Günlük Gelişmeler

TÜİK: Tüketici Güven Endeksi Kasım Ayında %1 Geriledi*

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Kasım ayına ilişkin tüketici güven endeksi verilerini açıkladı. Tüketici güven endeksi Kasım ayında %1 azalarak 79,8 oldu.

TÜİK ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliğiyle yürütülen Tüketici Eğilim Anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Ekim ayında 80,6 iken Kasım ayında %1 azalarak 79,8’e geriledi. Mevcut dönemde hanenin maddi durumu endeksi geçen ay 64,7 iken Kasımda %2,1 artışla 66,1’e ulaştı.

Beş Puanlık Prim Desteğine Düzenleme mi Geliyor?*

Vergi ve primlerini düzenli ödeyen işverenlere sağlanan 5 puanlık prim desteğiyle ilgili yeni model bekleniyor. Yeni düzenlemeyle, son dönemde istihdam kaybı artan tekstil, deri gibi sektörlerde prim desteği 7 puana çıkarılacak, diğer sektörlerde ise bu oran 4 puana düşürülecek. 2008’den bu yana uygulanan bu indirim, işçiye ödenen brüt ücret üzerinden yapılmakta ve asgari ücretli işçiye 1.000 TL, prime esas kazancı tavandan olan işçiye ise 7.500 TL teşvik uygulanıyor. Yeni modelde, tasarruf sağlanacak 1 puanlık azalma ile sektörlere uygun faizli kredi paketleri oluşturulacak ve istihdam kaybı yaşama ihtimali olan sektörler desteklenecek. Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantısında da sanayi sektöründe istihdam kaybı olmaması için adımlar atılacağı belirtilmişti.

Faiz İndirimi ve Asgari Ücrette Kritik Tespitler: Mahfi Eğilmez’in Gündem Değerlendirmesi

İktisatçı Mahfi Eğilmez, CNBC-e’de yaptığı değerlendirmelerde faiz, asgari ücret ve ekonomik gelişmelerle ilgili şu görüşleri dile getirdi.

1. Faiz Kararı:
   • Merkez Bankası’nın Aralık ayında faiz indirimi yapmasını olası görmüyor.
   • Enflasyonun yılı %44-45 seviyelerinde bitireceğini öngörüyor.
   • Ocak ayında faiz indirimi ihtimalinin bulunduğunu belirtiyor, ancak reel sektörün özellikle küçük işletmelerin zor durumda olduğunu vurguluyor.
2. Asgari Ücret Zammı:
   • Kaybedilen satın alma gücünün iade edilmesi gerektiğini söylüyor.
   • %45 civarında bir kayıp olduğunu ve 2024 başındaki satın alma gücünün geri kazandırılarak ücretlerin sabit tutulmasını öneriyor.
   • Yüzde 50 desek aşağı yukarı 8 bin 500 lira kayıp olduğunu söylüyor.

İTO: Sanayinin Dönüşümü İçin Teknolojik Yatırımlar ve Teşvikler Gerekli*

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, Oda’nın Kasım ayı Meclis toplantısında yaptığı konuşmada, Türk sanayisinin katma değer odaklı dönüşümüne vurgu yaparak, ileri teknolojili yabancı yatırımlar için cömert teşviklerin sağlanması gerektiğini belirtti. Avdagiç, enflasyonla mücadele için üretimi destekleyecek finansal mekanizmalar ve verimlilik artırıcı teşviklerin yeniden tasarlanması gerektiğini ifade etti.

ABD’deki korumacı politikaların ve sübvansiyon savaşlarının küresel ekonomiyi olumsuz etkileyebileceğini belirten Avdagiç, Trump’ın yeni dönem politikalarının özellikle düşük teknolojili üretim yapan ekonomileri derinden sarsabileceğini söyledi. Türkiye’nin, Avrupa otomotiv sanayisindeki değişimlere uyum sağlaması gerektiğini vurgulayan Avdagiç, küresel ticaretteki yeni bariyerlerin büyüme ve kamu maliyesi üzerinde baskı oluşturabileceği uyarısında bulundu.

