Günlük Gelişmeler

Öğretmenlik Mesleği Kanunu Resmi Gazete’de Yayımlandı

7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunu,18 Ekim 2024 Tarihli ve 32696 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı. Kanun metninde özel öğretim kurumlarında iş sözleşmesi ile çalışan öğretmenler ve öğretmenliğe atanma şartını taşıyan yöneticiler için de hükümler getirilmiştir.

Kanun, öğretmenlerin seçimi, yetiştirilmesi, atanması, hak ve sorumlulukları, ödül ve ceza uygulamaları, kariyer basamaklarında ilerlemeleri ve öğretmenlik mesleğine dair diğer konuların yanı sıra Millî Eğitim Akademisinin kurulması, görevleri, teşkilat yapısı ve personel ile ilgili hususları düzenlemektedir. Bu Kanun ile öğretmenlerin öğrencilere karşı sorumlulukları artırılmakta, ayrıca öğretmenlerin yaptırıma yol açabilecek davranışları ve uygulanacak yaptırımlar da belirlenmektedir.

Artık öğretmenlik için fakülteden mezun olmak ve KPSS puanı almak yeterli olmayacak; bu noktada Milli Eğitim Akademisi devreye girecektir. Öğretmen olarak atanacak kişilerin, bu akademideki hazırlık programlarını başarıyla tamamlamaları gerekecektir.

Sözleşmeli personelden, araştırma, proje, yayın ve benzeri bilimsel çalışmalarda görevlendirilenlere haftada beş saati geçmemek kaydıyla ayrıca ders ücreti ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

Memurların Fazla Mesai Ücreti Belli Oluyor

AA muhabirinin, 2025 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nden derlediği bilgiye göre, memurların saat başı fazla çalışma ücreti, yeni yılda %26,7 artacak. 2024 yılında 10 lira 10 kuruş olan saatlik fazla mesai ücreti 1 Ocak 2025’ten itibaren 12 lira 80 kuruşa yükselecek.

Çalışma Sürelerinde Yeni Trend: Haftada 4 Gün Çalışma Modeliyle Verimlilik Artıyor

Gelişmiş ülkelerde haftada 4 gün çalışma modeli ve işgücü verimliliği tartışılıyor. Japonya’da Microsoft, çalışanlarına haftada 3 gün izin vererek, verimlilikte %40 artış sağladı. Çalışanların %92’si bu uygulamadan memnun kaldı.  Şirkette çalışan 2300 kişi geçen yaz boyunca cuma-cumartesi-pazar izin yapmış verim %40 artmıştır.

Microsoft Japonya Başkanı ve CEO’su Takuya Hirano, “Daha az çalış, daha iyi dinlen ve daha çok öğren” mottosuyla yola çıktıklarını ve başarılı olduklarını belirtiyor. Çalışanlar, bu süre zarfında önceki dönemlere kıyasla %25 daha az dinlenme ihtiyacı hissetmiş ve şirket %23 oranında elektrik tasarrufu sağlamış. Ayrıca, çalışanlar %59 oranında daha az kâğıt kullanmıştır.

• Youthall’un yaptığı ankete göre, genç çalışanların %88,9’u haftada 4 gün çalışmayı tercih ederken, %83’ü ise günde 6 saat çalışmayı olumlu buluyor. Kadınlarda bu oran %87 ile daha yüksek.
• İK yöneticilerinin %78,7’si 6 saatlik çalışma süresini desteklerken, sadece %25’i haftada 4 gün çalışmayı onaylıyor. Araştırmaya katılan şirketlerin %1’i halihazırda haftada 4 gün çalışıyor ve %63’ü bu modeli değerlendiriyor.
• Ayrıca, pandemide uygulanan hibrit çalışma modeli özellikle kadınlar için daha uygun bulunuyor. Çalışanların %61,2’si ofiste çalışırken, %22,1’i hibrit,%16,7’si ise uzaktan çalışıyor.
• Y ve Z kuşağı, özellikle kadınlar, ofislerde çalışmayı istemiyor. Araştırmaya katılan gençlerin %87,8’i hibrit çalışma modelini tercih ediyor. Kadınlar arasında en büyük nedenler, %32,5 ile “kendime daha fazla zaman ayırabiliyorum” ve %22,5 ile “daha iyi odaklanabiliyorum ve verimim artıyor.” Diğer önemli nedenler ise “maddi tasarruf” ve “ruh sağlığına iyi gelmesi.”
• Erkeklerin en büyük şikayeti ise “yolda kaybedilen zaman.” Bu bulgular, daha uzun çalışmak yerine daha verimli çalışmanın önemini vurguluyor, ancak sadece çalışma süresini kısaltmak yetmez, süreçlerin de verimli hale getirilmesi gerekiyor.

