Günlük Gelişmeler

SGK Genelgesi 2024/12: 6183 Sayılı Kanun Kapsamında Kurum Alacaklarının Takip İşlemleri

14.08.2024 tarihinde yayımlanan 2024/12 Sayılı Genelge yayımlandı.

5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda, Kurumun prim ve diğer alacaklarının tahsil edilmesinin güvence altına alınması ve yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında yaptırımların uygulanmasına ilişkin hükümler getirilmiştir.
Genelgede dikkat çeken bazı başlıklar:

• Limited şirketlerin ortaklarının aynı zamanda müdür olması durumunda: müdür sıfatını haiz ortak veya ortaklar hakkında 6183 sayılı Kanunun 35. maddesine göre değil, 5510 sayılı Kanunun 88. maddesinin 20. fıkrasında belirtilen “… tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin
  şirket yönetim kurulu üyeleri de dâhil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.” hükmüne göre tüzel kişilikle birlikte takip yapılacaktır.

• Alt işverenlerin sorumluluğu: Kurum tarafından verilen alt işveren numarası ile asıl işverene ait  işyeri dosyası üzerinden yükümlülüklerini yerine getirmesi gereken alt işveren, Kuruma olan  borçlarından asıl işveren ile birlikte sorumlu olduğundan, alt işverenin Kuruma olan ve yasal süresi içinde ödenmeyen borçlarının tahsilini teminen 6183 sayılı Kanunun 55. maddesine göre düzenlenecek ödeme emirlerinin asıl işverene ve alt işverene aynı anda (birlikte) gönderilerek icra takip işlemlerinin yapılması gerekmektedir.

Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi Yayımlandı

Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünün yetiştirilmesi amacıyla 2024-2026 Orta Vadeli Program ve MEB Stratejik Planı (2024-2028) doğrultusunda mesleki ve teknik eğitimde yeni bir vizyon oluşturulması için Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi yayınlandı.

Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesinin amacı, “Herkesin Bir Mesleği Olmalı anlayışını düstur edinerek sektör işbirlikleriyle mesleki eğitime erişimi ve kaliteyi artırmak; öğrencilerin hayata ve istihdama hazırlanmalarını sağlayarak ülkemizin kalkınması ve refahına katkı sunmak” olarak belirlendi. 2030 yılına kadar istihdam, insana yakışır işlerde çalışma ve girişimciliğe yönelik teknik ve mesleki becerileri de kapsayan ilgili becerilere sahip gençlerin ve yetişkinlerin sayısının önemli ölçüde artırılması amaçlandı.

Politikanın Bazı Stratejileri:

• İşletmelerde mesleki eğitimde öğrencilerin mesleklerine uygun alanlarda çalışmalar yapmasının sağlanması için okul koordinatör öğretmenleri ve iş müfettişleri tarafından etkili denetimlerin ve yaptırımların uygulanması için teftiş modeli geliştirilecek ve ihtiyaç duyulan mevzuat düzenlemeleri hayata geçirilecektir.

• Sektör çalışanlarının mesleki becerilerini, meslek etiği ve iş pedagojisi yetkinliklerini güncellemek amacıyla usta öğreticilere ve ustalara yönelik eğitim programları düzenlenecek ve iş birlikleri geliştirilecektir.

• İstihdamda karşılığı olmayan yükseköğretim programlarının kademeli olarak başta dijitalleşme, bilişim ve yapay zekâ ağırlıklı programlar olmak üzere istihdam odaklı programlara dönüştürülmesine devam edilecektir.

Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı İyi Uygulama Ödülleri Yarışmasına Başvurular Başladı

Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı’nın (EU-OSHA) “Dijital Çağda İş Sağlığı ve Güvenliği” konulu 2023-2025 Sağlıklı İşyerleri Kampanyası kapsamında gerçekleştirdiği iyi uygulama ödülleri yarışmasına Türkiye’den başvurular kabul edilmeye başladı.

