giren bahse konu yükümlülük, mevcutta var olan ve getirilecek kolaylaştırıcı düzenlemelerle çok düşük maliyetle karşılanabilecek. 50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinin işverenleri veya işveren vekilleri, halihazırda iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini, Bakanlıkla protokol yapan açık öğretim kurumları ve üniversitelerce verilen eğitimi tamamlamak şartıyla İSG profesyoneli (iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi) görevlendirmesi zorunluluğu olmaksızın kendileri yürütebilmektedirler. Bakanlığımız bu kapsamda yer alan bakkal, manav, terzi, emlak bürosu gibi küçük esnafımızın yeni yükle karşılaşmaması için bir dizi yeni alternatif düzenleme üzerinde de çalışmalarını sürdürüyor.”

Arabuluculuk Faaliyetlerinde Aydınlatma Yükümlülüğü Hakkında Duyuru*

Arabuluculuk faaliyetlerinin usul ve esasları, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu kapsamında düzenlenmiştir. Bu kanuna göre arabulucular, sürecin başında tarafları arabuluculuğun esasları, süreci ve sonuçları hakkında bilgilendirmekle yükümlüdür.

Bunun yanı sıra, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) uyarınca arabulucular, “veri sorumlusu” olarak değerlendirilmekte ve kişisel verilerin işlenmesine ilişkin aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmekle sorumludur.

KVKK’ya göre veri sorumluları, kişisel verilerin işleme amacı, verilerin kimlere ve hangi amaçla aktarılabileceği, toplama yöntemi ve ilgili kişilerin hakları konusunda bilgilendirme yapmalıdır. Aydınlatma yükümlülüğü, açık rızanın alınması veya diğer veri işleme şartlarından bağımsız olarak her durumda yerine getirilmelidir.

6325 sayılı Kanun’un 11. maddesi uyarınca arabuluculuk faaliyetinin başında  arabulucu tarafından arabuluculuğun esasları, süreci ve sonuçları hakkında taraflara bilgi verilmesi KVKK’nın 10. maddesi düzenlenen aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirildiği anlamına gelmediği ifade ediliyor. Arabuluculuk faaliyetleri kapsamında işlenen kişisel verilere ilişkin arabulucu tarafından KVKK’nın 10. maddesinde sayılan hususlarda ilgili kişilere ayrıca bilgi verilmesi suretiyle aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi gerektiği belirtiliyor.

İşsizlik Sigortası Fonu ve 2025 İşsizlik Ödeneği Değişiklikleri

İşsizlik Sigortası Fonu:

• 1999 yılında kurulan İşsizlik Sigortası Fonu, 2002’den bu yana işsizlere güvence sağlamaktadır.

• 2024’te fon büyüklüğü, %82 artışla 359 milyar TL’ye ulaştı.

• Gelir kaynakları: 162 milyar TL işçi-işveren primi, 54 milyar TL devlet katkısı, 95 milyar TL faiz geliri, 24 milyar TL diğer kalemler.

• 2024’te fondan 45,7 milyar TL işsizlere, 71 milyar TL teşvik ve desteklere ödeme yapıldı.

• 2002-2024 arasında 18,9 milyon kişi pasif ödemelerden yararlandı.

2025 İşsizlik Ödeneği:

• Ödenek, işten ayrılmadan önceki son 4 aylık kazancın %40’ı olarak hesaplanıyor (asgari ücretin %80’ini aşamaz).

• 2025 asgari ücreti ile en düşük işsizlik ödeneği 10.323 TL, en yüksek ödenek 20.646 TL oldu.

• 2024’te ödenek almaya başlayanların miktarları değişmeyecek, üst sınırdan ödenek alanların ödemeleri ise yeni asgari ücretle revize edilecek.

Ödeneğe Hak Kazanma Şartları:

• Kendi isteği dışında işsiz kalma.

• Son 120 gün hizmet akdine tabi olma.

• Son 3 yılda en az 600 gün işsizlik primi ödemiş olma.

