Günlük Gelişmeler

2025 Yılı Asgari Ücret

• 2025 yılı asgari ücret açıklanmış olup 22.104,00TL/net olarak uygulanmasına karar verilmiştir.
• Bu haliyle %30’luk bir artış gerçekleşmiştir.
• Ayrıca, asgari ücret desteği 1.000TL olarak uygulanmaya devam edilecektir.
• Kıdem tazminatı tavanı, Aralık ayına dair enflasyon verisi ile birlikte 3 Ocak sonrasında netleşecektir.

TBMM’de Memur Düzenlemeleri ve Adalet Akademisi Teklifi Görüşülecek

TBMM Genel Kurulu’nda, Devlet Memurları Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi görüşülmeye başlanacak. Teklifte öne çıkan maddeler şunlar:

• Sözleşmeli statüden memur kadrosuna geçenler, 8 yıl disiplin cezası almamış memurlara tanınan ilave kademe hakkından yararlanabilecek.
• Yeterlik sınavı, atamadan itibaren en geç 6 ay içinde yapılacak.
• Memur olan eşlere, uluslararası kuruluşlarda veya yurt dışı birimlerinde görevli olanlar için 10 yıla kadar aylıksız izin hakkı tanınacak.
• Devlet Denetleme Kurulu, vakıflar, kooperatifler ve iştiraklerinde idari soruşturma ve denetleme yapabilecek.
• Döner sermaye işletmesi kurma yetkisi alacak.

TBMM Adalet Komisyonu, AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel başkanlığında toplanacak ve Türkiye Adalet Akademisi Kanunu Teklifi ele alınacak. Teklife göre:

• Meslekte 8 yılını tamamlamış hakim ve savcılar, öğretim elemanı olarak atanabilecek.
• Akademi bünyesinde bir Hukuk Araştırmaları Merkezi kurulacak.

Mehmet Şimşek: “Türkiye’de Enflasyon ve Hayat Pahalılığı Sorunu Var, Dezenflasyon Süreci Devam Ediyor”

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Sabancı Üniversitesi’nin düzenlediği IICEC Konferansı’nda Türkiye ekonomisine dair önemli açıklamalarda bulundu. Şimşek’in öne çıkan mesajları şunlar:

• Enflasyon ve Hayat Pahalılığı: Türkiye’de ciddi bir enflasyon ve hayat pahalılığı sorunu var. Ancak dezenflasyon süreci başladı ve devam edecek.
• Kur Hedefi Yok: Türkiye’nin kur hedefi olmadığını vurgulayan Şimşek, piyasaların bu konuda net bir mesaj alması gerektiğini belirtti.
• Rezervler Güçlendi: Net rezervler 50 milyar doların üzerine çıktı ve rezerv yeterliliği uluslararası standartlara ulaştı.
• Yüksek Gelirli Ülke Potansiyeli: Türkiye, 1-2 yıl içinde yüksek gelirli ülkeler grubuna girme potansiyeline sahip.
• Yapısal Dönüşüm ve Reformlar: Reformlarla birlikte cari fazla hedefleniyor ve mali alan oluşturuluyor.
• Enerji Yatırımları: Yenilenebilir enerjinin üretimdeki payı %48’e ulaştı, yatırımlar hız kazanacak. Nükleer kapasite artırılacak.
• Konut Seferberliği: Deprem nedeniyle başlatılan konut projeleri hızla devam ediyor, arz artırılacak.
• Borçlanma Maliyetleri Düştü: Türkiye’nin dış borçlanma maliyetleri önemli ölçüde geriledi.

Şimşek, sabır ve kararlılıkla uygulanan ekonomik programın sonuç verdiğini, büyümenin sürdürülebilir ve adil hale getirileceğini vurguladı.