Yeni Ofisiyle Fibabanka, Müşteri ve Çalışan Güvenliğine Odaklanıyor*

Fibabanka, İstanbul’daki deprem riskine karşı tüm operasyonlarını Ankara Merkez Ofisi’nde yedeklediğini duyurdu. 4 Kasım 2024’te Ankara’nın merkezi YDA Center binasında açılan yeni ofiste, bankanın kriz yönetimi çalışmaları yürütülüyor. Bu proje, çalışanların güvenliği ve operasyonel sürdürülebilirliği sağlamayı hedefliyor.

Fibabanka, İstanbul’da yaşayan ve Ankara’ya taşınmak isteyen çalışanlarını desteklerken, teknoloji ekiplerini de Ankara’ya yedekleyerek kesintisiz bankacılık hizmeti sunmayı amaçlıyor. Yeni ofis, modern mimarisi ve teknolojik altyapısıyla hem çalışan verimliliğini artırmayı hem de müşteri memnuniyetini güçlendirmeyi hedefliyor.

Federal Çalışanlar İçin Yeni Plan: Uzaktan Çalışma Yerine Haftanın 5 Günü Ofis Çalışması

ABD Başkanı Donald Trump tarafından Hükümet Verimliliği Departmanı’nın başına atanan iş insanı Elon Musk ve girişimci Vivek Ramaswamy’nin ilk iş olarak federal çalışan sayısını azaltmak için kurumlarda uzaktan çalışmaya son vereceği belirtildi.

CNN’e konuşan bir kaynağa göre, Elon Musk ve Vivek Ramaswamy, federal çalışanların “gönüllü işten ayrılmasını” teşvik etmek amacıyla uzaktan çalışma düzenlemelerini sona erdirip haftanın 5 günü ofise dönüşü zorunlu kılmayı planlıyor. Bu adımın, federal kurumların başka bölgelere taşınmasıyla istifaları artıracağı ve Trump yönetiminin federal iş gücünü azaltarak tasarruf sağlamasına katkıda bulunacağı iddia edildi.

Federal çalışanlar arasında bu karara tepkiler farklılık gösteriyor: Bazıları bu değişikliğin üretkenliklerini düşüreceğini ve istifalara yol açacağını belirtirken, bazıları ise ofise dönmeye hazır olduklarını ifade ediyor. ABD’de şu anda 1,3 milyon federal çalışanın uzaktan çalışma izni bulunuyor ve her kurum politikalarını bağımsız olarak belirliyor.

Arçelik’ten İtalya’da Büyük Dönüşüm: 2 Bin Çalışan Etkilenebilir

Arçelik, İtalya’daki yaklaşık 2 bin çalışanın görevden alınmasının gündemde olduğu süreçte sendikalar, çalışan temsilcileri ve yetkililerle görüşmelere devam ediyor. Şirket, İtalya operasyonlarında uzun vadeli sürdürülebilir dönüşüm planı çerçevesinde lokal istihdamı koruma odaklı önerilerin yeniden değerlendirildiğini açıkladı.

Arçelik, İtalya’yı stratejik bir merkez olarak konumlandırma hedefi doğrultusunda önümüzdeki dönemde 110 milyon Euro yatırım yapmayı planlıyor. Carinaro’nun yedek parça merkezi olarak kalacağı, diğer tesislerde ise yeniden ölçeklendirme ve endüstriyel dönüşüm süreçlerinin yürütüleceği, ancak üretimin 2025 yılı sonuna kadar devam edeceği belirtildi.