• Hizmet akdi feshinden sonraki 30 gün içinde İŞKUR’a başvuru yapma.

Sigortalılık Süresine Göre Ödenek Süresi:

• 600 gün sigorta: 180 gün ödenek.

• 900 gün sigorta: 240 gün ödenek.

• 1080 gün sigorta: 300 gün ödenek.

İŞKUR Verileri: En Fazla İstihdam Sağlanan Meslekler ve Sektörler

İŞKUR verilerine göre, 2024 yılında Türkiye genelinde 1 milyon 453 bin 833 kişi işe yerleştirildi. Bu sayı, 2023’e göre %17,53’lük bir artışı temsil ediyor. En fazla işe yerleştirme İstanbul’da gerçekleşti ve sektörel olarak en çok istihdam, imalat alanında sağlandı.

En Fazla İstihdam Edilen Meslekler:

1. Özel Güvenlik Görevlisi: 74.900 kişi

2. Turizm ve Otelcilik Elemanı: 65.123 kişi

3. Reyon Görevlisi: 53.327 kişi

4. Konfeksiyon İşçisi: 43.830 kişi

5. Garson: 40.691 kişi

Elle imalat işi yapanlar, market elemanları, satış elemanları, çağrı merkezi müşteri temsilcileri ve perakende gıda satış elemanları en çok istihdam edilen diğer meslekler oldu.

2024’te işverenler tarafından İŞKUR’a toplam 2 milyon 566 bin 31 açık iş ilanı bildirildi. Bu ilanların %99,1’i özel sektörden geldi ve en fazla ilan imalat sektöründen (1 milyon 14 bin 292 ilan) yapıldı. İmalat sektörünü toptan ve perakende ticaret ile idari destek hizmet faaliyetleri izledi.

Pluxee, 2024’ün Çalışan Tercihlerini Açıkladı

Pluxee Türkiye, 2024 yılına ait çalışanların harcama alışkanlıklarını analiz ederek önemli trendleri açıkladı.

• Türkiye genelinde kişi başı yemek harcamaları %82 artış gösterdi.

  • Ortalama fast food harcaması: 237 TL.

• Şehir Bazlı Veriler:

  • İzmir’de en pahalı yemek: 283TL ile Buca’da.

  • İstanbul’da en pahalı yemek:280 TL ile Kadıköy’de.

  • Ankara’da en pahalı yemek: 263TL ile Yenimahalle’de.

• Ofis Dönüşü Etkisi: Pandemi sonrası ofise dönüşle yemek kartları en çok 12.00-13.00 saatleri arasında kullanıldı.

• Kampanyalara İlgi: Pluxee Plus kampanyalarından yararlanma oranı 10 kat arttı. Tercih edilen kategoriler:

  • %39 gıda, %19 e-ticaret, %18 sağlık.

• Online Alışverişin Yükselişi:

  • Online ödeme tercih eden tüketici sayısı 2,6 kat arttı.

  • Online sipariş alan üye işyeri sayısı 3 katına çıktı.

2025 İş Hukuku Güncellemeleri: Hollanda’da Yeni Düzenlemeler

Hollanda, 2025 itibarıyla iş hukuku alanında önemli değişikliklere hazırlanıyor. Şirketlerin bu değişikliklere uyum sağlaması ve operasyonlarını optimize etmesi için öne çıkan düzenlemeler şu şekilde özetlenebilir:

1. İşçinin Yanlış Sınıflandırılmasına Yönelik Daha Sıkı Yaptırımlar
   Hollanda Vergi Dairesi, yanlış sınıflandırılmış işçiler için geriye dönük bordro vergisi düzeltmelerine başlayacak. 2025’te “yumuşak iniş” yaklaşımı benimsenirken, cezalar 2026 itibarıyla uygulanacak. Model anlaşmaların 2029’a kadar geçerli olduğu, ancak uyumsuzluk durumunda onaylarının geri çekilebileceği belirtiliyor.

