18.06.2025 – İş Arama İzninin Toplu Kullanımı

Günlük Gelişmeler

ÇALIŞMA HAYATI

İngiltere’de İşe Alım Süreçlerinde GenAI Endişesi: Adaylar Dürüst, İşverenler Şüpheli

Yapay zekâ destekli araçların özellikle işe alım süreçlerinde kullanımı giderek yaygınlaşırken, işverenler ve adaylar arasındaki güven ilişkisini şekillendiren yeni dinamikler ortaya çıkmaktadır. Talogy tarafından yayımlanan “Geleceğe Hazır Erken Yetenekleri İşe Almak” raporu, işe alım değerlendirmelerinde Generative AI (GenAI) araçlarının kötüye kullanımı konusundaki endişeleri ve bu endişelerin aday davranışları ile olan farkını ortaya koymaktadır.

Araştırma Bulguları:

  • İşe Alım Yöneticilerinin Endişesi: 560 işe alım yöneticisinin katıldığı araştırmada, yöneticilerin %65’i GenAI’nin değerlendirme sürecinde “hile” amacıyla kullanılmasından endişe duyduğunu belirtmiştir.
  • Adayların Kullanım Oranı: 564 erken kariyer profesyonelinin yalnızca %15’i GenAI kullanmayı düşüneceğini belirtmiş; 138 iş arayanın ise yalnızca %22’si değerlendirme sürecinde bu tür araçları kullandığını ifade etmiştir.
  • Güven Açığı: Bu veriler, işe alım yöneticileri ile adaylar arasında GenAI’nin kötüye kullanımına yönelik algı farklılığını ve bir güven kopukluğunu göstermektedir.

Uygulamalar ve Etkiler:

  • Dürüstlük Sözleşmeleri: Talogy, değerlendirme öncesinde adaylara GenAI, arama motorları veya diğer dış kaynakları kullanmayacaklarına dair “dürüstlük sözleşmesi” imzalattığında, dış yardım kullanım oranı %28’den %13’e düşmüştür.
  • Etik Kullanım Vurgusu: Araştırma, birçok adayın yeni araçlara erişimi olsa da, çoğunun değerlendirme sürecini dürüst biçimde tamamlamayı tercih ettiğini ortaya koymaktadır.
  • Uzman Görüşü: Talogy Ar-Ge Başkan Yardımcısı Ted Kinney, GenAI’nin bazı durumlarda adayın yüksek potansiyelini gösterebileceğini, bu nedenle değerlendirme sistemlerinin AI’nin etik ve işlevsel kullanımına uyum sağlayacak şekilde yeniden tasarlanması gerektiğini belirtmiştir.

ARAŞTIRMA

ManpowerGroup 2025 Yılı 3. Çeyrek İstihdama Bakış Araştırması

Türkiye’de işgücü piyasasında temkinli ancak devam eden bir hareketliliğe işaret ediyor. Türkiye, küresel ekonomideki yavaşlamaya rağmen istihdam beklentilerinde görece dirençli bir görünüm sergiliyor.

📌Genel Veriler

  • Net İstihdam Görünümü: +18 puan
  • Önceki çeyreğe göre değişim: -2 puan
  • Geçen yılın aynı dönemine göre değişim: +2 puan
  • EMEA ortalaması: +19 puan
  • Küresel ortalama: +24 puan
  • Türkiye’nin küresel sıralamadaki yeri: Alt yarıda, küresel ortalamanın 6 puan gerisinde

ManpowerGroup Türkiye Genel Müdürü Feyza Narlı, ekonomik koşullardaki belirsizliklerin işverenleri daha temkinli davranmaya ittiğini, ancak istihdam piyasasının hâlâ dirençli olduğunu vurguluyor. Özellikle düşük işsizlik oranı ve enflasyondaki düşüş eğilimi, olumlu sinyaller arasında yer alıyor.

  • Finans ve gayrimenkul sektörü, Türkiye’de hem çeyreklik hem yıllık bazda en yüksek artışı kaydederek en güçlü istihdam beklentisine sahip sektör oldu. Küresel çapta bu sektörde istihdam beklentileri düşerken, Türkiye’nin pozitif ayrıştığı görülüyor. Öte yandan, iletişim hizmetleri sektörü ciddi bir gerilemeyle en zayıf alan olarak öne çıkıyor.
  • Güneydoğu Anadolu Bölgesi en güçlü istihdam beklentisine sahip bölge olarak öne çıkarken, Doğu Anadolu ise önceki çeyreğe kıyasla en büyük sıçramayı gerçekleştirdi. Karadeniz Bölgesi ise negatif görünümüyle dikkat çekiyor.
  • Büyük ölçekli işletmeler, hem çeyreklik hem yıllık bazda istihdamda en yüksek büyüme beklentisini taşıyor. Küçük ve orta ölçekli işletmelerde ise daha temkinli bir yaklaşım söz konusu.

YASAL DÜZENLEMELER VE YARGI KARARLARI

Yargı Kararları

Taahhüt Süresi Dolmadan Ayrılan İşçiden Eğitim Gideri Talep Edilebilir mi?