Otomotiv Devi, 4 Bin Çalışanını İşten Çıkarıyor

Ford, Avrupa’daki iş gücünü yeniden yapılandırma planını duyurdu. Endüstrinin elektrifikasyona kayması ve artan rekabet nedeniyle şirket, 2027 yılına kadar Avrupa’daki binek araç işinde 4 bin kişiyi işten çıkarma ve maliyetleri düşürme hedefliyor. Almanya ve Birleşik Krallık’taki operasyonlar bu değişikliklerden etkilenecek. Ayrıca, zayıf talep ve ekonomik zorluklar nedeniyle elektrikli araç üretim planları ayarlandı ve Köln fabrikasında 2025’in ilk çeyreğinde ek kısa çalışma günleri bekleniyor. Ford, Avrupa’daki operasyonlarını dönüştürme ve elektrikli araç üretimi için son dört yılda önemli yatırımlar yaptığını vurguladı.

Yaşlanan İş Gücü ve Kişiye Özel Yan Hak Paketleri

Bank of America ve Küresel Yaşlanma Koalisyonu, yayımladıkları raporda, iş gücünün giderek daha yaşlı hale geldiğini ve bu durumun iş yerinde üretkenliği koruyabilmek için yaş kapsayıcı stratejiler geliştirmeyi gerektirdiğini belirtti.

• Küresel iş gücünün yaşlanma eğiliminde olduğu, özellikle G7 ülkelerinde 55 yaş ve üzeri çalışanların 6 yıl içinde iş gücünün dörtte birini oluşturmasının beklendiği raporda vurgulandı.
• 2023 itibarıyla, ABD iş gücünün %30’u 65 yaş ve üzeri yetişkinlerden oluşuyor.
• Yaşlanma, iş gücünde kuşaklar arası farklılıkları artırarak iş yerlerinde yenilikçi çözümler gerektiriyor.

Yaş Kapsayıcı Çalışma Ortamları

• İşverenlerin, yaşlı çalışanların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yan hak paketleri geliştirmesi gerektiği vurgulandı.
• Yaşlı çalışanlara yönelik önerilen faydalar:
  • Esnek çalışma saatleri
  • Aşamalı emeklilik
  • Bakım izni ve büyükanne/büyükbaba izni
  • Menopoz desteği

İş Yerinde Çok Kuşaklı Çalışma

• Yöneticilerin, çok kuşaklı ekipler kurarak yaşlı ve genç çalışanlar arasında iş birliğini teşvik etmesi öneriliyor.
• Yaşlı çalışanların aşırı nitelikli olarak görülmemesi gerektiği ve her yaş grubunun katkısının değerli olduğu ifade edildi.
• Yaşlılık ayrımcılığı, 2018’de iş dünyasına 850 milyar dolar kayba neden olduğu belirtildi.
• Çalışanların %60’ı, yan hak paketlerinin kendilerini daha değerli hissettirdiğini ve %80’i toplam tazminat yerine ek faydaları tercih ettiğini belirtti.
• Esnek çalışma ve aşamalı emeklilik, işverenler için iki kazan-kazan çözümü olarak sunuldu.
  • Bu stratejiler ile, yaşlı çalışanlara finansal destek sağlayarak onları daha uzun süre çalışmaya teşvik ederken, işverenler de deneyimlerinden faydalanmaya devam eder.
• Yaşlı kadınlar, hem yaş ayrımcılığı hem de cinsiyet ayrımcılığına maruz kalıyor.
• Menopoz ile ilgili semptomların iş gücüne olan etkisi vurgulandı; bu semptomlar ABD’de yılda 1.8 milyar dolarlık iş kaybına yol açıyor.
• İşverenlere, menopozla ilgili fayda paketleri ve tutum değişikliği politikaları geliştirmeleri önerildi.

İkale Sözleşmesinde İşçinin Yıllık İzin, Fazla Mesai, Prim vb. Hiçbir Alacağının Kalmadığına Dair Kayıtlar Geçerli Midir?