2. CO2 Raporlama Yükümlülükleri
   100’den fazla çalışanı olan şirketler, 2024 yılına ait CO2 emisyonlarını 30 Haziran 2025’e kadar raporlamak zorunda. Bu raporlama, 2026’dan itibaren yıllık olarak zorunlu hale gelecek.

3. Asgari Ücret ve Uzaktan Çalışma Ödeneği Güncellemeleri
   21 yaş üstü çalışanlar için asgari saatlik ücret 14,06 Euro’ya yükselirken, uzaktan çalışma için günlük vergiden muaf ödenek 2,40 Euro olarak belirlendi.

4. Devlet Emeklilik Yaşı ve Geçiş Ödeneği
   Devlet emeklilik yaşı 2027’ye kadar 67’de sabit kalacak, 2028’de ise 67 yıl 3 aya çıkacak. Geçiş ödeneğinin üst sınırı 94.000 Euro’dan 98.000 Euro’ya yükseltildi.

Bu düzenlemeler, Hollanda’da şirketlerin iş modellerini ve operasyonlarını yeniden yapılandırmalarını gerektiriyor. CO2 raporlama, işçi sınıflandırması ve yeni çalışma modellerine uyum, işletmelerin uyumluluk ve sürdürülebilirlik hedefleri için kritik önem taşıyor.

AB Yapay Zeka Yasası Şubat’ta Yürürlüğe Giriyor ve İnsan Kaynakları Üzerinde Büyük Etkiye Sahip Olacak

Son 18 ayda yapay zekadaki hızlı gelişmeler ve belirsiz ekonomik koşullar, birçok insan kaynakları departmanını bu teknolojiyi hızla benimsemeye yönlendirdi. Chatbotlar aday sorularını yanıtlayabilir, görüşmeleri planlayabilir ve başvuru durumlarını takip edebilirken, yapay zeka sistemleri iş ilanlarını tarayabilir, CV’leri değerlendirebilir ve çalışan memnuniyetini analiz edebilir.

Ancak, 2 Şubat 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek AB Yapay Zeka Yasası, işe alım, insan kaynakları veya çalışan yönetimi alanlarında yapay zekanın kullanımını “yüksek riskli” olarak sınıflandıracak. Bu durum, İngiltere’de AB’de kullanılan yapay zeka sistemlerini geliştiren veya kullanan şirketleri de etkileyebilir.

Yüksek Riskli Alanlar ve Yeni Yükümlülükler Yasa, işe alım ve insan kaynakları alanındaki yapay zeka kullanımını yüksek riskli faaliyetler arasında sayarak bu sistemlerin üreticileri ve kullanıcılarına çeşitli yükümlülükler getiriyor. Bu yükümlülükler şunları içeriyor:

• Risk yönetim süreçlerini uygulama

• Önyargısız veri setleri kullanma ve teknik dokümantasyon sağlama

• Sistem performansını ve güvenliğini izleme

• Resmi AB veri tabanına kayıt

• Yapay zekanın etik ve yasal gerekliliklere uygun olduğundan emin olma

Yasaya göre, mevcut bir açık kaynak modelini bile kendi veri setleriyle özelleştiren firmalar “AI sağlayıcısı” olarak değerlendirilecek ve bu yükümlülüklerden sorumlu olacak.

İnsan kaynakları ekipleri, yapay zeka sistemlerinin etik kullanımını ve sürekli iyileştirilmesini sağlamak için mevcut sistemlerini denetlemeli, yeni sistemler için sıkı süreçler oluşturmalı ve çalışanlarını yapay zekanın etik kullanımı konusunda eğitmelidir.

GİG Ekonomisi Platformlarına İşçi Hakları Davası: Haksız Rekabet İddiaları Gündemde

Kaliforniya merkezli bir konaklama sektöründe çalışan tedarik şirketi, işçileri bağımsız yüklenici olarak sınıflandırarak haksız iş uygulamalarında bulunduğunu iddia ettiği birkaç “GİG ekonomisi platformuna” dava açtı.

