Günlük Gelişmeler

İŞKUR Gençlik Programı: Mart Maaşları Nisan Ortasında Ödeniyor

2025 yılında başlatılan İŞKUR Gençlik Programı, üniversite öğrencilerine gelir elde etme ve iş tecrübesi kazanma imkânı sunuyor. Programa katılan öğrencilere günlük 1.083 TL ödeme yapılıyor. Mart ayı boyunca görev alan öğrencilerin maaşlarının, Nisan ayı ortasında yatırılması bekleniyor.

Ödeme Süreci:

• Ödemeler, öğrencilerin görev aldığı kurumların İŞKUR’a gerekli belgeleri zamanında iletmesiyle başlıyor.
• Belgeler teslim edildikten sonra kontroller yapılıyor ve maaşlar öğrencilere ait banka hesaplarına yatırılıyor.

Katılım ve Başvuru:

• Programa, örgün öğretim gören devlet ve vakıf üniversitesi öğrencileri katılabiliyor.
• Başvurular İŞKUR’un internet sitesi veya üniversiteler aracılığıyla yapılıyor.
• Ödeme günü geldiğinde, başvuru sırasında sisteme girilen banka hesaplarına doğrudan ödeme yapılıyor.

Yapay Zeka Çağında Risk Altındaki 5 Meslek

ABD’de yapılan geniş çaplı bir araştırma, yapay zekaya ilişkin toplumla AI uzmanları arasında önemli algı farklarını ortaya koydu.

• Olumlu katkı beklentisi: Uzmanların %56’sı AI’nin önümüzdeki 20 yılda ABD’ye olumlu katkı sağlayacağını düşünürken, halkta bu oran yalnızca %17.
• Kişisel fayda algısı: Uzmanların %76’sı yapay zekanın kendilerine fayda sağlayacağını düşünürken, halkta bu oran %25’in biraz üzerinde.
• İşsizlik korkusu: Halkın %64’ü AI’nin iş kaybı yaratacağından endişeli; uzmanlarda bu oran %39.
• En çok risk altındaki meslekler: Kasiyerler (%73), kamyon şoförleri (%62), gazeteciler ve fabrika işçileri (%60), yazılım mühendisleri (%50).
• Temsiliyet sorunu: Hem halk hem uzmanlar, yapay zeka sistemlerinin kadınları ve azınlıkları yeterince temsil etmediği konusunda hemfikir.
• Güven eksikliği: Kamuoyu, hem hükümetin hem de teknoloji şirketlerinin AI’yi etkin şekilde düzenleyebileceğine inanmıyor.

Araştırma, yapay zekanın yalnızca teknolojik değil; aynı zamanda toplumsal, etik ve politik açılardan da ele alınması gerektiğine işaret ediyor.

İngiltere’de İşverenlere Çağrı: Kadın Sağlığına Yatırım Artmalı

İngiltere’de CIPD, Mesleki Tıp Derneği (SOM) ve 28 kuruluş, İstihdam Bakanı Alison McGovern’a hitaben kaleme aldıkları açık mektupta, işverenlerin kadın sağlığı ve üreme sağlığına yönelik işyeri politikalarına yatırım yapmalarını teşvik etmek amacıyla hükümetin daha fazla adım atması çağrısında bulundu. Mektupta, menopoz, doğurganlık sorunları, hamilelik ve bebek kaybı gibi sağlık meselelerinin, pek çok kadının işgücünden ayrılmasına ya da kariyerlerinde ilerlemesinin engellenmesine yol açtığı vurgulandı. CIPD’nin 2023 Sağlık ve Esenlik Raporu’na göre, işverenlerin yalnızca %37’si hamilelik kaybı, %26’sı doğurganlık sorunları ve %18’i adet sağlığı konularında destek politikalarına sahip. Mektupta hükümete, kadın ve üreme sağlığı desteğine yönelik düzenlemeleri gözden geçirerek ekonomik fırsatları belirlemesi, işverenleri esnek ve destekleyici iş ortamları kurmaları için teşvik edecek yüksek profilli bir kampanya başlatması ve iş sağlığı hizmetlerine erişimin genişletilmesi yönünde üç temel öneri sunuldu. CIPD’den Rachel Suff, daha iyi yönetim desteği ve uzman sağlık hizmetlerine erişim ile kadınların tatmin edici ve üretken işlerde kalabileceğini belirtirken, SOM’un İş Yerinde Kadın Sağlığı Ağı Başkanı Emma Persand ise iş sağlığının halk sağlığı stratejileriyle entegre edilmesi ve kapsayıcı politikalarla tüm çalışanların korunması gerektiğine dikkat çekti.

