Günlük Gelişmeler

Ticaret Bakanı Bolat: ABD’nin Vergi Artışı Türkiye İçin “Kötünün İyisi”

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ABD Başkanı Donald Trump’ın ithalata yönelik açıkladığı yeni gümrük vergilerini değerlendirdi. Türkiye’nin, ABD’nin en düşük gümrük vergisi uygulayacağı ülkeler arasında yer aldığını belirten Bolat, uygulanan %10’luk verginin “kötünün iyisi” olduğunu söyledi. Türkiye’nin bu vergilerin kaldırılması için müzakere etmek istediğini belirten Bolat, ABD ile ticarette “kazan-kazan” prensibi çerçevesinde ilerlemek istediklerini vurguladı. Ayrıca, Türkiye’nin çeşitli sektörlerde ABD pazarına yönelik stratejik hazırlıklar yaptığını ve Mayıs ayında ABD’ye resmi temaslar için gideceğini duyurdu. 2024 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacminin 35,2 milyar dolara ulaştığını belirten Bolat, Türkiye’nin ABD’ye ihracatında 100 milyar dolarlık hedefin sürdüğünü ifade etti.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Mart 2025 Dış Ticaret Verilerini Açıkladı

• Mart ayında 23,4 milyar dolarlık ihracat yapıldı; bu, tarihin en yüksek 2. mart ayı ihracat rakamı oldu.
• Aylık bazda cumhuriyet tarihinin en yüksek 5. ihracat değeri kaydedildi.
• Son 22 ayın 13’ünde aylık ihracat rekoru kırıldı.
• Yıllıklandırılmış ihracat (son 12 ay): 263,4 milyar dolar (yıllık %2,1 artış).
• 28 Mart Cuma günü, 2 milyar 65 milyon dolarla, cumhuriyet tarihinin en yüksek 2. günlük ihracat rekoru kırıldı.
• Dış ticaret açığı: Mart ayında 7,3 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Türkiye, Tekstilde ABD Pazarında Rekabet Üstünlüğü Kazanabilir*

Ekonomist Mahfi Eğilmez, ABD Başkanı Donald Trump’ın tüm ülkelere yönelik %10’luk gümrük vergisi kararının Türkiye için fırsatlar yaratabileceğini belirtti. Eğilmez’e göre, özellikle tekstil sektöründe Türkiye, Çin, Hindistan ve Güney Kore gibi ülkelerin yüksek vergiye tabi tutulması nedeniyle ABD pazarında daha rekabetçi hale gelebilir.

Eğilmez, Türk tekstil ürünlerinin fiyat avantajı sayesinde pazar payını artırabileceğini vurgularken, yüksek teknolojili ürünlerde ise Türkiye’nin halen rekabet gücünün düşük olduğunu ifade etti. Bu alanda ilerlemek için Uzak Doğulu firmalarla ortaklık kurularak Türk markaları altında üretim yapılmasını önerdi.

Sonuç olarak, Türkiye’nin konumu kısa vadede avantajlı görünse de, bu durumun kalıcı olabilmesi ABD’nin gelecekteki ticaret politikalarına bağlı olacak.

Belçika Veri Koruma Kurumu’ndan İşverenlere Uyarı: Konum Takibi Sınırlı ve Şeffaf Olmalı

Belçika Veri Koruma Kurumu (DPA), şirket araçlarında kullanılan coğrafi konum sistemine ilişkin bir şikâyet üzerine yaptığı incelemede, işverenin çalışanları mesai saatleri dışında da izlemesinin orantısız olduğuna karar verdi. İnceleme sonucunda öne çıkan noktalar şöyle:

• Meşru Menfaat Ancak Açık Amaç Gerekli: İşverenler konum takibini çalışma saatlerini izleme gibi meşru amaçlarla yapabilir; ancak bu amaçların net biçimde tanımlanması gerekir.
• Veri Minimizasyonu: Konum verilerinin sürekli toplanması orantısızdır. Çalışanların, mesai saatleri dışında izlemeyi devre dışı bırakabilmesi sağlanmalıdır.
• Şeffaflık Şart: Konum politikasının açık ve anlaşılır olması gerekir. Verilerin nasıl toplandığı, işlendiği ve saklandığı çalışanlara net şekilde bildirilmelidir.
• Çalışan Haklarına Saygı: Mesai saatleri içinde sınırlı erişim kabul edilebilir olsa da, bireysel özgürlükleri koruyan sistemlere ihtiyaç duyulmaktadır.

Hong Kong Veri Koruma Kurumu’ndan İş Yerinde Yapay Zeka Kullanımına Yönelik Rehberlik

Hong Kong’un kişisel verilerin korunmasından sorumlu kurumu PCPD (Privacy Commissioner for Personal Data), 31 Mart 2025 tarihinde şirketlerin üretken yapay zeka (Gen AI) araçlarının iş yerinde kullanımına ilişkin iç politika ve yönergeler geliştirmesine yardımcı olmak amacıyla bir kontrol listesi yayımladı.