Yarışmaya; çalışan sayısı bakımından her büyüklükteki işletmeler veya kuruluşlar, eğitim verenler ve eğitim camiasında yer alanlar, meslek birlikleri, sendikalar ve sivil toplum kuruluşları ve OSGB’ler başvuru yapabilmektedir.
Başvurular 16 Eylül 2024 tarihinde sona erecektir.

Kademeli Emeklilik Önerisi: 4,5 Milyon Kişi İçin Yeni Reform İhtiyacı Bulunuyor

Emeklilikte Adalet Derneği Başkanı Mihriban Uğurlu, emeklilik sistemindeki adaletsizliklere dikkat çekerek, 4,5 milyon kişi için kademeli emeklilik önerisinde bulundu. Önerilen sistem,1999-2008 yılları arasında sigorta girişi olanların her yıl bir yaş ileriye doğru kademeli olarak emekli olmalarını sağlıyor.

Bu sistemle yılda 300-350 bin kişinin emekli olabileceği belirtiliyor. Uğurlu, EYT düzenlemesi ile 8 Eylül 1999 öncesi çalışanların erken emeklilik hakkı kazanırken, sonrasında işe başlayanların mağdur olduğunu ve yeni bir reform gerektiğini ifade etti. Ayrıca, bu sistemin bütçeyi olumsuz etkilemeyeceği ve 2008 sonrası için 65 yaş emeklilik sınırının geri çekilmesini talep ettiklerini belirtti.

Teedo ve Yeniden Biz Derneği: Kadınların Kariyerlerine Güçlü Bir Destek

Kariyer odaklı online eğitim platformu Teedo, Yeniden Biz Derneği ile iş birliği yaparak anlamlı bir sosyal sorumluluk projesine imza attı. Bu kapsamda derneğin destekçileri arasına katılan Teedo, Yeniden Biz Derneği adayı kadınlara eğitimlerde ücretsiz kontenjan sunacak. Beyaz yakalı profesyonellerin kariyerlerini zenginleştirmeye ve mesleki gelişimlerine odaklanan online eğitim platformu Teedo, eğitimli ve deneyimli kadınların iş hayatlarına ara vermelerinin, kariyer gelişimlerine engel olmadığını savunan; üniversite mezunu, 7 yıl ve daha uzun iş deneyimi olan, çalışma hayatına en az 6 ay ara vermiş tüm kadınların yeniden işe dönmeleri için çalışmalar yürüten Yeniden Biz Derneği’nin destekçisi oldu.

Bu iş birliği, kadınların kariyer yolculuklarını destekleyerek iş dünyasına güçlü bir dönüş yapmalarına yardımcı olmayı hedefliyor.

Prysmian, Ticari Sırları Kötüye Kullanan Sterlite’ye Karşı 96 Milyon Dolarlık Tazminat Kazandı

İtalyan kablo üreticisi Prysmian, Hindistan’ın Sterlite Technologies aleyhine açtığı ticari sırlar davasında yaklaşık 96 milyon dolar tazminat kazandı.

Prysmian, 2021 yılında, eski bir yöneticisi olan Stephen Szymanski’nin ticari sırları kötüye kullandığını ve bu bilgileri yeni işverenine, bir ağ teknolojisi sağlayıcısı olan Sterlite’ye taşıdığını iddia ederek dava açmıştı.

Duruşma, Sterlite’nin Prysmian’ın müşterileri, ürünleri ve üretim tesislerinin genişlemesi hakkındaki bilgileri elinde bulundurduğunu ortaya koydu.

ABD ve Kanada’daki Şirketlerin İşten Çıkarma Planları

ABD ve Kanada’daki şirketler, resesyon korkularının azalmasına rağmen Federal Rezerv’in faiz indirimlerine ilişkin görünümün belirsizliğini korumasıyla, geçen yıl binlerce kişiyi işten çıkardıktan sonra 2024’te işten çıkarmalara devam ediyor:

• Microsoft oyun bölümlerinde yaklaşık 1,900 kişiyi işten çıkarıyor.