The Party Staff, Inc., bu platformların (Qwick, Instawork ve Tend) işçileri yanlış bir şekilde bağımsız yüklenici olarak sınıflandırmasının eyalet iş kanunlarını ihlal ettiğini ve işletme maliyetlerini düşürerek yasa dışı bir rekabet avantajı sağladığını öne sürdü.

Şirkete göre, platformların işçileri bağımsız yüklenici olarak sınıflandırması, asgari ücret ve fazla mesai ödemesi, işçi tazminatı sigortası ve bordro vergileri gibi işveren yükümlülüklerinden kaçınmalarına olanak tanıyor.

Davada şu ifadeler yer aldı: “Qwick, Tend ve Instawork, işçilerini çalışan yerine bağımsız yüklenici olarak yanlış sınıflandırarak iş gücü maliyetlerinden önemli ölçüde tasarruf sağlamış, bu da yasaları takip eden rakiplerini, örneğin davacıyı, yasa dışı bir şekilde geride bırakmalarına olanak tanımıştır.”

PwC’nin “Prompting Partileri” ile Çalışanlara Yapay Zeka Eğitimi

PwC, çalışanlarının yapay zeka (AI) teknolojisini öğrenmesi için “prompting partileri” adı verilen yaklaşık 500 oturum düzenledi ve önümüzdeki aylarda 1.000’den fazla yeni oturum planladığını açıkladı. PwC’nin Eğitimden Sorumlu Direktörü Leah Houde, bu oturumların çalışanlara güvenli ve düşük riskli bir ortamda birbirlerinden öğrenme fırsatı sunduğunu belirtti.

Bu partiler, PwC’nin belirli AI liderleri veya ekipler tarafından düzenlenen grup oturumlarıdır. Çalışanlar, Microsoft Copilot ve Chat PwC gibi AI araçlarını kullanarak gerçek iş vakalarını çözer. Bu oturumlar, çalışanlara düşük riskli bir ortamda AI kullanmayı deneyimleme fırsatı verirken, hata yapma korkusunu azaltır.

PwC, 2023 yılında üç yıllık 1 milyar dolarlık AI yatırımı ve “My AI” adlı yeniden beceri kazandırma programı başlattı. 2024’te, AI PwC’nin öğrenim platformunda en çok aranan beş terimden biri oldu. Şirket, çalışanların AI araçlarını kullanma yetkinliklerini artırmayı hedefliyor, çünkü müşteriler PwC çalışanlarından AI hakkında bilgi bekliyor.

WEF’in 2025’te yayımladığı rapora göre, küresel şirketlerin %77’si 2025-2030 arasında çalışanlarına AI araçları konusunda yeniden beceri kazandırmayı planlıyor. Ancak aynı rapor, AI nedeniyle şirketlerin %41’inin iş gücünü azaltmayı düşündüğünü belirtiyor. Özellikle sekreterler ve bordro görevlileri gibi rollerin, AI’nın etkisiyle en çok azalması bekleniyor.

Dünya Ekonomik Forumu: Mesleklerin Geleceği 2025 Raporu

Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) yayımladığı Mesleklerin Geleceği 2025 Raporu, iş gücü piyasasında 2030’a kadar yaşanacak dönüşümün etkilerini, en çok iş artışı beklenen meslekleri ve iş dünyasının karşı karşıya olduğu beceri açıklarını detaylı bir şekilde ortaya koyuyor.

• 2030’a kadar küresel iş gücü piyasasındaki dönüşümün, işlerin %22’sini etkilemesi öngörülüyor.

• İş dünyasının dönüşümünü en çok zorlayan etken, beceri açığı.

  • İşverenlerin %63’ü, beceri eksikliğini en büyük zorluk olarak değerlendiriyor.

  • 2030’a kadar mevcut işlerde gerekli becerilerin yaklaşık %40’ının değişmesi bekleniyor.

En Fazla İş Artışı Beklenen Meslekler

1. Tarım İşçiliği

2. Kuryeler

3. İnşaat İşçileri

4. Hemşireler ve Bakım Sektörü Çalışanları

5. Eğitim Profesyonelleri

Gerileme Eğilimi Gösteren Meslekler

• Kasiyerler

• İdari Asistanlar

• Grafik Tasarımcılar (üretken yapay zekanın etkisiyle)

Küresel İş Gücü ve Riskler

• 120 Milyon Çalışan: Orta vadede işsiz kalma riskiyle karşı karşıya.