Manuel Bordro İşlemleri ve Yeni Yasal Düzenlemelerin İşverenler Üzerindeki Etkisi

Birleşik Krallık’ta yapılan yeni bir araştırma, işverenler için göz ardı edilen ancak önemli bir stres kaynağını ortaya koydu: manuel bordro işlemleri. Araştırmaya göre, manuel bordro işlemlerinin zaman alıcı doğası, işverenlerin %37’sinin ekiplerinde stres yarattığını ve bu durumun verimlilik ve moral üzerinde olumsuz etkilere yol açtığını gösteriyor. Bu durum, “bordro felci” (payroll paralysis) olarak tanımlanıyor. Manuel bordro işlemleriyle ilgili başlıca stres unsurları veri girişi, karmaşık hesaplamalar, maaş bordrosu dağıtımı, ücret transferleri ve HMRC (Vergi ve Gümrük İdaresi) bildirimleri gibi konular olarak öne çıkıyor. Buna ek olarak, Birleşik Krallık hükümeti tarafından getirilen yeni ve karmaşık yasal düzenlemeler, bordro yönetimi üzerindeki baskıyı artırıyor.

2025 yılında yürürlüğe girecek olan düzenlemeler kapsamında, Ulusal Sigorta Katkıları (NICs) oranı %13,8’den %15’e çıkacak ve işverenlerin ödeme yapmaya başlaması gereken eşik £9,100’den £5,000’e düşecek. Küçük işletmeler için NICs muafiyeti ise £10,500’a yükselecek. Yeni İstihdam Hakları Yasası ile ilk gün itibarıyla zorunlu hastalık ücreti sağlanacak, Adil Çalışma Ajansı altında tatil ücreti kuralları zorunlu olarak uygulanacak ve gebelik ile doğum izni sırasında çalışan korumaları güçlendirilecek. Bu düzenlemeler, bordro yönetimi ekiplerinin yıl sonu gibi yoğun dönemlerde uyum sağlama sorumluluğunu önemli ölçüde artıracak.

Josh Bersin: 2025, İK ve Yapay Zeka ile Süper İşçi Çağı Olacak

İK düşünce lideri Josh Bersin, 2025’in insan kaynakları ve işe alım ekipleri için kritik bir yıl olacağını ve yapay zekanın çalışanlara “süper güçler” kazandıracağını belirtiyor. İşte Bersin’in öne çıkan görüşleri:

• Yapay zeka, rutin görevleri otomatikleştirmenin ötesine geçerek iş süreçlerini ve rollerini yeniden tasarlayacak. İK, bu dönüşümün liderliğini üstlenmeli.
• Yapay zeka, verimliliği artırırken işleri daha veriye dayalı ve otonom hale getirecek. İşin yeniden tasarımı 2025’in ana trendi olacak.
• Gizlilik, fikri mülkiyet, veri güvenliği ve önyargı gibi konuların sorumlu bir şekilde ele alınması kritik önem taşıyor.
• BT, veri ve yazılım rollerine talep artacak. Yapay zeka becerilerini geliştiren teknik olmayan çalışanlar da daha fazla ödüllendirilecek.
• Geleneksel performans metrikleri, üretkenlik kazanımları ve değer odaklı modellere dönüşecek. Maaşlar üzerinde enflasyonist baskı artabilir.
• Kariyer gelişimi, esnek çalışma ve iç yetenek pazarları gibi kavramlar öne çıkacak. Teknik uzmanlık ve proje liderliği daha fazla ödüllendirilecek.
• Geleneksel LMS ve LXP sistemleri yerini yapay zeka odaklı platformlara bırakacak. Özelleştirilmiş öğrenme deneyimleri yaygınlaşacak.
• Yan haklar, esneklik ve ücret politikaları yeniden değerlendirilecek. Çalışanlara sunulan değer daha net tanımlanacak.
• Liderlerin, yapay zekanın fırsatlarını çalışanlara anlatması ve bu dönüşüme rehberlik etmesi gerekecek.
• İK ekiplerinin stratejik ve teknoloji destekli hale gelmesi, şirket başarısı için kritik olacak.

2025, yapay zekanın etkisiyle iş dünyasında büyük bir dönüşüm yılı olacak. Şirketlerin bu teknolojik dalgayı doğru yönetmesi ve İK ekiplerine yatırım yapması, başarı için belirleyici olacak.

Birleşik Krallık: Gece Çalışanlarının Hakları ve Korunması

1998 Çalışma Süresi Yönetmeliği’ne (WTR 1998) göre Birleşik Krallık’ta, gece çalışanları düzenli olarak 23:00 ile 06:00 saatleri arasında en az üç saat çalışan kişiler olarak tanımlanır.