Bu liste, 2024 yılında yayımlanan “Yapay Zeka: Model Kişisel Verilerin Korunması Çerçevesi” ile birlikte değerlendirilmelidir. Yeni kontrol listesi; kuruluşların Gen AI kullanımında Veri Koruma (Gizlilik) Yönetmeliği’ne (PDPO) uyum sağlamasına yönelik somut adımlar içeriyor.

Kontrol Listesinin Temel Başlıkları:

• Kapsam Belirleme: Hangi Gen AI araçlarının, hangi departmanlar tarafından hangi amaçlarla kullanılabileceği netleştirilmeli.
• Veri Koruma Önlemleri: Giriş verilerinde anonimlik sağlanmalı, kişisel veri içeren bilgiler dikkatle temizlenmeli. AI çıktılarına yönelik saklama ve silme prosedürleri tanımlanmalı.
• Yasal ve Etik Kullanım: AI kullanımı yasa dışı veya zararlı amaçlarla yapılamaz. Önyargılı ya da hatalı çıktılara karşı insan kontrolü şart.
• Güvenlik ve Erişim: Gen AI kullanımında güçlü parola, çift faktörlü kimlik doğrulama, sınırlı erişim ve güvenlik protokolleri uygulanmalı.
• Olay Müdahale Planı: AI kullanımında yaşanacak veri ihlalleri, anormal çıktılar gibi durumlar için şirket içi müdahale prosedürleri oluşturulmalı.

Uyarılar ve Öneriler:

• Gen AI kullanımı genellikle veri işleme amacını değiştirir, bu nedenle ilgili kişilerin açık rızası gerekebilir.
• Gen AI sistemleri zamanla riskli hale gelebilir; bu yüzden sürekli izleme ve çalışanların kullanımlarının gözden geçirilmesi gerekir.
• Kuruluşlar, veri güvenliği risklerini analiz etmek için mutlaka Gizlilik Etki Değerlendirmesi (PIA) yapmalıdır.
• Kurumlar ayrıca çalışanların teknik yeterliliklerini artırmalı ve AI araçlarının güvenli kullanımı konusunda düzenli eğitim sağlamalıdır.

Bu kontrol listesi, şirketlerin sadece yasal yükümlülüklere değil, etik ve güvenli yapay zeka kullanımı standartlarına da uyum sağlaması gerektiğini vurguluyor.

Trump’ın Vergi Kararı İlk Etkisini Gösterdi: Stellantis Üretimi Geçici Olarak Askıya Aldı

Otomobil üreticisi Stellantis, ABD Başkanı Donald Trump’ın ithal araçlara getirdiği %25 gümrük vergisi nedeniyle Kanada’daki Windsor ve Meksika’daki Toluca fabrikalarında 7 Nisan itibarıyla geçici üretim durdurma kararı aldı. Kanada’daki fabrika 21 Nisan haftasında yeniden faaliyete geçecek. Bu karar, Michigan, Indiana ve Kokomo’daki tesislerde çalışan yaklaşık 900 ABD çalışanının geçici olarak işten çıkarılmasına yol açacak.

Şirketin Kuzey Amerika Operasyon Direktörü Antonio Filosa, “bu kararın piyasa dinamikleri göz önüne alındığında zorunlu olduğunu” belirtirken, şirketin politik değişikliklere hızlı şekilde uyum sağlayacağını açıkladı.

Trump’ın tarifeleri, küresel tedarik zincirlerine bağlı otomotiv firmaları için finansal baskı yaratırken, Kanada da misilleme olarak ABD’den ithal araçlara vergi getireceğini açıkladı. Stellantis, aynı zamanda düşen satışlar ve liderlik değişimleri gibi içsel sorunlarla da mücadele ediyor.

AVİTA 2024 Yılı Çalışan Destek Programı Değerlendirme Raporu

AVİTA, 2024 yılı boyunca sunduğu Çalışan Destek Programı (ÇDP) kapsamında çalışanların psikolojik, hukuki, tıbbi ve sosyal alanlardaki destek ihtiyaçlarını yakından izledi. Bu rapor, AVİTA hizmetlerinden yararlanan çalışanların eğilimlerini analiz ederek insan kaynakları profesyonellerine ve kurumsal yöneticilere rehberlik etmeyi amaçlamaktadır.

Psikolojik Danışmanlığa Olan Talepte Artış

• Psikolojik danışmanlık, son beş yılın en çok başvurulan hizmeti olmayı sürdürdü.
• Pandemi döneminde hizmet talebi %33 iken, 2024 yılında bu oran %43’e yükseldi.
• Danışan profili:
  • %84’ü kendisi için,
  • %14’ü aile bireyleri için,
  • %2’si çocuklarıyla ilgili destek aldı.
• En çok başvurulan konular:
  • Kaygı belirtileri: %17
  • Çocukluk gelişimi: %14
  • Depresif belirtiler: %7
• Cinsiyete göre dağılım:
  • Kadınlar: %62
  • Erkekler: %38
  • Kadınlar en çok psikolojik danışmanlık, erkekler ise mevzuat danışmanlığı talep etti.