Meta, WhatsApp ve Instagram’daki Bazı Çalışanları İşten Çıkardı

Meta, stratejik hedeflerine uyum sağlamak amacıyla WhatsApp ve Instagram gibi platformlardaki bazı çalışanlarını işten çıkardı. Meta sözcüsü, bazı ekiplerde uzun vadeli hedefler doğrultusunda değişiklikler yapıldığını ve çalışanların farklı rollere yönlendirildiğini belirtti. Etkilenen çalışan sayısı hakkında detay verilmedi.

İşten çıkarmalar, Reality Labs gibi birimlerde de yaşandı. Pandemi sırasında yoğun işe alım yapan Meta, son dönemde personel azaltma süreçlerine girdi. CEO Mark Zuckerberg’in 2023’ü “verimlilik yılı” ilan etmesiyle 10.000 çalışan daha işten çıkarılmıştı.

Amazon AWS CEO’su:“Ofise Dönmek İstemiyorsanız İstifa Edin”

Amazon’un üst düzey yöneticisi Matt Garman, 5 gün ofiste çalışma politikasını savundu ve bu politikayı desteklemeyenlerin başka bir şirkete geçebileceğini “Bu ortamda iyi çalışmayan ve çalışmak istemeyen insanlar varsa sorun değil, etrafta başka şirketler de var” sözleriyle ifade etti. Ocak ayında yürürlüğe girecek bu yeni politika, çalışanların %90’ı tarafından destekleniyor. Garman, yenilikçi projeler üzerinde çalışırken yüz yüze iletişimin önemini vurguladı ve uzaktan çalışma ile bu verimliliği sağlayamadıklarını belirtti. Amazon’un daha önce haftada 3 gün ofisten çalışma politikası uyguladığını ancak CEO Andy Jassy’nin beş güne geçiş yapacaklarını açıkladığını ekledi. Bu değişiklik, bazı çalışanların tepkisini çekse de Garman, bu düzenlemeden heyecan duyduğunu ifade etti.

Hollandalı Çalışanlar Geçen Yıl Daha Fazla Çalıştı

Geçen yıl Hollanda’da daha fazla saat çalışmaya başlayanların sayısı, daha az saat çalışmaya başlayanlardan fazlaydı. Bu durum, çalışılan toplam saat sayısında 17.000 tam zamanlı işe eşdeğer bir artışa neden oldu. Bu artışın en büyük nedeni işe başlayan işsizlerden dolayı oldu. Hollanda İstatistik Kurumu’na (CBS) göre, işgücü piyasası hala sıkı ve işverenler, yaşlanan nüfus nedeniyle işgücü kıtlığı konusunda endişeli.

Daha fazla çalışmak isteyen 528.000 yarı zamanlı çalışandan yaklaşık 150.000’i daha fazla saat çalışmaya başladı ve bu durum 20.000 tam zamanlı işe denk geldi. Toplamda 802.000 kişi daha fazla saat çalışmaya başlarken, 346.000 kişi işe başladı. Ancak, 313.000 kişi çalışmayı bıraktı ve 773.000 kişi daha az saat çalışmaya başladı.

CBS verilerine göre, çalışan nüfusun yaş ortalaması artıyor; 2023’te çalışanların %27’si 55-75 yaş aralığındaydı.

İşyerinde Şiddet ve Tacize İlişkin Algılar ve Deneyimler Araştırma Raporu

Uluslararası Çalışma Örgütü Türkiye Ofisi ve Özyeğin Üniversitesi işbirliğiyle Türkiye’de çalışma yaşamında şiddet ve taciz üzerine ilk kapsamlı araştırmayı gerçekleştirdi. Araştırmanın sonuçları, 16 Ekim 2024 tarihinde kamuoyuna duyuruldu. Çalışmada, iş yerinde karşılaşılan beş şiddet türü (psikolojik, ayrımcılık, ekonomik, fiziksel ve cinsel şiddet) İstanbul özelinde incelendi. İstanbul’da yaşayan 3.007 hane halkı ile yüz yüze görüşmeler yapılarak veri toplandı.