Gece Çalışanlarının Korunması:

• Gece çalışanları, her 24 saatte ortalama 8 saatten fazla çalışmamalıdır. Özel tehlike veya ağır fiziksel/mental zorlanma içeren işlerde bu süre 8 saati aşamaz.
• İşverenler, çalışanlara işe başlamadan önce ve düzenli aralıklarla ücretsiz sağlık değerlendirmeleri sunmalıdır. Sağlık sorunları tespit edilen çalışanlar, mümkünse gündüz işlerine kaydırılmalıdır.
• İşverenlerin, çalışma saatleri ve sağlık değerlendirmeleriyle ilgili yeterli kayıtlar tutması ve bu kayıtları en az iki yıl saklaması gereklidir.
• Sağlık ve Güvenlik İdaresi ve yerel otoriteler tarafından denetim yapılır.
• Uyumsuzluk durumunda para cezası uygulanabilir.

İyileştirme Önerileri:

• Gece çalışanlarının sağlık değerlendirmelerinin düzenli yapılması.
• Adil iş dağılımı ve destekleyici önlemler (uyku hijyeni, beslenme danışmanlığı, akıl sağlığı desteği).
• Gece çalışanlarının dinlenme sürelerine saygı gösterilmesi.

Toplumsal Talepler:
Sivil toplum kuruluşları, gece çalışanları için daha fazla koruma talep ediyor:

1. Gece çalışmasının etkilerine yönelik araştırmaların desteklenmesi.
2. Gece çalışanlarından sorumlu bir bakan atanması.
3. Uzman bir görev gücü oluşturulması.
4. Yıllık sağlık kontrollerinin zorunlu hale getirilmesi.

Amerika Birleşik Devletleri: 2024 İşyeri Kültürü Raporu

2024 İşyeri Kültürü Raporu, Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleştirilmiş ve hızla değişen teknoloji sektöründe beceri geliştirme ve eğitim yaklaşımlarının yetersizliğine dikkat çekiyor. Rapora göre, teknoloji profesyonellerinin %40’ı becerilerinin üç yıl içinde eskimiş olacağını düşünüyor. Yapay zeka, bu hızlı değişimi tetiklerken çalışanlar daha esnek, bireyselleştirilmiş ve ilgi çekici öğrenme çözümleri talep ediyor.

Becerilerin Güncelliği ve Yapay Zeka Etkisi:

• Teknoloji profesyonellerinin %40’ı, mevcut becerilerinin üç yıl içinde geçerliliğini yitireceğini düşünüyor.
• %32’si yapay zekanın hızlı evriminden endişe duyuyor.
• %23’ü modası geçmiş beceriler nedeniyle işini kaybetmekten korkuyor.
• %33’ü rollerinin sürekli öğrenme gerektirdiğini belirtiyor.

Çözüm: Uyarlanabilir ve sürekli öğrenme modelleri uygulanmalı.

Eğitim Modellerindeki Eksiklikler:

• %40’ı işverenlerin öğrenme programlarının kişisel kariyer hedefleriyle örtüşmediğini düşünüyor.
• %41’i öğrenme hedefleri ile kariyer fırsatlarının uyumlu olmadığını belirtiyor.
• %43’ü mevcut eğitimleri sıkıcı ve alakasız buluyor.
• %36’sı beceri boşlukları hakkında iletişimin yetersiz olduğunu düşünüyor.

Çözüm: Eğitim programları daha kişiselleştirilmiş ve hedef odaklı hale getirilmeli.

Öğrenme Sürecindeki Engeller:

• %56’sı öğrenmeyi iş görevleriyle dengelemenin zor olduğunu ifade ediyor.
• %42’si mentor veya koç erişiminin sınırlı olduğunu belirtiyor.
• %38’i eğitim içeriklerinin karmaşık ve anlaşılması zor olduğunu düşünüyor.

Çözüm: Esnek, odaklanmış ve günlük iş yüküyle uyumlu öğrenme modülleri geliştirilmeli.