Fransa Sayıştay’ından Emeklilik Yaşı Uyarısı: Erteleme İstihdamı Olumlu Etkileyebilir

Fransa Sayıştay’ının 10 Nisan 2025’te yayımladığı yeni rapora göre, emeklilik yaşının ertelenmesi işgücü piyasası ve şirketlerin rekabet gücü üzerinde olumlu etkiler yaratabilir. Raporda, mevcut kullandıkça öde sisteminin ekonomi üzerindeki etkilerinin hem olumlu hem de olumsuz yönleri olduğu belirtiliyor.

Sayıştay, 60 yaş sonrasında çalışmaya devam etmeyi teşvik edecek önlemlerin, özellikle yaşlı çalışanlara destek sağlandığı takdirde faydalı olabileceğini vurguluyor. Raporda doğrudan politika önerisi yer almasa da, mesleki faaliyetin ileri yaşlara taşınmasının olumlu sonuçlar doğurabileceği ifade ediliyor.

Bu analiz, François Bayrou’nun Ocak ayında başlattığı emeklilik reformu tartışmalarına katkı sağlamak amacıyla hazırlanmış iki denetimden biri. İlki sistemin mali sürdürülebilirliğine, ikincisi ise istihdam ve rekabet üzerindeki etkilerine odaklanıyor. Rapora göre, yasal emeklilik yaşı 64’ten 66’ya yükseltilse bile sistemde uzun vadede açık riski devam edebilir.

İşin Ötesinde: Çalışanların Anlam Arayışı*

Modern çalışma dünyasında, maaş ve yan haklar artık çalışanların işten beklentilerini tek başına karşılamamaktadır. Çalışanlar artık daha fazla anlam, aidiyet ve toplumsal katkı arayışındadır. HR dergi’nin “İşin Ötesinde: Çalışanlar Anlamı Nerede Arıyor?” araştırması, bu yeni beklenti düzeylerini detaylı şekilde incelemektedir.

Katılımcı profili

• Katılımcı Sayısı: 2.500
• Cinsiyet Dağılımı: %62 Kadın, %38 Erkek
• Pozisyon Dağılımı: %76 Beyaz Yakalı, %24 Mavi Yakalı
• Yaş Dağılımı: %35 (25-34), %32 (35-44), %25 (45+), %7 (18-24)

Bulgular:

• Çalışanların %80’i işlerinin şirket ya da toplum üzerinde anlamlı bir etki yaratmasını çok önemli buluyor.
• Kadın çalışanlar sosyal fayda ve değer yaratma odaklı; erkek çalışanlar hedef ve sonuç odaklı anlam arayışında.
• Beyaz yakalılar yaratıcılık, gelişim ve stratejik katkıya; mavi yakalılar güvenli koşullar ve takdire önem veriyor.

Beyaz Yakalı – Mavi Yakalı Karşılaştırması

• Beyaz Yakalılar (%82): Yaratıcılık, kişisel gelişim, stratejik katkı
• Mavi Yakalılar (%68): Güvenli ortam, yönetsel destek, görünür katkı

Anlam ve Performans Arasındaki İlişki

• Anlam duygusu, bağlılığı %70, iş tatminini %55, performansı %44 oranında artırmaktadır.
• Anlamlı işte çalışanlar:
  • %63 daha bağlı
  • %44 daha yüksek performans
  • %27 daha az işten ayrılma eğiliminde

Anlamı Besleyen Faktörler

• Takdir ve Ödüllendirme: En güçlü motivasyon kaynağı
• Vizyon ve Amaç Uyumu: Şirket hedefleriyle bireysel değerlerin örtüşmesi
• Kariyer Gelişimi: Yeni beceriler kazanma ve kişisel gelişim imkânları
• İyi Çalışma Ortamı: İşbirliği, destek, açık iletişim
• Katılım ve Söz Sahibi Olma: Karar alma süreçlerine dahil edilme

Riskler:

• %47 çalışan beklentilerinin karşılanmadığını söylüyor.
• %56 çalışan yöneticisinin anlam arayışını desteklemediğini belirtiyor.
• %66 çalışan liderlik uygulamalarını anlam yaratmada yetersiz buluyor.

