|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tüketici Güven Endeksi, Haziran 2025
|
|
TÜİK 20.06.2025 tarihli verilerine göre, Haziran ayına ilişkin tüketici güven endeksi 85,1 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Mayıs ayında 84,8 iken Haziran ayında %0,3 oranında artarak 85,1 oldu.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2024 Satınalma Gücü Endeksi Açıklandı
|
|
Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2024 yılına ilişkin Satınalma Gücü Paritesi verilerine göre:
- Türkiye’nin tüketim mal ve hizmetleri fiyat düzeyi endeksi 53 oldu. Bu, AB ortalamasına göre Türkiye’nin genel olarak daha “ucuz” olduğunu gösteriyor.
- Türkiye’de100 Euro’ya AB ülkelerinde alınan bir mal ve hizmet sepeti, 53 Euro karşılığı Türk Lirası ile alınabiliyor.
- 36ülke arasında en pahalı ülke İsviçre (endeks: 174), en ucuz ülke Türkiye (endeks: 53) oldu.
- Türkiye’de kişisel ulaşım araçları grubunun endeksi 136 ile AB ortalamasının üzerinde çıktı.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yurt Dışına Satılan Ürünlerde Maliyet Artışı Devam Ediyor
|
|
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı Mayıs 2025 Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE) verilerine göre, ihracata yönelik mal ve hizmetlerin üretiminde maliyet artışı sürüyor. Endeks, Mayıs ayında aylık %2,40, yıllık bazda ise %25,34 oranında arttı.
Öne Çıkan Veriler:
- Yıllık artış: %25,34
- Aylık artış: %2,40
- 2024 Aralık ayına göre artış: %15,81
- 12 aylık ortalamalara göre artış: %26,15
Sektörel Gelişmeler:
- İmalat sanayisinde yıllık artış: %25,40
- Madencilik ve taş ocakçılığı: %22,08
Aylık Değişimler:
- İmalat sanayi: %2,36
- Madencilik ve taş ocakçılığı: %4,66
- En yüksek artış: Enerji grubunda %3,53
Bu veriler, küresel piyasalara yönelik üretim yapan sektörlerde girdi maliyetlerinin artmaya devam ettiğini ve özellikle sermaye ve tüketim mallarının maliyet baskısı altında olduğunu ortaya koyuyor.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TOBB Mayıs 2025 Şirket İstatistikleri Açıklandı: Kurulan Şirket Sayısı Arttı, Kapananlar da Yükselişte
|
|
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Mayıs 2025’e ilişkin şirket istatistiklerini yayımladı:
Kurulan ve Kapanan Şirketler:
- Kurulan şirket sayısı: Nisana göre %15,5 artarak 8.765’e yükseldi.
- Kapanan şirket sayısı: Nisana göre %13,2 artışla 2.921’e çıktı.
- Geçen yılın aynı ayına göre: Kurulan şirketler %13 azaldı, kapananlar %5,9 arttı.
Toplam Kurulan İşletmeler:
- Toplam kurulan şirket ve kooperatif: 8.956
- %87,8’i limited şirket
- %10,1’i anonim şirket
- %2,1’i kooperatif
🏗️ Sektörel Dağılım:
- Kurulan şirketlerin öne çıkan sektörleri:
- Ticaret (2.973)
- İnşaat (1.322)
- İmalat (1.067)
- Kapanan şirketlerin yoğunlaştığı alanlar:
- Toptan ve perakende ticaret (1.062)
- İmalat (426)
- İnşaat (295)
🌍 Yabancı Ortaklı Şirketler:
- Mayısta 568 yabancı ortaklı şirket kuruldu.
- En çok ortaklık: Çin (21), Türkmenistan (14)
- %76,2’si yabancı sermayeden oluştu.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2025 Yılı Mali Tatil Uygulaması: Hangi İşlemler Erteleniyor, Hangileri Hariç?
|
|
5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında her yıl uygulanan mali tatil, bu yıl 1 Temmuz 2025 Salı günü başlayıp, 20 Temmuz 2025 Pazar günü sona erecek.
📌 Mali Tatilin Etkilediği Süreler ve Erteleme Hakkı
Mali tatil süresine denk gelen bazı bildirim ve başvuru süreleri, tatilin son gününden itibaren 5 gün uzatılacak. Bu yıl için bu uzama süresi 25 Temmuz 2025 Cuma tarihine kadar devam edecek.
🔴 İş kazası ve meslek hastalığı bildirim süreleri mali tatil nedeniyle uzatılmaz.
✅ Mali Tatil Kapsamında Ertelenebilecek İş ve İşlemler
a) 5510 Sayılı Kanun Kapsamında:
- İşyeri bildirgesi
- Sigortalı işe giriş bildirgesi (1 Temmuz hariç, 2 Temmuz sonrası için geçerli)
- Aylık prim ve hizmet belgesi
- İdari para cezası itirazları ve ödemeleri
- Prim ödemeleri ve prim borçlarına ilişkin itirazlar
- Asgari işçilik tespiti işlemleri ve borç kabul taahhütnameleri
- İşkolu kodu veya prim oranı itirazları
- Prim borçlarının ertelenmesine dair talepler
b) 1479 ve 2926 Sayılı Kanunlara Tabi Sigortalılar İçin:
- Sigortalı giriş bildirgesi
- Sigortalılığın sona ermesi bildirimi
- Askerlik borçlanması ödemeleri
- İsteğe bağlı borçlanma talepleri
- İdari para cezaları
c) 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu Kapsamında:
- İşten ayrılış bildirgesi (son bildirim süresi mali tatile denk geliyorsa uzama kapsamına girer)
- İdari para cezası bildirim ve itirazları
d) 4857 Sayılı İş Kanunu Kapsamında:
- Tebliğ edilen idari para cezasına yapılacak itirazlar
- İş müfettişleri tarafından talep edilen bilgi ve belgelerin son teslim tarihleri
⛔️ Mali Tatil Kapsamı Dışında Kalan İşlemler
- İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık bildirimleri
- Vizite kâğıdı düzenlenmesi
- Çalışmazlık bildirimi (e-Bildirge üzerinden)
- Toplu işçi çıkarma bildirimleri
- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve yeniden yapılandırma kanunları kapsamında doğan ödeme ve yükümlülükler
- Kurumlardan gelen tebligatlara yapılacak itirazlarda dava açma süreleri
🔍 Önemli Hatırlatmalar
- Haziran ayına ait Muhtasar Prim ve Hizmet Beyannamesi, son teslim tarihi olan 28 Temmuz 2025 nedeniyle mali tatil kapsamına girmemektedir.
- 15 Temmuz Demokrasi ve Millî Birlik Günü resmi tatil olduğundan, işe giriş bildirgelerinin bu tarihe kadar verilmesi önerilir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ILO’dan Tarihi Adım: İşyerinde Biyolojik Tehlikelere Karşı İlk Uluslararası Sözleşme Kabul Edildi
|
|
2–13 Haziran 2025 tarihleri arasında Cenevre’de düzenlenen 113. Uluslararası Çalışma Konferansı, işyerinde biyolojik tehlikelere karşı küresel ölçekte ilk uluslararası sözleşmeyi (Sözleşme C192) kabul ederek iş sağlığı ve güvenliği alanında önemli bir adım attı. Sözleşme, üye devletleri biyolojik riskleri önlemeye ve bu risklere karşı hazırlıklı olmaya yönelik ulusal politikalar oluşturmaya çağırıyor. Ayrıca, konferans kapsamında platform ekonomisinde insana yakışır iş için ilk standart belirleyici tartışma başlatıldı; bu, 2026’da sonuçlanacak yeni bir sözleşme ve tavsiye kararı sürecinin temelini oluşturuyor. Konferans, kayıt dışı istihdamla mücadele, denizcilik sektöründe şiddet ve tacizin önlenmesi gibi alanlarda da kararlar aldı. Ayrıca Filistin’in gözlemci statüsü güncellendi, Belarus’taki sendikal baskılar eleştirildi ve ILO’nun Kasım 2025’te Doha’da yapılacak Sosyal Kalkınma Zirvesi’ne katkısı onaylandı. Tüm bu gelişmeler, sosyal adaletin güçlendirilmesi ve küresel çalışma koşullarının iyileştirilmesi yönündeki kararlılığı pekiştirdi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Amazon Binlerce Kişiyi İşten Çıkarıyor
|
|
Amazon CEO’su Andy Jassy, şirketin hızla yapay zekâya entegre olduğunu ve bu dönüşümün önümüzdeki beş yıl içinde önemli sayıda işten çıkarmaya yol açacağını duyurdu.
- Amazon’un hali hazırda 1.000’den fazla yapay zekâ projesi yürüttüğü ve bu sayının hızla artacağı belirtildi.
- Yapay zekâ; Alexa+, alışveriş asistanları, satıcı destek sistemleri ve reklam teknolojileri gibi birçok alanda kullanılıyor.
- Depo yönetimi, müşteri hizmetleri ve robotik sistemler gibi alanlarda yapay zekâ insan gücünün yerini alıyor.
- Şirket, 2022’den bu yana yaklaşık 27 bin çalışanını işten çıkardı.
- Yeni strateji: “Daha az insanla daha yüksek verim”
- Gelecekte, yapay zekâ okuryazarlığı ve teknik becerilere sahip çalışanların değeri daha da artacak.
Bu gelişme, yalnızca Amazon’un değil, tüm iş dünyasının iş gücü dinamiklerinin yapay zekâ etkisiyle yeniden şekilleneceğini gösteriyor.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Birleşik Krallık, Siber Güvenlik Kültürü İçin Yeni İlkeleri Duyurdu
|
|
Birleşik Krallık Ulusal Siber Güvenlik Merkezi (NCSC), iş dünyasında sağlıklı ve sürdürülebilir bir siber güvenlik kültürü oluşturmak amacıyla yeni bir ilke seti yayımladı. Kamu ve özel sektörden uzmanlarla birlikte geliştirilen bu ilkeler, sadece teknik çözümlerin yeterli olmadığını; liderlik, davranışsal farkındalık ve organizasyonel kültür değişimi gibi unsurların da güvenlik altyapısında hayati rol oynadığını ortaya koyuyor.
📌NCSC’ye göre başarılı bir siber güvenlik kültürü için şu üç aktörün birlikte çalışması gerekiyor:
- Siber güvenlik profesyonelleri, çalışanlara destek olan ve güven veren bir yaklaşımla mevcut güvenlik politikalarını yeniden değerlendirmeli,
- Kültür uzmanları, siber güvenlikte davranışsal dönüşümü sağlamak için yeni araçlar ve yöntemler geliştirmeli,
- Kurumsal liderler, siber güvenliği daha geniş bir kültürel dönüşüm stratejisinin parçası haline getirmeli.
Araştırmalar, bireylerin siber güvenlik konusunda doğru kararlar alma becerisinin, bulundukları kurumun siber güvenlik kültürüyle doğrudan ilişkili olduğunu gösteriyor. NCSC bu doğrultuda, Güvenlik Kültürünü İyileştirme Rehberi gibi kaynaklara da atıfta bulunarak tüm kurumları proaktif, işbirlikçi ve insan odaklı çözümler geliştirmeye çağırıyor.
Bu ilkeler, yalnızca teknik önlemlerle sınırlı kalmayan, insan davranışını merkezine alan bütüncül bir güvenlik anlayışını desteklemeyi hedefliyor.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2025 Teknoloji Sektörü Raporu: Adil Ücret, Anlamlı Yan Hak ve Gelişim Talebi Öne Çıkıyor
|
|
Haziran 2025’te Melon ve Endeavor Türkiye işbirliğiyle yayımlanan “Türkiye Teknoloji Sektörü Ücret ve Yan Haklar Trend Raporu”, teknoloji şirketlerinin ücret artışı politikaları, yan hak uygulamaları, prim sistemleri, performans ve yetenek yönetimi alanlarındaki güncel eğilimlerini kapsamlı bir şekilde ortaya koymaktadır.
1. Ücret Artış Trendleri
- 2025 yıl ortası itibarıyla teknoloji şirketlerinin çoğu ücret artışı planlamıyor.
- Yılbaşı artışları medyanda %30 olarak gerçekleşti.
- Temmuz artışı planı yapan şirketlerin oranı düşük; katılımcıların %37’si hâlâ karar aşamasında.
- TL ile ödeme yapan şirketlerin %33’ü, yıl genelinde %11–20 bandında artış öngörüyor.
2. Yan Haklar ve Destekler
- Yemek desteği veren şirket oranı: %95
- Günlük yemek ödemesi (medyan): 355 TL
- %65’i yıl ortasında artış planlamıyor.
- Ulaşım desteği sağlayan şirket oranı: %64
- Günlük ulaşım ödemesi (medyan): 130 TL
- Yan hak memnuniyet ortalaması: 5 üzerinden 3.5
3. Prim Sistemleri ve Çalışan Güveni
- Şirketlerin %70’i bir tür prim sistemi uyguluyor.
- En yaygın modeller:
- Satış hedefi primi (%77)
- Bireysel performans primi (%71)
- Yıl sonu primi (%50)
- Çalışan memnuniyeti: Ortalama puan 3.48
- En sık şikâyet edilen konu: “Hedeflerin net olmaması”
4. Performans ve Yetenek Yönetimi
- %26’sında tanımlı performans sistemi bulunmuyor.
- Kullanılan yöntemler:
- KPI (%58)
- Yetkinlik değerlendirmesi (%43)
- OKR (%35)
- Değerlendirme sonuçları çoğunlukla ücret/terfi kararları için kullanılıyor.
- Gelişim planlaması oranı sadece %31
5. OKR ve Hedef Yönetimi
- OKR kullanan şirket oranı: %27
- Bu şirketler çok katmanlı hedef sistemi uyguluyor.
- %55’i hedeflerin ölçülebilir ve net olmamasını ana sorun olarak belirtiyor.
6. Çalışan Bağlılığı ve Eğitim Yatırımları
- Şirketlerin %47’si eğitim ve gelişimi en öncelikli çalışan bağlılığı aracı olarak tanımlıyor.
- Ancak gelişim planı üretimi düşük (%31) ve veriler somut aksiyona dönüşmüyor.
7. GİG Ekonomisi ve Proje Bazlı Çalışma
- Şirketlerin %40’ında proje bazlı çalışanlar mevcut.
- En yoğun istihdam alanları:
- Yazılım
- Veri analitiği
- Yapay zekâ
|
|
|
|
|
YASAL DÜZENLEMELER VE YARGI KARARLARI
|
|
|
|
|
|
Boşta Geçen Süre Ücreti Alacağı İçin İcra İnkar Tazminatına Hükmedilebilir mi?
|
|
Yargıtay kararında, işe iade davası lehine sonuçlanan işçilerin, kesinleşen mahkeme kararı sonrası kanuni süresi içinde noter aracılığıyla işe başlama taleplerini işverene ilettikleri; ancak işverenin işçileri fiilen işe başlatmadığı ve buna dair herhangi bir savunma da sunmadığı belirtilmiştir. Taraflar arasında işçilerin başvurusu konusunda bir ihtilaf bulunmadığı gibi, işverenin de işe çağrı iddiası yer almamıştır.
Bu durumda işçilerin talep ettiği boşta geçen dört aylık süreye ilişkin ücret alacağı, Yargıtay’a göre belirli ve hesaplanabilir (likit) bir alacak niteliğindedir. Mahkeme kararıyla hüküm altına alınmış bu alacağın tutarı ve dayanağı açıkça belirli olduğu için, alacak yargılamayı gerektirmemektedir. Bu nedenle, icra takibine itiraz eden işverenin bu tutuma ilişkin itirazının haksız olduğu kabul edilmiştir.