Somut olayda, davacının davalı bankada bir süre eğitim gördükten sonra ataması yapılmış, davacı kısa bir süre sonra istifa ederek ayrılmıştır. Davacının kendisine yapılan eğitim giderlerini taahhüt ettiği 2 yıllık sürenin tamamında çalışmaması nedeniyle bankaya ödemesi gerekir. Ancak, davacıya yapılan eğitim giderleri tam olarak tespit edilmeli ve davacının çalıştığı süre de göz önüne alınarak kısmi ödeme esasına göre belirlenecek miktara hükmedilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeden, taahhüt edilen bedelin tamamından davacının sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2011/14758, K. 2013/16517, T. 30.05.2013

İsveç: İşyeri Değişikliği “Önemli Değişiklik” Sayılmadı

İsveç’te bir bölgedeki iki akademisyenin haftanın bazı günlerinde farklı hastane sahalarında görevlendirilmesi, mahkemece istihdam koşullarında “önemli bir değişiklik” olarak değerlendirilmedi.

Bölgedeki toplu sözleşmeye göre, önemli iş değişikliklerinin çalışanlara bireysel ihbar süresiyle bildirilmesi gerekiyor. Ancak işveren, bu yeni görevlendirmelerin sınırlı bir coğrafi değişiklik olduğunu, çalışma saatleri ve maaşın etkilenmediğini, seyahat süresindeki artışların da tolere edilebilir sınırda kaldığını savundu.

Mahkeme, söz konusu değişikliğin haftanın yalnızca bazı günlerini kapsaması, günlük ortalama 15-17 dakikalık ek seyahatin işin doğası gereği katlanılabilir olması ve önceki emsal kararlar doğrultusunda işverenin bu uygulamayı ihbar süresi vermeden gerçekleştirebileceğine hükmetti.

Karar doğrultusunda, bölgenin çalışanlara bireysel bildirim yapmadan yeni düzenlemeleri uygulaması hukuka aykırı bulunmadı.

GÜNÜN SORUSU VE BİLGİLERİ

Günün Sorusu

Günün Sorusu

SORU: Çalışanlarımızdan birisi yöneticilerine bilgi vermeden işe gelmemiştir. Bu işe gelmediği 3. haftadır. Raporlu ve izinli olarak 2 hafta geçirmiş. 16.06.2025 tarihinde de 08.00 mesai başlangıcı sırasında yöneticileri kendisini göremeyince 09.30’a kadar beklemiş ve kendisini aradıklarında ise işe gelemeyeceğini çok hasta olduğunu söylemiştir. Konunun iyi niyet sınırlarını aşıyor olması sebebiyle aksiyon almak istemekteyiz.

KISA BİLGİ

Bunu Biliyor Muydunuz?

İş Arama İzninde Toplu Kullanım ve Fesih Süresine Etkisi

İş Kanunu’nun 27. maddesi uyarınca, bildirim süresi içinde işçiye günde en az iki saat olmak üzere, yeni bir iş arayabilmesi için ücret kesintisi yapılmaksızın iş arama izni verilmesi zorunludur. İşçi, dilerse bu süreleri birleştirerek toplu şekilde de kullanabilir.

İş arama izniyle ilgili temel hususlar:

  • Günde en az 2 saat olmak üzere verilmesi zorunludur.
  • Bu süreler için ücret kesintisi yapılamaz.
  • Toplu kullanım hakkı yalnızca işçinin talebiyle mümkündür.
  • İşverenin tek taraflı olarak bu izni toplu kullandırması, işçinin açık rızası olmadan mümkün değildir.

İzin yalnızca fiilen çalışılan günlerde kullandırılır.
Aşağıdaki günlerde iş arama izni verilmez ve bu günler izin hakkına dâhil edilmez:

  • Hafta tatili
  • Resmî tatiller
  • Yıllık ücretli izin
  • Raporlu olunan günler
  • Ücretsiz izin
  • Devamsızlık nedeniyle eksik günler

Toplu Kullanım Halinde Fesih Tarihi Öne Çekilebilir mi?

İşçi, iş arama iznini toplu kullansa dahi, iş sözleşmesinin bildirimsiz olarak daha erken sona erdirilmesi mümkün değildir.

İhbar süresi, işçinin kıdemine göre 2 ile 8 hafta arasında değişir ve bu sürenin tamamı geçirilmeden iş akdi feshedilemez. Aksi takdirde ihbar tazminatı doğar.

🔍 Örnek: İşçinin 14 günlük ihbar süresi olduğunu varsayalım. Bu süre zarfında toplamda 24 saat (3 iş günü) iş arama izni hakkı vardır. İşçi, bu hakkını son 3 gün işe gelmeyerek toplu olarak kullanabilir. Ancak bu durumda işveren, işçinin işe gelmemesini gerekçe göstererek fesih tarihini 3 gün erkene çekemez.

💡 Bu durumda işverenin yükümlülükleri şunlardır:

  • İş sözleşmesini, ihbar süresi sonunda feshetmelidir.
  • İşçi işyerinde bulunmasa dahi ücretini ödemeye devam etmelidir.
  • SGK çıkış işlemleri ancak fesih tarihi itibarıyla yapılabilir.

This email was sent to *|EMAIL|*

why did I get this?    unsubscribe from this list    update subscription preferences

*|LIST:ADDRESSLINE|*

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir