Günlük Gelişmeler

Y Kuşağının Güveni Sarsıldı: Hong Kong’da Sessiz İstifa Alarmı

Randstad’ın 2025 Workmonitor araştırmasına göre, Hong Kong’daki Y kuşağı çalışanlarının %45’i, iş tatminsizliği nedeniyle “sessiz istifa” eğilimi gösteriyor. Y kuşağının yalnızca %66’sı işlerinin yeterli bir iş-yaşam dengesi sunduğunu düşünürken, bu oran Z Kuşağı’nda %81, X Kuşağı’nda %80.İşlerinden memnun olmayan Y kuşağı bireyleri, ofise gitmeyi reddetme davranışını diğer nesillere kıyasla daha fazla gösteriyor.

Araştırma ayrıca, Y kuşağının kariyer gelişimi, terfi ve teknoloji alanındaki eğitim beklentilerinin diğer nesillere kıyasla daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Ancak yalnızca %44’ü işverenlerinin bu beklentileri karşılayacağına güveniyor. Y kuşağının üçte biri ise işverenlerinin değişimlere ayak uydurmak için yatırım yapmadığını düşünüyor.

İşyeri şeffaflığı konusunda da ciddi güven eksiklikleri mevcut. Y kuşağının%37’si, işverenlerinin karar alma süreçlerinde kendileriyle şeffaf olmayacağına inanıyor. Bu güven eksikliği, Y kuşağının yalnızca %69’unun iş arkadaşlarıyla sosyal etkileşim kurması ve %41’inin işi bırakma kararı almasına yansımış durumda.

Randstad Hong Kong Genel Müdürü Benjamin Elms, Y kuşağının geleneksel sıkı çalışma kültürünü reddettiğini, daha fazla özerklik ve daha az monotonluk aradığını belirtiyor. Elms’e göre, işverenlerin Y kuşağını elde tutmak için yüzeysel çözümler yerine, bu kuşağın derin beklenti ve kaygılarını anlamaya yönelmeleri gerekiyor.

ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) – “Sağlık ve Güvenlikte Devrim” Raporu

ILO’nun yeni raporu, yapay zeka (YZ), robotik, dijital platformlar ve algoritmik yönetim gibi teknolojilerin, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) uygulamalarını küresel ölçekte sessizce dönüştürdüğünü ortaya koyuyor. Rapor; bu dönüşümün olumlu katkılarının yanı sıra yeni riskleri ve düzenleme boşluklarını da detaylandırıyor.

Dijitalleşme ve Yeni Çalışma Düzenlemeleri

• Faydaları:
  • Uzaktan ve esnek çalışmayla çalışanlara daha fazla özerklik ve iş-yaşam dengesi.
  • Kapsayıcılık artışı (engelliler, yaşlılar, bakıcılar için erişim kolaylığı)
• Riskler:
  • Gözetim eksikliği nedeniyle ergonomi ve çevresel risklerin gözden kaçması.
  • Psikososyal sorunlar: tükenmişlik, sosyal izolasyon, iş güvencesizliği.

Otomasyon ve Gelişmiş Robotlar

• Faydaları:
  • Fiziksel tehlikelerin azaltılması: ağır kaldırma, toksik madde ile çalışma vb.
  • Dış iskeletlerle kas-iskelet rahatsızlıklarının önlenmesi.
  • İşlerin stratejik yönlerine odaklanma imkânı.
• Riskler:
  • İnsan-robot etkileşiminde güvenlik açıkları.
  • Ergonomik sorunlar (özellikle kötü tasarımda).
  • Kimyasal, mekanik ve psikososyal stres riskleri.

Akıllı İSG Araçları ve İzleme Sistemleri

• Faydaları:
  • Giyilebilir cihazlar ile sağlık ve çevre verilerinin anlık takibi.
  • Erken müdahale ile kazaların önlenmesi.
  • Yapay zeka ile çevresel tehlike analizleri.
• Riskler:
  • Veri güvenliği ve mahremiyet sorunları.
  • Cihazlara aşırı güvenin doğurduğu ihmal riski.
  • Fiziksel rahatsızlıklar ve psikososyal stres yükü.

Genişletilmiş ve Sanal Gerçeklik (XR/VR)

• Faydaları:
  • Sürükleyici İSG eğitimleri ile daha etkili öğrenme.
  • Tehlike tanımlaması ve risk azaltma.
  • Uzaktan güvenli operasyon imkânı.
• Riskler:
  • Görüş kaybı, düşme, denge bozukluğu gibi fiziksel riskler.
  • Uyaran fazlalığına bağlı bilişsel stres.
  • Epileptik bireylerde nöbet riski.

Algoritmik Yönetim

• Faydaları:
  • Veri temelli görev dağılımı ile adalet algısı.
  • İş-yaşam dengesine katkı sağlayan planlama sistemleri.
  • Becerilerin geliştirilmesi için eğitim fırsatları.
• Riskler:
  • İş yükü, kontrol kaybı ve özerklik eksikliği.
  • Sosyalizolasyon, ayrımcılık, kariyer güvencesizliği.
  • Siber güvenlik açıkları ve veri kötüye kullanımı.

Sonuç ve Değerlendirme

Yapay zeka ve dijital teknolojiler, iş sağlığı ve güvenliğini iyileştirme potansiyeli taşırken aynı zamanda önemli yeni tehditleri de beraberinde getiriyor. İSG uygulamalarında bu teknolojilerin bilinçli, etik ve kapsayıcı şekilde entegrasyonu, çalışan refahını artırmak ve güvenli iş ortamları sağlamak adına kritik öneme sahiptir.

Yargıtay: EYT Nedeniyle Kıdem Tazminatı Hakkı Sadece Bir Kez Kullanılabilir

“Davalı şirket, davacının daha önce çalıştığı iş yerinden de yaş hariç emeklilik sebebi ile iş akdini feshettiğini emeklilik nedeni ile fesih hakkını 2. kez kullanamayacağını iddia etmektedir.

Dosyadaki SGK iştin çıkış bildirgelerinden davacının dava dışı ….Ltd.Şti isimli şirketten 28.06.2011 tarihinde kod 14 (yaş hariç emeklilik) ile çıkışının yapıldığı anlaşılmaktadır. Emeklilik koşullarının oluşması halinde ayrılmalardan doğan kıdem tazminatı hakkı bir kez kullanılabilecek haklardandır. İşçi bu hakkı bir kez kullandığında bir sonraki çalışma dönemi için bu düzenlenmelere dayanarak tekrar kıdem tazminatı isteyemez.
Bu itibarla Mahkemece yapılacak iş, bu hususta davacının beyanını alıp önceki çalıştığı bu şirketten ayrılış şekli ve tazminat alıp almadığı açıklattırılıp gerekirse ilgili şirketten ödeme belgeleri isteyip davacının 1475 sayılı Kanunun 14/5 maddesinde belirtilen hakkı daha önce kullanıp kullanmadığını netleştirip sonuca göre karar vermektir.”

İzmir BAM, 7. HD, E. 2018/2202 K. 2020/869 T.11.12.2020

Depozitolu Şişe Toplama Nedeniyle İş Akdinin Haklı Feshi

Havaalanında temizlik görevlisi olarak çalışan işçi, işverenin açıkça yasaklamış ve ayrıca uyarmış olmasına rağmen, iş saatleri içinde depozitolu şişeleri toplamaya devam etmiştir.
İşveren, bu yasağı hem Almanca hem de işçinin ana dili olan Yunanca olarak yazılı şekilde bildirmiştir.
İşçi daha önce benzer gerekçelerle işten çıkarılmış, uzlaşma sonrası işe devam etmiş, fakat ilerleyen yıllarda aynı davranışı tekrarlamıştır.
İşveren tarafından yapılan iki yazılı ihtara rağmen 2016 yılında tekrar aynı davranışın tespit edilmesi üzerine iş sözleşmesi derhal feshedilmiştir.

Mahkeme Kararı ve Gerekçe:

• İşverenin yasağı açık, yazılı ve anlaşılır şekilde yapılmıştır.
• İşçinin bu yasağa ısrarla uymaması, iş sözleşmesinden doğan yükümlülüğün ciddi ihlali olarak değerlendirilmiştir.
• İş saatleri içinde şişe toplanması, işçinin esas görevini aksattığı için, işverenin haklı fesih hakkını doğurur.
• Mahkeme, işverenin yönetim hakkı kapsamında koyduğu yasağın hukuka uygun olduğunu vurgulamış, işçinin iddialarını reddetmiştir.
• Sonuç olarak, iş akdinin derhal feshi haklı bulunmuş, işçinin açtığı dava tüm aşamalarda reddedilmiştir.

Bu karar, işverenin açıkça yasakladığı ve defalarca uyardığı bir davranışın ısrarla sürdürülmesi durumunda derhal fesih hakkının doğduğunu göstermektedir

Alman Federal İş Mahkemesi, Karar Tarihi: 23.08.2018, Sayısı: 2 AZR 235/18

Günün Sorusu

SORU: Bir çalışan için %90 engelli raporu olmasına rağmen SGK ekranlarında ve İŞKUR da engelli kaydı görünmüyor. Bu kişi engelli istihdam kapsamında sayılmaz mı?

Bunu Biliyor Muydunuz?

Mevsimlik İş Sözleşmeleri

• Eğer mevsimlik sözleşme belirli süreli olarak yapılıyorsa, tek sezonluk belirli süreli sözleşme imzalandığı takdirde zaten askı dönemi olmaz. İş ilişkisi devam ederken çalışanın sözleşmesi feshedildiği takdirde ise iş ilişkisi belirli süreli olduğundan ihbar süresi doğmaz. Ancak sözleşme süresinden önce sona erdirildiği için bakiye süre ücreti ödenmesi gerekebilir.

• Üst üste devam eden mevsimlik sözleşme belirli süreli olarak düzenlendiği takdirde esasen artık belirsiz süreli olarak kabul görür. Bu sebeple askı döneminde veya iş ilişkisi devam ederken feshe gidildiği takdirde ihbar süresi/tazminatı doğar.

• Mevsimlik sözleşme ile çalışanlar için yalnızca yıllık izin hakkedişi bakımından farklılık söz konusu olup yıllık izin hakkedişi doğmaz. Bu çalışanlar iş güvencesi kapsamında olup işe iadesi davası haklar mevcut olduğundan, fesih süreçlerinde yasal prosedüre uygun hareket edilmesi gerekir (fesih bildiriminin yazılı yapılması, fesih gerekçesinin açıkça belirtilmesi, doğuyorsa savunma sürecinin işletilmesi, geçerli veya haklı sebep söz konusu olması gibi).