Yargıtay, alacaklının talebi halinde, bu koşulların varlığı durumunda icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerektiğini belirtmiştir. Kararda ayrıca, icra inkar tazminatının yalnızca asıl alacak üzerinden hesaplanabileceği, işlem iş faiz talepleri için bu tazminata hükmedilemeyeceği vurgulanmıştır.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2024/10252, K. 2024/14467, T. 04.11.2024
|
|
|
|
|
Almanya’dan GDPR Tazminat Davalarına Emsal Karar: Geç Yanıt Manevi Zarara Yetmez
|
|
Almanya Federal İş Mahkemesi (BAG), bir çalışanın kişisel verileriyle ilgili bilgi talebine işverenin geç yanıt vermesinin, tek başına manevi zarar oluşturmadığına hükmetti. Eski çalışan, bilgi talebine geç yanıt verilmesini GDPR’nin ihlali olarak görmüş ve veri üzerindeki kontrolünü kaybettiğini iddia ederek 10.000 avroluk manevi tazminat talebinde bulunmuştu. İlk derece mahkemesi bu talebi kabul etse de, BAG kararı bozarak çalışanın herhangi bir somut, objektif olarak anlaşılabilir zarar ortaya koymadığını belirtti. Mahkeme, yalnızca öznel rahatsızlık ya da endişe duymanın tazminat için yeterli olmadığını vurguladı. Bu karar, GDPR Madde 82 kapsamında bir tazminat talebi için yalnızca ihlalin değil, aynı zamanda bu ihlale bağlı gerçek bir zararın da kanıtlanması gerektiğini teyit ediyor.
|
|
|
|
|
GÜNÜN SORUSU VE BİLGİLERİ
|
|
|
|
|
|
|
SORU: Belirli süreli sözleşmeyle stajyer olarak çalıştırılan personelimiz, uygulamada çoğunlukla bir yılı aşan sürelerle görev yapmaktadır. Sözleşmeler yenilenmekte ve fiili çalışma süresi uzamaktadır. Bu doğrultuda, uzun süreli ve başarılı görev yapan stajyerlere yıllık izin hakkı tanınması ve yol ücreti tutarlarının artırılması yönünde değerlendirme yapılmaktadır. Bu doğrultuda söz konusu kişilere;
- Yıllık izin hak edişi verilebilir mi?
- Aynı görevde olup farklı ücret ve yan haklarla bu kadro çalışabilir mi? Eğer eşitlik ilkesi gereği çalıştırılamazsa nasıl farklılaşmaya gidebiliriz?
- Kıdem hak edişleri olur mu?
|
|
CEVAP:
- Eğer çalışan zaten 1 yılı doldurmuşsa, sözleşme niteliğinden bağımsız, izne hak kazanıyor.
- Aynı görevde olup, farklı ücret ve yan haklarda çalışamaz. Bunları ayıran bir objektif kritere ihtiyacımız var. Öğrenci olması, tecrübesi gibi bir yerde o kırılımı yapmamız gerekiyor.
- Eğer bu kişiler zaten belli bir projeye ya da süreli bir işe başlamadılarsa, baştan itibaren belirsiz süreli sayılırlar. Belirsiz süreli iken 1 yılı dolduran kişinin geçerli sebeple feshi de kıdem gerektirir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
SGK İşe Giriş Bildirim Süreleri
İşverenler, 5510 sayılı Kanun’un 4/1-a maddesi kapsamına giren sigortalılar için, işe başlamadan önce SGK’ya işe giriş bildirimi yapmak zorundadır. Bildirimin en geç, işe başlanacak tarihten bir gün önce elektronik ortamda yapılması gerekmektedir.
⏱️Bildirimin Ne Zaman Yapılması Gerekir?
- İşe başlama günü hafta içi ise: Bildirimin bir önceki gün saat 23:59’a kadar yapılmış olması gerekir.
(Örnek: Çarşamba günü işe başlayacak bir sigortalı için bildirim en geç Salı günü saat 23:59’a kadar verilmelidir.)
- İşe başlama günü Cumartesi ise: Bildirimin Cuma günü saat 23:59’a kadar SGK’ya iletilmesi gerekir.
- İşe başlama günü Pazar veya Pazartesi ise: Bildirim Pazartesi günü saat 23:59’a kadar yapılabilir.
- Resmî tatil günlerinde işe başlanması durumunda: Eğer işe başlama günü hafta içine denk gelen bir resmî tatilse, bildirimin tatili takip eden ilk iş günü saat 23:59’a kadar yapılması mümkündür.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
