|
|
|
|
Tüketici Fiyat Endeksi, Nisan 2025
|
|
TÜİK’in 05.05.2025 tarihli verilerine göre, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %37,86 arttı, aylık %3,00 arttı.
TÜFE’deki (2003=100) değişim 2025 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %3,00 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %13,36 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %37,86 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %48,73 artış olarak gerçekleşti.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, Nisan 2025
|
|
TÜİK’in 05.05.2025 tarihli verilerine göre, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %22,50 arttı, aylık %2,76 arttı.
Yİ-ÜFE (2003=100) 2025 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %2,76 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %10,19 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %22,50 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %32,65 artış gösterdi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
SGK 2024 Verileriyle Çalışan Emekliler Raporu
|
|
Toplam Çalışan Emekli Sayısı:
2024 yılı itibarıyla 2 milyon 104 bin emekli, hem emekli maaşı alıyor hem de Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kapsamında çalışmaya devam ediyor. Bu, tüm emeklilerin yaklaşık %17’sine denk geliyor.
En Çok Çalışan Emeklinin Bulunduğu İller:
- İstanbul– 633.586 kişi
- Ankara– 170.000 kişi
- İzmir– 160.333 kişi
- Bursa– 127.425 kişi
- Kocaeli– 105.869 kişi
Bu beş il, toplam çalışan emeklilerin %57’sini oluşturuyor.
En Az Çalışan Emeklinin Bulunduğu İller:
- Ardahan– 202 kişi
- Tunceli– 363 kişi
- Hakkari– 402 kişi
Not: SGDP, emeklilik sonrası çalışmaya devam eden kişilerin maaşından kesinti yapılmaksızın işveren tarafından ödenen prim sistemidir. Özellikle 2008 öncesi sigortalılar için %32 oranında uygulanıyor.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Geniş Tanımlı İşsizlik Rekor Seviyeye Yaklaştı: Mart 2025’te %28,8
|
|
TÜİK’in 29 Nisan 2025’te yayımladığı Mart ayı verilerine göre, dar tanımlı işsizlik oranı %7,9 seviyesine düşerken, geniş tanımlı işsizlik oranı %28,8 ile pandemi dönemi seviyelerine yaklaştı. DİSK-AR’ın hesaplamalarına göre, geniş tanımlı işsiz sayısı 11 milyon 730 bine ulaştı. Bu sayı son bir yılda 2 milyon 182 bin kişi artış anlamına geliyor.
Kadınlarda geniş tanımlı işsizlik oranı %38,2, işsizlik ödeneğinden yararlanabilenlerin oranı ise yalnızca %20. TÜİK’in açıklamasına göre, çalışmaya hazır ancak iş aramaktan vazgeçmiş yaklaşık 5,3 milyon kişi bulunuyor. Geniş tanımlı işsizlik, 2014’ten bu yana en yüksek 4. seviyeye ulaşırken, dar tanımlı işsizlik ile arasındaki fark da büyümeye devam ediyor.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fransa’da Uzaktan Çalışma Anlaşmaları Artıyor Ancak Esneklik Azalıyor
|
|
Fransa Çalışma Bakanlığı’na bağlı DARES’in 17 Nisan 2025’te yayımladığı araştırmaya göre, uzaktan çalışmaya ilişkin şirket anlaşmalarının sayısı pandemi öncesine kıyasla artmış durumda. 2023 yılında 2.080 yeni anlaşma imzalanırken, bu sayı 2019’daki 1.300 anlaşmanın oldukça üzerinde kaldı. Ancak, pandemi dönemindeki zirve yıl olan 2021’e (3.940 anlaşma) göre düşüş yaşandı.
Bununla birlikte, mevcut anlaşmalarda yapılan değişikliklerin oranı da yükseldi ve 2023’te tüm uzaktan çalışma metinlerinin %25,2’sini oluşturdu. Bu durum, birçok şirketin hâlâ ilk kez uzaktan çalışma anlaşması imzaladığını veya mevcut anlaşmalarını revize ettiğini gösteriyor.
Ancak dikkat çeken bir diğer bulgu ise, uzaktan çalışmaya izin verilen gün sayısının azalmakta oluşu. Özellikle haftada iki gün uzaktan çalışma imkanı sağlayan anlaşmalar yaygınlığını korurken, haftada üç ve üzeri gün için yapılan düzenlemelerde gerileme gözlemleniyor. Uzmanlar, pandemi sonrası daha dengeli bir uygulamaya geçişin başladığını ve şirketlerin daha kontrollü esneklik modelleri benimsediğini ifade ediyor.
|
|
|
|
|
Resmi Tatillerde Çalışma Hakkı, Ücretlendirme ve Uygulamalar (İngiltere, İskoçya ve Kuzey İrlanda Perspektifi)
|
|
Birleşik Krallık ülkeleri olan İngiltere, İskoçya ve Kuzey İrlanda’da, 2025 yılı resmi tatillerine yönelik uygulamalar ve iş hukuku düzenlemeleri yeniden gündemde. İngiltere ve Galler’de yılda 8, İskoçya’da 9, Kuzey İrlanda’da ise 10 resmi tatil bulunmaktadır. Bu tatillerin iş hukukuna etkisi ise iş sözleşmesi hükümlerine ve işveren politikalarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Temel Hususlar:
- Resmi Tatillerde Otomatik İzin Hakkı Yoktur: Çalışanların resmi tatillerde çalışmama hakkı otomatik değildir, bu hak yalnızca sözleşme ile belirlenmişse geçerlidir. Aksi takdirde işe gitmeyi reddeden çalışan disiplin süreciyle karşılaşabilir.
- Ekstra Ücret Zorunluluğu Yok: Resmi tatillerde çalışılması hâlinde ekstra ödeme yapılması yasal bir zorunluluk değildir. Bu, iş sözleşmesi veya geleneksel uygulamalarla belirlenebilir.
- Yarı Zamanlı Çalışanlara Orantılı Tatil Hakkı: Resmi tatiller genellikle pazartesi günlerine denk geldiğinden, bu günlerde çalışmayan yarı zamanlı çalışanlar dezavantajlı duruma düşebilir. Bu nedenle işverenlerin, orantılı izin politikası geliştirmesi önerilir.
- Tatil Taleplerinde Tutarlılık Önemli: İşverenin tatil taleplerini sadece makul gerekçelerle reddetmesi gerekir. Tutarsızlık ayrımcılık iddialarına yol açabilir.
- Sözleşme Maddelerine Dikkat: “20 gün izin + resmi tatiller” gibi ifadeler, bazı yıllarda fazla ya da eksik resmi tatil alınmasına yol açabilir. Bu nedenle işverenlerin tatil yılına uygun sözleşme düzenlemeleri yapması önemlidir.
- Ek Resmi Tatillerde Esneklik Gerekebilir: Hükümetin verdiği ek resmi tatiller (ör. Kral Charles’ın taç giyme töreni) yasal zorunluluk yaratmasa da, işverenin inisiyatifiyle çalışanlara iyi niyet jesti olarak izin verilebilir.
Bu bağlamda, Birleşik Krallık’taki işverenlerin açık tatil politikaları geliştirmeleri, sözleşme hükümlerini netleştirmeleri ve hem tam zamanlı hem de yarı zamanlı çalışanlara adil bir uygulama sağlamaları önerilmektedir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
İş-Yaşam Dengesinde Yeni Dönem: Çalışanların %60’ı “Önce Kişisel Yaşam” Diyor
|
|
Pandemi sonrası yeniden şekillenen iş dünyasında çalışanların öncelikleri köklü biçimde değişirken, Heltia’nın Randstad Workmonitor 2024 verileriyle hazırladığı rapor, iş-yaşam dengesinin artık sadece bireysel bir tercih değil, kurumlar için stratejik bir zorunluluk haline geldiğini gözler önüne seriyor.
Genel Bulgular
- Çalışanların %60’ı, kişisel yaşamlarını iş yaşamından daha önemli buluyor.
- Yeni bir iş teklifinde iş-yaşam dengesi %57 ile ilk sırada; yüksek maaş %55 ile ikinci sırada yer alıyor.
- İş-yaşam dengesinin sağlanması hem bireysel refah hem de kurumsal sürdürülebilirlik açısından kritik.
İş-Yaşam Dengesinde Yanlış Algılar
- Günlük zamanın eşit bölünmesi gerektiği ya da tamamen iş dışı kalmanın tek çözüm olduğu gibi yaygın mitler sorgulanıyor.
- Kişiye özel, döneme ve ihtiyaca göre şekillenen bir denge anlayışı öneriliyor.
- Dengeli yaşamın iş performansını düşürmediği; tersine yaratıcılık, bağlılık ve verimliliği artırdığı belirtiliyor.
İşverenler İçin Kazan-Kazan Yaklaşımı
- İş-yaşam dengesine yatırım yapan kurumlar:
- Çalışan bağlılığını artırıyor.
- Devamsızlıkları azaltıyor.
- İnovasyonu teşvik ediyor.
- İşveren markasını güçlendiriyor.
İş-Yaşam Dengesini Destekleyen 4 Yol
a) Esnek Çalışma Modelleri
- Hibrit, uzaktan çalışma, asenkron modeller, geniş izin politikaları.
- OECD verisine göre, Türkiye’de haftada 50 saatten fazla çalışanların oranı %25.
b) Dijital Sınırlar
- Sürekli çevrimiçi olma baskısı stres yaratıyor.
- Mesai saatlerinin belirlenmesi, otomatik yanıtlayıcı kullanımı, toplantısız günler ve iletişim protokolleri öneriliyor.
c) Destek Programları
- Zihinsel, fiziksel ve sosyal refahı kapsayan bütünsel yaklaşımlar.
- Wellness, psikolojik destek, kreş yardımı, spor üyelikleri, ergonomi danışmanlığı gibi uygulamalar.
d) Sürekli İzleme ve Geliştirme
- İş-yaşam dengesi statik değil, dinamik bir süreç.
- Düzenli ölçme, geri bildirim ve geliştirme adımları öneriliyor.
Sonuç
İş-yaşam dengesi, çalışan beklentilerinin merkezine yerleşmiş durumda. Bu beklentilere uyum sağlayan kurumlar hem bugünün hem de geleceğin iş gücünü daha güçlü inşa ediyor.
|
|
|
YASAL DÜZENLEMELER VE YARGI KARARLARI
|
|
|
|
Araç İçindeki Kavga Gerekçesiyle Yapılan Fesihte Eşit Davranma Borcu İhlali Yok
|
|
Kavga olayının gerçekleştiği tarihte araçta bulunan personellerin dosya içerisinde yer alan yazılı anlatımlarında, tartışmanın davacı tarafından başlatıldığı, dava dışı diğer işçi-araç şoförünün davacıya işyeri yetkilileri ile görüşmesi gerektiği, kendisine verilen talimatın bu yönde olduğu konusunda açıklamalar yaptığı, ancak davacının tartışmayı devam ettirerek şoföre seyir halindeyken yumrukla vurduğu, aracın bu nedenle kaza tehlikesi altında durdurulduğu, diğer personelin de bu sırada araç içerisinde olduğu belirtilmiştir. İşyeri kayıtlarına ve tanıkların işverene verdiği yazılı beyanlara itibar edilirse davalı işverenin işçi …’i işten çıkarmayıp sadece davacıyı işten çıkarmasının eşit davranma borcunu ihlal ettiği söylenemeyecektir.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, E. 2016/20870, K. 2019/18435, T. 08.10.2019
|
|
|
Amazon’un Otoparkında Gerçekleştirilen Grev Eylemleri Meşrudur
|
|
Amazon’un toplu iş sözleşmesi kapsamına girmeyen iki şubesinde, sendika grev çağrısı yapmış ve grev sabahları çalışanlar ile birlikte işyeri otoparkında toplanmıştır. Greve katılmak istemeyen çalışanlar bu alandan geçmek durumunda kalmıştır. Amazon, grev eyleminin mülkiyet ve teşebbüs hakkını ihlal ettiği iddiasıyla itiraz etmiştir.
Mahkemenin Gerekçesi:
- Grevlerin işyeri otoparkında yapılması, sendikaların Anayasa’nın 9. maddesiyle güvence altına alınan grev hakkı kapsamında değerlendirilmiştir.
- Sendikaların greve katılımı artırmak amacıyla işçilere doğrudan ulaşabilmeleri temel haklar arasında yer almaktadır.
- Mülkiyet hakkı (madde 14) ve teşebbüs özgürlüğü (madde 12) ile negatif koalisyon özgürlüğü, sendikal hakların önünde tutulmamıştır.
- Otoparkın büyüklüğü nedeniyle çalışmak isteyen işçilerin geçişi engellenmemiştir.
- Bu nedenle grev yolu oluşturulmaması, işverenin haklarının ihlali olarak değerlendirilmemiştir.
Sonuç:
Amazon, işyerine ait otoparkta yapılan grev eylemlerine katlanmak zorundadır; bu uygulama mülkiyet hakkı veya teşebbüs özgürlüğüne aykırı değildir. Sendikanın grev hakkı bu tür uygulamaları kapsar.
Federal İş Mahkemesi (BAG – 20.11.2018 – 1AZR 12/17 ve AZR 189/17)
|
|
GÜNÜN SORUSU VE BİLGİLERİ
|
|
|
|
|
SORU: Kurban bayramında personellerimize 5.000,00 TL net bordrolarına nakdi bayram yardımı yapılmasını planlıyoruz. Vergi tabiiyetini öğrenebilir miyiz?
|
|
CEVAP: Nakdi olarak yapılan bayram yardımı tüm kesintilere tabidir. Bu sebeple SGK primi, gelir vergisi ve damga vergisi uygulanacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Çalışanların Ara Dinlenmesi
- Dört saat veya daha kısa süreli işlerde on beş dakika,
- Dört saatten fazla ve 7,5 saate kadar (7,5 saat dahil) süreli işlerde yarım saat,
- 7,5 saatten fazla süreli işlerde bir saattir.
- Ara dinlenmesi süreleri kanunen belirlenmiş asgari sürelere tabidir ve indirilemez.
- Bu süreler yalnızca toplu iş sözleşmesi veya bireysel iş sözleşmesi ile artırılabilir.
- Ara dinlenmesi kural olarak aralıksız ve günlük çalışma süresi içinde kullandırılmalıdır.
- İşveren bu dinlenme sürelerini tek taraflı olarak bölemez.
- Ancak iklim, gelenek veya işin niteliğine göre sözleşmelerle aralıklı kullandırılabilir
- İşçi, ara dinlenmesinde serbesttir; dilerse işyeri dışında geçirebilir.
- İşveren, ara dinlenmesini işe geç başlama veya erken bitirme yoluyla uygulatamaz.
- Aynı bölümde tüm işçilerin aynı anda ara vermesi mümkün değilse, gruplar hâlinde sırayla ara dinlenmesi verilebilir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|