• IBM, 2024’te bazı çalışanlarını işten çıkaracak ancak AI merkezli roller için daha fazla personel alacak.

• Intel, üretim işini yeniden yapılandırırken iş gücünün %15’inden fazlasını (yaklaşık 17,500 kişiyi) işten çıkaracağını duyurdu.

• E-ticaret firması eBay, yaklaşık 1,000 rolü/iş gücünün yaklaşık %9’unu azaltmayı planlıyor.

• Video oyun yazılım sağlayıcısı Unity Software, iş gücünün yaklaşık %25’ini (1,800 kişiyi) işten çıkarmayı planlıyor.

• Elektrikli otomobil üreticisi Tesla , küresel işgücünün %10’undan fazlasını işten çıkaracak.

• PayPal Varlıkları, bu yıl yaklaşık 2.500 kişiyi/küresel işgücünün %9’unu işten çıkarmayı planlıyor.

• Citigroup önümüzdeki iki yıl içinde çalışan sayısını 20.000 kişi azaltmayı planlıyor. Bu hedef doğrultusunda New York’ta 716 rolü azaltmayı planladığını duyurdu.

Wells Fargo’nun Çeşitlilik Politikasına Yönelik Sahte İş Görüşmesi Yaptığı İddiası

ABD’nin dördüncü en büyük bankası olan Wells Fargo’nun, işe alma planı olmadığı siyahi ve kadın başvuru adayları ile sahte iş görüşmeleri yaparak çeşitlilik taahhüdünü manipüle ettiği iddia edildi.
Hissedarlar, Mart 2020’de kabul edilen ve en az 100.000 dolar ücret ödenen işler için mülakata alınan adayların en az %50’sinin azınlıklar, kadınlar veya diğer dezavantajlı gruplardaki kişilerden oluşmasını öngören politikanın başarısını vurgulayan 11 banka açıklamasına itiraz etti.

Eski çalışanlarla yapılan görüşmelerde, bir iç ihbarcı e-postasına ve ihbarcıyı sahte mülakatlar yapmaya zorladığı iddia edilen bir üst düzey varlık yöneticisinin ani emekliliğine dikkat çekildi.

San Francisco ABD Bölge Yargıcı Trina Thompson, “Çalışan tarafından yapılan şikayetler, yöneticinin ayrılmasının garip zamanlaması güçlü bir çıkarımı destekliyor” diye belitti.

Deloitte, 2024 Küresel İnsan Kaynakları Trendleri Araştırması

Deloitte, 2024 Küresel İnsan Kaynakları Trendleri Araştırması raporunu yayımladı. Pandeminin etkisiyle dijitalleşen iş dünyasında, kurumların sürdürülebilir büyüme için çalışan bağlılığına odaklanması gerektiğini vurgulayan rapor, işyerlerinin sabit mekânlardan çıkıp sınırsız bir ortama dönüştüğünü ve geleneksel çalışma modellerinin değiştiğini belirtiyor. Araştırmaya göre, gelecek ve refah kaygısı artarken, kurumların bu değişime uyum sağlayabilmek için insan kaynaklarına daha fazla odaklanması gerekiyor. Raporda öne çıkan önemli bulgular:

• Liderlerin %86’sı şirket ne kadar şeffaf olursa, çalışan güveninin o kadar fazla olduğunu söylüyor. Dolayısı ile bu noktada İnsan Kaynakları yöneticilerinin ilk yapması gereken şey kişisel veri gizliliğini şeffaf hale getirmek olmalı.

• Çalışanların sadece %43’ü çalıştıkları şirketlerin kendilerini işe başladıkları zamandan daha iyi bir noktaya getirdiğini söylüyor.

• Üst yönetimin hedefleri ile çalışanların bakış açısı paralel hale getirilmeli. Kurumun hedefleri ile çalışanların bireysel hedefleri arasında uyum sağlanmalıdır.