Rapordaki ana bulgulardan bazıları:

• Katılımcıların %77’den fazlası, kariyerleri boyunca en az bir kez işyerinde bir tür şiddete maruz kaldıklarını bildirmiştir.
• Katılımcıların yaklaşık %60’ı, kariyerleri boyunca ekonomik şiddete maruz kaldıklarını belirtmiştir.
• Özel sektörde çalışanlar, kamu sektöründe çalışanlara kıyasla ekonomik şiddeti neredeyse iki kat daha fazla yaşamaktadır.
• Yönetici pozisyonundaki kadınlar, hem yönetici pozisyonundaki erkeklerden hem de yönetici olmayan kadınlardan daha fazla psikolojik şiddete maruz kalmaktadır.
• Cinsel şiddet orantısız bir şekilde kadınları etkilemektedir; her dört kadından biri, çalışma hayatları boyunca en az bir kez cinsel şiddete maruz kalmıştır. Kadınlar arasında cinsel şiddet oranı, erkeklerin iki katından fazladır.
• Katılımcıların üçte biri, işyerinde fiziksel şiddete maruz kaldıklarını bildirmiştir. Erkekler, fiziksel şiddeti daha sık yaşamaktadır.
• Katılımcıların beşte biri, ayrımcılığa maruz kaldıklarını belirtmiştir. Kadınlar daha çok cinsiyet ve kıyafet/görünüşe dayalı ayrımcılık bildirirken, erkekler daha yüksek oranda etnik köken ve dine dayalı ayrımcılık yaşamaktadır.
• Düşük eğitim düzeyine sahip çalışanlar, psikolojik, ekonomik ve fiziksel şiddete daha sık maruz kalırken, yüksek eğitim düzeyine sahip olanlar cinsel şiddete daha fazla maruz kalmaktadır.
• İşten ayrılan katılımcıların üçte biri, ekonomik şiddeti işten ayrılmalarının önemli bir nedeni olarak belirtmiştir.
• Katılımcıların neredeyse %90’ı, kurumlarının işyerinde şiddet hakkında yeterli bilgi sağlamadığını ve bilgi ve farkındalık artırma çabalarının yetersiz olduğunu belirtmiştir.
• Kadınlar şiddete maruz kaldıklarında, resmi bir şikayet süreci başlatmak yerine, faile uzak durma eğilimindedirler.
• Şiddete tanık olanlar, büyük ölçüde sessiz ve pasif kalmayı tercih etmektedir. Bu bulgu, şiddete maruz kalanların ihtiyaç duydukları desteği alamayabileceğini göstermektedir.
• Sendika üyeliği, özellikle cinsel şiddet ve ayrımcılık karşısında çalışanları işyerinde şiddete karşı korumaktadır.

Çalışanın İstifa Ettiği Kanıtlandı: Kıdem ve İhbar Tazminatı Kararı Hatalı Bulundu

Davacı iş akdine haksız olarak son verildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı talebinde bulunmuş, davalı ise davacının kendi işini kurmak için istifa ederek işten ayrıldığını savunmuştur. Ancak dosya kapsamında bulunan işten ayrılma bildirgesi incelendiğinde davacının imzasının bulunduğu ve işten ayrılma nedeni olarak kod 3 (istifa) çıkış kodunun gösterildiği anlaşılmıştır. Ayrıca davacı tarafından şirket WhatsApp grubuna gönderilen mesajda şirket çalışanlarına yönelik olarak “merhaba 14 yıllık çalışma hayatımı bitirmiş bulunmaktayım herkes hakkını helal etsin” şeklinde açıklama yapıldığı görülmüştür. Buna göre davacının işten kendisinin ayrıldığının kabulü gerekirken iş akdine haksız bir şekilde son verildiğinin kabulüyle kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin hüküm altına alınması hatalı olup bozma nedenidir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2021/11924, K. 2021/16153, T. 6.12.2021

Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Yaşanan Bir Veri İhlalini Duyurdu

Kişisel Verileri Koruma Kurumu, bir üniversitenin veri ihlali bildirimini yayınladı. Lokman Hekim Üniversitesi tarafından Kuruma gönderilen kişisel veri ihlali bildiriminde özetle;

• Veri sorumlusunun, Natro (https://www.natro .com) isimli firmadan hosting hizmeti aldığı,
• Veri sorumlusunun kullandığı natro.com müşteri hesabının giriş bilgilerinin siber saldırganlarca ele geçirilmesi ve hesaba yetkisiz erişim sağlanması neticesinde ihlalin gerçekleştiği,
• İhlalin 05.10.2024 tarihinde başladığı ve 06.10.2024 tarihinde sona erdiği,
• İhlalden etkilenen ilgili kişi gruplarının öğrenciler ve çalışanlar olduğu,
• İhlalden etkilenen kişisel verilerin; ad, soyadı, T.C. kimlik numarası, adres, telefon numarası, e-posta adresi ve şifrelenmiş web sitesi giriş parolaları olduğu,
• İhlalden etkilenen kişi sayısının 2.308 olduğu bilgilerine yer verildi.

Norveç’te Şirket, Çalışanın E-postalarına Yetkisiz Erişim Nedeniyle 400.000 NOK Para Cezasına Çarptırıldı

2019 yılında Norveç’te bir şirket, çalışanın “ofis dışında yanıtını etkinleştirmemesi” nedeniyle, hastalık izni sırasında çalışanın e-postalarının otomatik olarak iletilmesini sağladı. Şirket, işverenlerin çalışanların gelen kutularına ve diğer elektronik olarak saklanan materyallere erişimiyle ilgili ulusal bir düzenlemenin 2. ve 3. maddesini ihlal ettiklerini, GDPR’nin 6(1)(f) Maddesi uyarınca yasal bir dayanağının olmadığını ve çalışanı 13. Madde ve ulusal düzenleme uyarınca bilgilendirmediklerini kabul etti.

DPA (Datatilsynet), şirketin yasal dayanak eksikliği nedeniyle GDPR Madde 6(1)(f)’yi, bir itirazı dikkate almaması nedeniyle Madde 21’i, bilgi eksikliği nedeniyle Madde 13’ü ve şirketin çalışanların gelen kutularına (e-postalarına) erişimiyle ilgili iç kontrol eksikliği nedeniyle Madde 24’ü ihlal ettiğine karar vermiştir. DPA ayrıca şirketin GDPR uyarınca temel ilkeleri, özellikle de Madde 5(1)(a) ve 5(2)’yi ihlal ettiğini tespit etmiştir. Şirket, 400.000 NOK (38.800 Avro) para cezasına çarptırılmış ve şirket içi rutinlerini güncellemeleri ve belgeleri de içeren yazılı bir teyidi dört hafta içinde DPA’ya sunmaları istenmiştir

Günün Sorusu

SORU: Bir çalışanımız 18.10.2023 tarihinde işyerinde parmağına iğne battığını belirtmesi üzerine 28.10.2023 tarihinde hastaneye gitmiş ve hastane 18.10.2023 tarihli bir iş kazası provizyonu almıştır. Ancak iş göremezlik raporu o tarihte verilmemiştir. Çalışan, ağrısının geçmemesi üzerine 31.10.2023 tarihinde tekrar hastaneye gitmiş ve 31.10.2023 itibarıyla geçerli 12 günlük iş göremezlik raporu almıştır.

Çalışan, iş kazasını işverene bildirmemiş ve işyerindeki revire gitmemiştir. İşveren, 30.10.2023 tarihinde kazadan haberdar olmuş ve SGK’ya iş kazası tarihini 30.10.2023 olarak bildirmiştir. Bildirim tarihi ise 31.10.2023’tür.

İş kazası tarihinin SGK’ya 18.10.2023 olarak değiştirilmesi talep edilebilir mi? Bu talep neticesinde idari para cezası riski var mı?

CEVAP: Kaza tarihi 18.10.2023 ise, bildirim bu tarihe göre yapılmalıdır&yapılmalıydı.

Yani kişinin tekrar hastaneye gitme tarihi kaza tarihi değil, nitekim hastane gereksinimi olmasa dahi iş kazası bildirimi yapılması zorunludur.

Dolayısıyla şu an 18.10.2023 tarihine bildirim çekilmez, yeni bir bildirim yapılıp, ceza uygulandıktan sonra %25 indirimli bildirim ve 12 günlük sağlık raporu ve sağlık tedavi giderlerinin rücusu gerçekleşecektir.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Eksik Gün Kodunun Değiştirilmesi

• İşverenler tarafından çeşitli sebeplerle daha önce süresinde veya süresi dışında belirtilmiş olan eksik gün nedenlerinin değiştirilmesinin istenilmesi halinde; önceden bildirilmiş olan eksik gün nedeninin, yanlış olduğunun SGK tarafından somut ve açık bir şekilde anlaşılması halinde, işverenin talebine gerek kalmaksızın ve herhangi bir süre sınırlaması gözetmeksizin eksik gün bildirim kodu değiştirilir.
• İşveren tarafından Kuruma bildirimi yapılan eksik gün kodunun değiştirilmesinin istenildiği ancak eksik gün nedeninin, yanlış olduğunun SGK tarafından somut ve açık bir şekilde anlaşılmadığı durumlarda ise; gün sayısında değişiklik olmamak kaydıyla eksik gün nedeninin, bildirildiği aylık prim ve hizmet belgesinin yasal olarak verilmesi gereken son günü izleyen 6 ay içinde değiştirilmesinin talep edilmesi halinde söz konusu istek kabul edilir.
• Eksik gün nedeninin bildirildiği aylık prim ve hizmet belgesinin yasal olarak verilmesi gereken son günü izleyen 6 aydan sonra değiştirilmesinin talep edilmesi halinde ise değişiklik talebinin her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belge ile kanıtlanması istenilecek, kanıtlanamaması halinde ise değişiklik yapılmayacaktır.