• Yeniden Beceri Kazanma İhtiyacı: Küresel iş gücünün %59’u becerilerini güncellemek veya yenilemek zorunda.

• Eğitim Erişimi: Bu ihtiyacı olan kişilerin %11’i gerekli eğitim imkanlarına erişemiyor.

Ekonomik Etkenler

• Yavaşlayan Ekonomik Büyüme: 2030’a kadar dünya genelinde 6 milyon işi ortadan kaldırabilir.

• Yaşam Maliyetleri: Artan maliyetler, iş gücü piyasasında dönüşüme neden olan başlıca etkenlerden biri.

Türkiye’de İş Gücü ve Beceriler

• Enerji Teknolojileri: Türkiye’de iş modellerini dönüştürecek önemli bir etken olarak görülüyor.

  • Öne Çıkan Meslekler:

    • Robotik Mühendisleri

    • Yenilenebilir Enerji Mühendisleri

    • Otonom ve Elektrikli Araç Uzmanları

• Beceri Değişimi: Türkiye’de 2030 itibarıyla iş başında gereken becerilerin %44’ünün değişmesi bekleniyor (küresel ortalamanın üzerinde).

Sonuç ve Öneriler

1. Yaratıcı düşünme, esneklik ve çeviklik gibi insani beceriler ile yapay zeka, büyük veri ve siber güvenlik gibi teknolojik becerilerin birleşimi, iş dünyasında kritik önem taşıyor.

2. İşverenler, çalışanlarına eğitim imkanları sunmalı ve beceri geliştirme programlarını desteklemeli.

3. Özellikle enerji ve dijitalleşme odaklı sektörlerde yenilikçi iş modellerine geçiş hızlandırılmalı.

Şoförün Güzergah Dışına Çıkışı Haklı Fesih Nedeni Sayıldı

“Dosya arasına celp edilen ve bilirkişi tarafından çözümü yapılan araç takip sistemi kayıtlarının incelenmesinde davacının birçok kez davalı işveren tarafından bildirilen güzergah dışına çıktığı, söz konusu güzergah dışı çıkışların sebebinin ne olduğunun açıklanamadığı anlaşılmıştır. Davacının mal taşımacılığı alanında şoför olarak çalıştığı, işverenin davacıya güven duyarak çok miktarda malı davacıya emanet ettiği, davalı ve davacı arasında güvene dayalı bir ilişkinin bulunduğu, bu durumda davacının sebebini açıklayamadığı güzergah dışına çıkışlarının taraflar arasındaki ilişki ve davacının yaptığı iş gözetildiğinde, güven sarsıcı, doğruluk ve bağlılıkla bağdaşmayan nitelikte olduğu, bu durumda davalının haklı fesih iddiasını dosya kapsamına ispat ettiği anlaşıldığından kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddi gerekirken yazılı gerekçe ile kabulüne karar verilmesinin yerinde olmadığı kanaatine varılarak ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar vermek gerekmiştir.”

Sakarya BAM 12. Hukuk Dairesi, T.10.07.2024, E. 2022/1843, K.2024/1502

İtalya Yüksek Mahkemesi: İş Yeri Dışındaki Ciddi Suçlar İşten Çıkarma Gerekçesi Sayılabilir

İtalya Yüksek Mahkemesi, 31866/2024 sayılı kararında, işyeri dışında meydana gelen ciddi hukuka aykırı davranışların işten çıkarma için haklı neden oluşturabileceğini teyit etmiştir. Dava, cinsel saldırı, aile içi istismar ve fiziksel şiddet gibi suçlardan hüküm giyen bir otobüs şoförünün haklı nedenle işten çıkarılması üzerine açılmıştır. Yüksek Mahkeme, işverenin kamu hizmeti sağlayan bir otobüs şoförünün sorumlulukları çerçevesinde halkla sürekli etkileşim gerektiren görevleri yerine getirirken kontrolünü kaybetme riskini dikkate almasının meşru olduğunu belirtmiştir. Mahkeme, işyerine zarar verebilecek ya da işverenle güven ilişkisini zedeleyebilecek davranışların, çalışanın yalnızca işyerindeki değil, işyeri dışındaki eylemlerini de kapsadığını ifade etmiştir. Ayrıca, çalışanın önceki disiplin ihlalleri de işten çıkarma kararında etkili olmuştur. Sonuç olarak, Yüksek Mahkeme, İtalyan Temyiz Mahkemesi’nin kararını onaylayarak işverenin disiplin kararının meşru olduğu hükmüne varmıştır.

Günün Sorusu

SORU: İşletmemizde görev alan kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12. sınıf öğrencileri için ödenecek en az ücret asgari ücretin net tutarının %50’si (11.052,34) olarak mı yoksa asgari ücretin brüt tutarının %50’si (13.002,75) olarak mı uygulanır?

CEVAP: Net tutarın %50’si.

3308/25. Madde :

Ancak, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında staj veya tamamlayıcı eğitim gören öğrencilere asgari ücretin net tutarının;

1. 20 ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde otuzundan,

2. 20’den az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde on beşinden,

3. Aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde otuzundan,

4. Kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12’nci sınıf öğrencilerine asgari ücretin yüzde ellisinden aşağı ücret ödenemez.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Cezai Şart Sözleşmeleri:

• Şirketler, sık iş değiştirme alışkanlığını caydırmak için işe alım sözleşmelerine cezai şart maddeleri ekliyor.

• Haklı bir gerekçe olmadan işten ayrılan çalışandan tazminat talep ediliyor; bu tazminat, alınan eğitim ve sertifika giderlerini de kapsıyor.

• Genelde yeni mezunlara uygulanan bu sözleşmeler, iki yıl içinde işten ayrılmayı önlemeyi hedefliyor.

Hukuki Durum:

• Hukuki Geçersizlik: 6098 Sayılı Kanun’un 420. maddesine göre, sadece işçi aleyhine konulan cezai şartlar geçersiz, işçi lehine konulanlar geçerli sayılıyor.

• Mahkeme Kararları: Uzmanlara göre, bu tür davalar genellikle çalışan lehine sonuçlanıyor ve işverenlerin bu sözleşmeleri uygulamada başarı şansı düşük.

• Ancak işverenler, bu sözleşmeleri caydırıcı bir psikolojik etki yaratmak amacıyla kullanıyor.

Eğitim ve Sertifika Giderleri:

• İşçinin, çalıştığı süre içinde aldığı eğitimlerin masrafları işveren tarafından talep edilebiliyor.

• İşçinin işten ayrılma süresine bağlı olarak, eğitim giderlerinin belli bir yüzdesi iade edilebiliyor.

Rekabet Yasağı:

• Çalışanlar genellikle iki yıl boyunca rekabet etmeme hükmüne tabi tutuluyor. Daha uzun süreler mahkemelerde geçersiz sayılıyor.

Genç Çalışanlar ve İşverenler Üzerindeki Etkiler:

• Gençler, sözleşmelerin hukuki geçersizliğini bilmediği için haklarından habersiz bir şekilde hareket edebiliyor.

• Deneyimsiz çalışanlar, işverenlerin bu sözleşmeleri bir baskı unsuru olarak kullanması sonucu emek gücünün istismar edildiğini fark ediyor.

• İşverenler, çalışanların hızlı bir şekilde işten ayrılmasını ve personel sirkülasyonunu önlemek için cezai şartları caydırıcı bir araç olarak kullanıyor.

• İşverenler, işçi ve işveren arasındaki güç dengesizliği nedeniyle bu maddeleri kolayca sözleşmelere dahil ediyor.

Uzmanların Görüşleri:

• Hukukçular, çalışanlara sözleşme imzalamadan önce hukuki danışmanlık almalarını öneriyor.