• Araştırmaya katılan liderlerin %85’i hibrit çalışmaya geçişin çalışanların üretken olduğuna dair güvensizliği artırdığını söylüyor. Uzaktan çalışma modelinin etkinliği ve verimliliği artırmak için yeni yöntemler geliştirilmelidir.

• Yeni veri kaynakları ve yapay zekâ, geleneksel ölçütlerin yanı sıra yeni ölçütlerin takibi için gereklidir. Veri odaklı karar verme süreçleri, işletmelerin rekabet avantajı elde etmesine yardımcı olacaktır.

• Katılımcıların %73’ü insanların hayal gücünün teknolojik yeniliklere ayak uydurmasını sağlamanın önemli olduğunu, ancak yalnızca %9’unun bu dengeyi sağlama yolunda ilerleme kaydettiğini belirtiyor.

Serbest Zaman ve Fazla Çalışma Ücretinin Aylık Ücrete Dahil Olduğu Düzenlemeler Birlikte Uygulanabilir mi?

Somut uyuşmazlıkta, davacının imzaladığı bireysel iş sözleşmesinin 9. maddesinde fazla mesainin ücrete dahil olduğu kararlaştırılmıştır. İş sözleşmesinin 10. maddesinde de fazla mesai karşılığı serbest zaman kullandırılabileceği şeklindeki hüküm; fazla mesainin ücrete dahil olması, yıllık 270 saatle sınırlı olduğundan, 270 saati aşan fazla mesai ücretine ilişkin olup, fazla mesainin ücrete dahil olduğuna ilişkin sözleşme maddesini hükümsüz kılmaz. Açıklanan nedenle, sözleşmenin fazla mesainin ücrete dahil olduğuna ilişkin hükmüne değer verilerek sonuca gidilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, Esas: 2016/622 Karar No: 2019/5052, Karar Tarihi: 28.02.2019

Federal Mahkeme: Rekabet Etmeme Maddesinin İhlali Durumunda Rekabet Etmeme Tazminatının Geriye Dönük İptali

23 Nisan 2024 tarihli kararında Federal Adalet Divanı, bir limited şirketin (GmbH) genel müdürü ile yapılan ve rekabet etmeme anlaşmasının ihlali durumunda rekabet etmeme tazminatının geriye dönük olarak iptal edilmesini öngören bir sözleşme maddesinin geçerli olduğuna hükmetti.

Almanya Federal İş Mahkemesi, ilk defa, rekabet etmeme anlaşmasının ihlali durumunda rekabet etmeme tazminatının geriye dönük olarak iptal edilmesinin geçerli olduğuna karar verdi. Bu durum sadece genel müdürler için geçerlidir.

Davalı, iş sözleşmesine göre, iki yıllık sözleşme sonrası rekabet yasağı maddesine tabi tutulmuştur. Rekabet etmeme maddesine uyum için aylık bir tazminat ödenmesi, rekabet etmeme maddesinin uygulanması için tazminat olarak belirlenmişti. Taraflar ayrıca, rekabet etmeme maddesinin ihlali durumunda rekabet etmeme tazminatının geriye dönük olarak iptal edileceğini de kabul ettiler.

31 Mayıs 2012 tarihinde, davalı, davacı şirketin genel müdürü olarak görevden alındı. 17 Haziran 2013 tarihinde, davalı, davacının rakiplerinden birinde genel müdür olarak göreve başladı. Tazminatın ödenmesini talep etti.

Mahkeme, geriye dönük olarak bekleme tazminatının iptal edilmesinin geçerli bir şekilde kararlaştırıldığını, çünkü bu durumun davalıya haksız bir yük getirmediği için etkili bir şekilde kabul edilmiştir.

Mahkeme kararını, bir genel müdür ile sözleşme sonrası bir rekabet yasağı maddesi üzerinde anlaşmaya varılması durumunda, genel müdüre rekabet yasağı için tazminat verme yükümlülüğünün bulunmadığına dair yerleşik içtihadına dayandırmıştır.