İşveren, Bildirdiği Fesih Gerekçesiyle Bağlıdır: Tazminat Ödenmesi Gerekti

Davacı, davalı işyerinde birlikte çalıştığı başka bir işçinin, bir ürünü etiket fiyatından daha pahalıya satması nedeniyle onunla tartışmış, tartışmanın büyümesi ve reyondan çıkmasını istediği halde çıkmaması üzerine, olayın bizzat tanığı olan tanık V.A’nın beyanına göre, kontrolünü kaybederek “s… git” demek suretiyle işverenin başka işçisine küfretmiş, bu davranışı nedeniyle hakkında tutanak tutulup savunmasının alınmasından sonra, kendisine 26.10.2010 tarihinde imzalatılan fesih bildirimine göre 4857 sayılı Yasanın 17. Maddesi uyarınca bildirimli ve tazminat ödenmesi suretiyle fesih yapıldığı işveren tarafından bildirilmiştir. İşveren işçiye bildirdiği fesih sebebi ile bağlıdır. Bu nedenle işverenin haklı fesih sebebinin var olduğu bu nedenle haklı fesih yapılacakken hataen geçerli fesih bildirimde bulunulduğuna dair savunmasına itibar edilemez. Davacının kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesi gereklidir.

Yargıtay 7. Hukuk Dairesi, E. 2013/19425, K. 2014/3950, T. 17.02.2014

Yeni Zelanda İş Mahkemesi: Disiplin Süreci Uygulanmadan Fesih Geçersiz Olabilir

Yeni Zelanda’da görülen DQJ v. Commissioner of Inland Revenue davası, bir çalışanın sık sık geç kalması, devamsızlık, ekip içi sorunlu ilişkiler ve iş yerinde uyuma gibi davranışlar nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesinin ne ölçüde haklı kabul edilebileceği konusunu gündeme getirdi.

Davacı çalışan, önceki 11 ay içinde zamanın %77’sinde işte bulunmamış ve zamanın %45’inde işe 10 dakikadan fazla geç gelmişti. İşveren, bu davranışların ekibin moralini bozduğunu ve iş yükünü artırdığını savunarak sözleşmenin “hayal kırıklığına uğradığını” (frustration of contract) öne sürdü.

Ancak Yeni Zelanda İstihdam İlişkileri Kurumu, hayal kırıklığı doktrininin yüksek bir eşik gerektirdiğini ve olayların “istisnai” düzeyde olmadığını belirtti. Kurum, işverenin disiplin süreci, tıbbi iş göremezlik değerlendirmesi veya resmi performans yönetimi gibi alternatif yöntemleri uygulaması gerektiğine karar verdi

Yeni Zelanda İş Mahkemesi ise geçici bir karar vererek, çalışan lehine maaş bordrosuna bağlı geçici işe iade hükmü verdi. Mahkeme, çalışanın haksız fesih iddiasının ciddi biçimde tartışılabilir olduğunu ve mali durumunun zayıf olduğunu dikkate aldı.

Günün Sorusu

SORU: 03.03.2025 tarihinde işbaşı yapan bir çalışanımıza deneme süresi içerisinde çıkış vermek istiyoruz ancak çalışan 03.04.2025 – 02.05.2025 tarihleri arası için bedelli askerlik ücretsiz almış durumundadır. Bu durumda iki aylık yasal süre dolmadan çıkış yapabilir miyiz? Yoksa askerlik gerekçesini kabul ettiğimiz için deneme süresi çıkışı yapılamaz mı?

Bunu Biliyor Muydunuz?

Yurtdışına Götürülen/Gönderilen Sigortalılara Yönelik 5 Puan Prim İndirim

Yasal Dayanak: 5510 sayılı Kanunun 81. maddesi birinci fıkra (i) bendi.

Özel sektör işverenlerince yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen/gönderilen sigortalılar için uygulanan bu indirim kapsamında, bu sigortalıların prime esas kazançları üzerinden hesaplanan genel sağlık sigortası primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmı Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından karşılanmaktadır.

01.06.2013 tarihinden itibaren süresiz uygulanmaktadır.

Yararlanma şartları:

• Aylık prim ve hizmet belgesinin / muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresinde verilmesi,
• Primlerin yasal süresinde ödenmesi,
• Kuruma borcun bulunmaması (varsa da yapılandırılmış/tecil ve taksitlendirilmiş olması ve düzenli ödenmesi),
• Kayıt dışı sigortalı çalıştırılmaması, sahte sigortalı bildiriminde bulunulmaması gerekmektedir.