Öğrenmede Motivasyon ve Tanınma:

• %49’u simülasyon tabanlı, %47’si oyun tabanlı öğrenmeyi tercih ediyor.
• %93’ü öğrenme çabalarının tanınmasının motivasyonlarını artıracağını belirtiyor.
• %32’si şirketlerinin öğrenme başarılarını tanımadığını ifade ediyor.

Çözüm: Çalışanların başarılarını tanıyan ve ödüllendiren mekanizmalar kurulmalı.

Öneriler ve Çıkarımlar:

1. Uyarlanabilir Eğitim Programları: Kişiselleştirilmiş öğrenme yolları oluşturulmalı.
2. Şeffaf İletişim: Organizasyonel beceri boşlukları açıkça paylaşılmalı.
3. Mentorluk ve Destek: Mentor ve koçlara erişim kolaylaştırılmalı.
4. Eğitim Modelleri Güncellenmeli: Simülasyon ve oyun tabanlı öğrenme yaygınlaştırılmalı.
5. Motivasyon ve Tanınma: Öğrenme başarıları görünür hale getirilmeli ve ödüllendirilmeli.

Düşük Miktarda Hediye Puan Usulsüzlüğü Fesih Nedeni Sayılır mı?

“Somut olayda, davacının davalı şirket müşterisi olan 3. şahsın hak kazanmış olduğu ve parasal değeri bulunan hediye puanları, müşterinin kişisel verilerini kullanarak, bilgisi ve rızası olmaksızın babasının hesabına geçirdiği hususu iç denetim raporu, kendi savunması, tanık anlatımları ve tüm dosya kapsamı ile sabittir. Davacının iş sözleşmesi işverenin güvenini kötüye kullandığının tespit edilmesi üzerine 14/04/2017 tarihinde işverence feshedilmiştir. İdari soruşturma raporuna konu olan olaydaki miktarlar düşük ise de, davacının bu eylemlerinin İş Kanunu’nun 25.maddesinin II. fıkrasına göre haklı sebep ağırlığında olduğu açıktır. Kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddi gerekirken, feshin geçerli fesih olduğu gerekçesiyle işbu taleplerinin kabulü hatalıdır. Davalı vekili istinaf isteminde haklıdır.”

İstanbul BAM 28 HD., E. 2021/728, K. 2021/2268, T.16.12.2021

Danimarka Yüksek Mahkemesi Kararı: Engelli Çalışanların Yeniden Yerleştirme Yükümlülüğü

Danimarka’da çalışan bir sosyal hizmet uzmanı, sağlık durumu nedeniyle çalışma saatlerinin haftada 10 saate düşürülmesini talep etti. Neurocenter bu talebi operasyonel gerekçelerle reddederek işten çıkarma süreci başlattı. Alternatif pozisyon arayışı kapsamında çalışana RegionH Match platformuna kaydolma fırsatı sunuldu.

Çalışan, Juliane Marie Merkezi’nde haftada 10 saatlik bir pozisyona başvurdu ancak daha uygun bir aday olduğu gerekçesiyle reddedildi.

Çalışan ve sendikası, işten çıkarma kararını Eşit Muamele Kurulu’na taşıdı. Kurul, işverenin uyum sağlama yükümlülüğünü yerine getirmediğine hükmederek 9 aylık maaş tazminatına karar verdi. Bölge Mahkemesi ve ardından Doğu Yüksek Mahkemesi, işverenin yeniden yerleştirme yükümlülüğünü yerine getirdiğine karar verdi.

Yüksek Mahkeme’nin Değerlendirmesi:

• İşveren, engelli çalışanı yalnızca kendi birimiyle sınırlı kalmaksızın, organizasyon genelinde uygun ve mevcut bir pozisyona yeniden yerleştirme olasılığını araştırmalıdır.
• Kamu sektörü işverenlerinin boş pozisyonları en nitelikli başvuru sahibiyle doldurma genel ilkesi, Ayrımcılıkla Mücadele Yasası’nın 2a bölümü kapsamındaki yeniden yerleştirme yükümlülüğünü sınırlamaz.
• Danimarka Başkent Bölgesi, çalışanın bölge genelindeki boş bir pozisyona yeniden atanmasının orantısız bir yük oluşturacağını kanıtlayamamıştır.
• Juliane Marie Merkezi’ndeki boş pozisyona yeniden atanmanın orantısız bir yük olacağına dair somut bir kanıt sunulmamıştır.