Hukuki ve Tıbbi Danışmanlık Hizmetleri

• Mevzuat danışmanlığı: %29 ile ikinci sırada yer aldı.
  • Özellikle ev sahibi-kiracı ilişkileri konusunda yüksek başvuru oranı görüldü.
• Tıbbi danışmanlık: %9
  • En çok çocuk hastalıkları hakkında bilgi talep edildi.

2024 Yılı Çalışanların Başvurduğu Danışmanlık Hizmetleri ve Oranları:

• Sağlıklı Beslenme Danışmanlığı: %6
• Mali Bilgi Danışmanlığı: %6
• Genel Bilgi Danışmanlığı: %5
• Veteriner Danışmanlığı: %2
• Ergonomi ve Ağrı (bel, boyun, sırt) Danışmanlığı: %1

Hizmet Sunum Yöntemleri

Toplam 78.000’in üzerinde seans gerçekleştirildi.

• %44: Yüz yüze
• %39: Telefon üzerinden
• %17: Online platformlar üzerinden

AVİTA’nın 2024 yılı verileri, çalışanların ruh sağlığına yönelik ihtiyaçlarının arttığını ve psikolojik destek hizmetlerinin önceliklendirildiğini göstermektedir. Mevzuat ve tıbbi danışmanlık alanındaki talepler de dikkat çekici boyuttadır.

Davacı İşçinin Yaptığı Yemeklerin Bir Kısmını Yemesi Bir Kısmını ise Çöpe Dökmesi

Dosya içeriğine göre davacı işyerinde aşçı olarak çalışmaktadır. Davacı işi gereği yaptığı yemeklerin tadına bakmaktadır. Bunun yanında tanık beyanları ile doğrulanan davacı iddiasından işyerinde yenmeyen, artan, kokmuş, çürümüş yemeklerin çöpe dökülmesinin mutat uygulama olduğu davacının da bu uygulama kapsamında artan yemekleri çöpe döktüğü anlaşılmaktadır. Davacıya bu konuda daha önce uyarı da verilmiş değildir. Davacının bu davranışlarının doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlar olarak nitelendirilmesi ve bu nedenle iş sözleşmesinin feshi, ölçülülük ilkesine uygun düşmez.

İş sözleşmesinin feshi haklı nedene dayanmadığından kıdem ve ihbar tazminatının kabulü gerekirken, yazılı gerekçe ile reddi hatalıdır.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2015/1529, K. 2016/11803, T. 11.05.2016.

Kadın Çalışana “Neden Çalışmak İstiyorsun?” Sorusu Cinsiyetçi Bulundu

İngiltere’de İş Mahkemesi, Wellington Antiques adlı dükkanda satış asistanı olarak çalışan Pereira isimli çalışanın açtığı davada, işverenin kendisine yönelttiği “neden çalışmak istediği” sorusunun cinsiyet temelli taciz olduğuna hükmetti.

İstihdam Yargıcı, işveren John Wellington’ın bu soruyu sadece kadın olduğu için yönelttiğine ve bu tür bir sorgulamayı bir erkek çalışana yapmayı “aklından bile geçirmeyeceğine” kanaat getirdi. Bu nedenle soru “istenmeyen davranış” ve “aşağılayıcı bir ortam yaratma” olarak değerlendirildi.

Mahkeme, Pereira’ya cinsel taciz, ödenmemiş ücretler, izne çıkarılması ve eski görevine iade edilmemesi gerekçeleriyle yaklaşık 56.000 £ tazminat ödenmesine karar verdi. Ancak Pereira’nın haksız işten çıkarma, ırk ayrımcılığı ve cinsiyet ayrımcılığı iddiaları kabul edilmedi.

Günün Sorusu

SORU: Çalışanımızın 2 çocuğunun da oranı %90 olmak üzere engelli raporu bulunmaktadır. Bu durumda çalışanımız yılda 10 güne kadar kullanabileceği mazeret iznini her bir çocuk için mi 10 gün kullanmalı yoksa 2 çocuk için toplamda 10 gün mü kullanmalıdır?

Bunu Biliyor Muydunuz?

Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları İşveren Hissesinden 4 Puan İndirim

Yararlanma şartları:

• Aylık prim ve hizmet belgesinin / muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresinde verilmesi,
• Primlerin yasal süresinde ödenmesi,
• Türkiye genelinde Kuruma borcun bulunmaması (varsa da yapılandırılmış/tecil ve taksitlendirilmiş olması ve düzenli ödenmesi),
• Kayıt dışı sigortalı çalıştırılmaması, sahte sigortalı bildiriminde bulunulmaması gerekmektedir.