KVKK Veri İhlali Soruşturması

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun “Veri güvenliğine ilişkin yükümlülükler” başlıklı12. maddesinin (5) numaralı fıkrası “İşlenen kişisel verilerin kanuni olmayan yollarla başkaları tarafından elde edilmesi hâlinde, veri sorumlusu bu durumu en kısa sürede ilgilisine ve Kurula bildirir. Kurul, gerekmesi hâlinde bu durumu, kendi internet sitesinde ya da uygun göreceği başka bir yöntemle ilan edebilir.” hükmünü amirdir.

Veri sorumlusu sıfatını haiz Maltepe Üniversitesi tarafından Kurula iletilen veri ihlali bildiriminde özetle;

• Bir siber saldırganın, veri sorumlusunun sistemlerinde yer alan bir kullanıcı hesabının parolasını ele geçirdiği ve fidye yazılımı saldırısı gerçekleştirdiği,

• İhlalin 19.06.2024 tarihinde 01:27-06:35 saatleri arasında gerçekleştiği,

• Siber saldırganın, veri sorumlusundan fidye talebinde bulunduğu,

• Veri sorumlusu sistemlerinden dışarıya veri çıkışının olmadığı

bilgilerine yer verilmiştir. İhlalden etkilenen ilgili kişi grupları, kişi sayısı ve kişisel verilere ilişkin bilgi verilmemiştir.

Konuya ilişkin inceleme devam etmekle birlikte, Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 08.08.2024 tarih ve 2024/1389 sayılı Kararı ile söz konusu veri ihlal bildiriminin Kurumun internet sitesinde ilan edilmesine karar verilmiştir.

SORU:  Çalışanların resmi ve genel tatil günlerinde çalıştırılabilmesi için yazılı onaylarının alınması gerekli midir yoksa iş sözleşmeleri dışında bir yazılı onaya ihtiyaç var mıdır? Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde çalışanlar için 1 gün çalışması karşılığında 1 gün olacak şekilde sonradan izin kullanım hakkı tanınabilir mi?

CEVAP:

• Kural olarak ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işçi çalışmaz, çalışmadan o günün ücretine hak kazanır. İşçilerin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılabilmesi için yazılı onaylarının bulunması zorunludur. Bu onay sözleşme ile alınabileceği gibi ek bir muvafakatname ile de alınabilmektedir.

• Genel tatil günü kişi 1 saat dahi çalışsa o gün çalışmadan hak kazandığı ücrete ilave olarak bir günlük ücrete daha hak kazanır. Eğer genel tatil günü çalışması günlük çalışma saatinin aşar ise aşan süreler için ayrıca fazla mesai hesaplanır.

• Genel tatil günü çalışması fazla mesai olmayıp bu sürelerin karşılığının zamlı ücret olarak ödenmesi zorunludur. Genel tatil çalışması karşılığında serbest zaman kullandırılması yasal olarak mümkün değildir.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Engelli İşçi Çalıştırma Esasları

• İşverenler, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde %3 engelli, kamu işyerlerinde ise %4 engelliyi meslek, beden ve ruh durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.

• İşverenlerin aynı il sınırı içerisindeki işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısı dikkate alınır.

• Halihazırda çalışmakta olan engelli çalışan sayısı toplam rakamdan düşülür.

• İş yerinde çalışmakta iken engelli duruma gelen çalışanlara öncelik tanınır.

• Yeraltı ve su altında yapılan işlerde ve sağlık kurulu raporunda çalıştırılamayacağı belirtilen işlerde engelli işçi çalıştırılamaz.

• İşveren engelli açığını sorumluluğunun doğması itibariyle 30 gün içerisinde karşılamak zorundadır.

• İşe alınan ve (istihdam edilmeme nedenleri ile) alınmayan kişiler İŞKUR’a bildirilir.