Sonuç:

• Danimarka Başkent Bölgesi, çalışanı yeniden yerleştirme yükümlülüğünü ihlal etmiştir.
• Bölge mahkemesinin verdiği 9 aylık maaş tutarındaki tazminat kararı onaylanmıştır.

Günün Sorusu

SORU: Yılbaşı için çalışanlarımıza yılbaşı bileti aldık. Şans oyunlarında fatura olmuyormuş, ödeme nakit yapılmış. Aralık 2024 bordrosuna girmek istiyoruz. Bordrolaştırmayı hangi başlık altında nasıl yapmalıyız?

CEVAP: Yılbaşı/şans oyunu biletlerinin bordro yönü halihazırda çok tartışılan ve bir görüş birliğinin oluştuğundan da söz edemeyeceğimiz bir konu esasen.

Bu tartışmanın temelini oluşturan unsur ise bu biletlerin çalışana menfaat sağlayıp sağlamayacağı noktasının net olmaması. Çünkü çalışana bu biletten herhangi bir tutar çıkmadığında ortada çalışan adına bir menfaat de doğmuyor. Menfaat doğmadığı zaman ise ücret olarak değerlendirilebilecek bir kalem oluşmuyor.

Bizim buradaki görüşümüz, bu gibi hediyelerin bordrolaştırılmasında en güvenli yol bu hediyeyi ayni yardım olarak işleme almak ve GV ve DV ile bordrolaştırmak olduğu.

Uygulamada diğer şirketlerde (çok nadir rastladığımız bir hediye) bu hediyenin hiç bordroya alınmadığını, muhasebe kısmında temsil ağırlama alanında kayda alındığını görüyoruz.

Özetle bu gibi hediyeler için işverenin izleyebileceği iki yöntem mevcuttur; ayni yardım olarak işleme almak veya hiç bordroya almadan yalnızca muhasebe kayıtlarında yer vermek. Burada izlenecek sürece işverenin karar vermesinin uygun olacağını düşünüyoruz.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Bordro Nasıl İncelenir?

1. İşyerinin asli ve yardımcı işleri nelerdir? Faaliyet Konusu Nedir? Ne tip bordrolarımız olacak? Örn: Maden, AR-GE, Teknokent vb.
2. İşyerinde çalışan kişilerin statüleri ve kazanç miktarları nelerdir? Örn: Kümülatif vergi matrahı kullanılacak mı, emekli mi tüm sigorta kollarına tabi mi, fiili hizmet zammı var mı?
3. İşyerinde, ücret ve eki kalemleri nelerdir? Örn: Çocuk zammı uygulaması var mı, gelir vergisi ya da sigorta primi istisnasında olan ödemeler var mı?
4. Kişi özelinde bordroya başlanırken, önce kişinin gün sayısına bakılır. Gün sayısı sigorta ve işsizlik primi kesebileceğimiz miktarın belirlenmesi için çok önemlidir.
5. Bu adımda kişinin yukarıda sayılan maddeler içerisinde hangi niteliklerine bağlı olduğuna bakılır. Örn: Sadece YK üyesi kişiye bordro yaparken, SGK ve işsizlik primi kesilmez, vergi kesilir. Yine kişi yurtdışında görevli ise 5510 Kanun türü seçilmez, 6486 seçilmesi gerekir. Örneğin, tüm sigorta kollarına tabi olanlar “01” belge türü ile emekli olup sosyal güvenlik destekleme primine tabi olanlar “02” belge türü ile işyeri hekim ve sağlık personelleri “29” belge türü ile bildirilmekte olup yapılan yasal kesintiler bu belge türlerine göre değişmektedir. Bu noktada öncelikle yapılması gereken şirketlerin çalıştırdığı sigortalılar için kapsam belirlemesidir. SGK belge türlerine göre prim oranlarının maliyet hesabında dikkate alınması gerekmektedir.