İşçilere kıdem ve ihbar tazminatları ile ek ödeme olarak net 6 aylık ücret ödeneceğine ilişkin uyuşmazlığın giderilmesi istemine konu ikalelerde, icabın işverenden geldiği anlaşılmakta olup yapılan protokolde yıllık izin ücreti olarak ödenecek miktar da belirtilmiş ve belirtilen ödemeleri takiben prim dâhil tüm ücret ve sosyal hakların alınmış olacağı ve işçinin işverenden başka hiçbir hak ve alacağının kalmayacağı kararlaştırılmıştır. 6098 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden sonra düzenlenmiş olan bu ikalelerin içeriğinde açıkça ibra kaydının geçmediği gibi bir an için işçinin, işvereni işçilik alacakları konusunda ibra ettiği düşünülse dahi bu tür bir düzenlemenin 6098 sayılı Kanun’un 420. maddesi koşullarını taşımadığından geçerli olduğunun kabulü mümkün değildir. Hâl böyle olunca ispat durumuna göre yıllık izin ve prim alacaklarının bulunup bulunmadığı, varsa tam olarak ödenip ödenmediğinin belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2023/18033, K. 2023/16711, T. 07.11.2023

Avrupa Adalet Divanı’ndan Yarı Zamanlı Çalışanlara Fazla Mesai Ödeneği Hakkı: Ayrımcılık Kararı

Bir Alman sağlık kuruluşunda yarı zamanlı çalışan iki hemşire, toplu iş sözleşmesindeki fazla mesai ödeneği düzenlemesinin, yalnızca tam zamanlı çalışanların standart çalışma saatlerini aşan fazla mesai için geçerli olduğu gerekçesiyle ayrımcılık teşkil ettiğini iddia ederek fazla mesai ödeneği talep etti.

Alman Mahkemesi, bu durumu Avrupa Adalet Divanı’na taşıdı. Avrupa Adalet Divanı, söz konusu düzenlemenin yasak ayrımcılık teşkil ettiğine karar verdi. Mahkeme, fazla mesai ödeneği için belirlenen tek tip çalışma saati eşiğinin, yarı zamanlı çalışanlar için daha ağır bir yük oluşturduğunu ve bu çalışanların fazla mesai yapmalarına rağmen ödeme almadıklarını belirtti.

Günün Sorusu

SORU: Çalışanlarımızın cep telefonlarına net  2000 TL civarı olmak üzere hediye kartı tarzı  bir yükleme yapacağız. Bu yüklediğimiz rakamı, gelir vergisi, damga vergisi ve SGK matrahına tabi bir kazanç gibi değerlendirip kişi kişi  bordroya ekleyecek miyiz?

CEVAP: Bu tutarı gelir ve damga vergisi ile (SGK olmadan) brütleştirip bordroya girdi/çıktı olacak şekilde ayni yardım olarak koymamız gerekiyor.

Muhasebe doğrudan gider atmayacak, sizden brütleştikten sonra ücret gideri olarak kayıt atacaklar.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Alt İşveren İşçi Çalıştırma Koşulları

•  Alt işverenin işçileri, yalnızca yardımcı işlerde çalışabilir.
•  Yardımcı işler güvenlik, temizlik, yemek ve servis gibi işlerdir.
• Teknik uzmanlık gerektiren islerde de çalışabilirler (montaj, sevk gibi).
• Alt işveren sözleşmesi İş Kanunu ve Alt İşveren Yönetmeliği’ne uygun olmalıdır.
•  Sözleşme muvazaaya yol açmamalıdır.
•  Alt işveren bağımsız ve sermayesi olan bir işveren olmalıdır.
• Alt işveren işçileri, kadrolu işçilerin yaptığı işlerle aynı işi yapmamalıdır.
• Alt işveren işçileri yalnızca sözleşmede belirtilen işlerde çalıştırılmalıdır.
• Sözleşme dışındaki herhangi bir işte görevlendirilmemelidirler.
• Şirket sorumlular, alt işveren işçilerine sadece isin sevk ve idaresi hakkında talimat verebilir.
• İşin sevk ve idaresi dışında herhangi bir emir veya talimat verilmemelidir.
•  Alt işveren işçilerinin kıyafetlerinde ve yaka kartlarında alt işverenin amblemi, işareti vb. bilgiler olmalıdır.
• Alt işveren işçileri, asıl işverenin iş elbiselerini ve logolarını kullanmamalıdır.