|
|
|
 |
Ekonomik Güven Endeksi, Mart 2025
|
|
TÜİK’in 28.03.2025 tarihli verilerine göre Mart ayına dair ekonomik güven endeksi 100,8 oldu.
Ekonomik güven endeksi Şubat ayında 99,2 iken, Mart ayında %1,6 oranında artarak 100,8 değerini aldı.
Bir önceki aya göre Mart ayında tüketici güven endeksi %4,6 oranında artarak 85,9 değerini, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi %0,4 oranında artarak 103,2 değerini, hizmet sektörü güven endeksi %0,2 oranında artarak 114,4 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi %2,5 oranında azalarak 113,4 değerini, inşaat sektörü güven endeksi %0,5 oranında azalarak 88,9 değerini aldı.
|
|
|
|
 |
Nüfus Politikaları Kurulu Doğum İzni Gündemiyle Toplanıyor
|
|
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında toplanacak olan Nüfus Politikaları Kurulu’nda, Türkiye’de düşen doğurganlık oranları ve yaşlanan nüfusa karşı geliştirilecek ulusal eylem planı ele alınacak. Toplantının önemli gündem başlıklarından biri doğum izinleri olacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın açıklamalarına göre, doğum izninin mevcut 6 aydan 1 yıla çıkarılması, işçi ve memur babalara tanınan doğum izninin eşitlenerek 10 güne yükseltilmesi ve bebeği olan kadınların home-ofis sistemine uygun işlerde istihdamının teşvik edilmesi gibi öneriler masada olacak.
Bu adımların, hem doğurganlık oranlarını artırmak hem de kadın istihdamını desteklemek amacıyla gündeme alındığı belirtiliyor.
|
|
|
|
 |
Doğum Yardımı ve Emekli İkramiyesi Resmi Gazete’de*
|
|
2025 Aile Yılı kapsamında doğan çocuklar için geçerli olacak doğum yardımı resmileşti. Resmî Gazete’de yayımlanan kararla Türkiye’de düşen genç nüfus oranının yükseltilmesi amacıyla 1 Ocak 2025 ve sonrasında doğan çocuklar için doğum yardımı yapılacak.
Birinci çocuk için tek seferlik 5.000 TL, ikinci çocuk için başvurunun yapıldığı ay itibarıyla 5 yaşını tamamlayana kadar (altmışıncı ay dâhil) aylık 1.500 TL, üçüncü ve sonraki çocuklar için başvurunun yapıldığı ay itibarıyla 5 yaşını tamamlayana kadar (altmışıncı ay dâhil) aylık 5.000 TL ödeme yapılacak.
Ayrıca emekli ikramiyelerinin 4.000 liraya çıkmasını öngören kanun Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
İlgili madde 20 Mart 2025’ten itibaren geçerli olacak. Resmi Gazete’de yayımlanan Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da ikramiye ile ilgili madde “5510 sayılı Kanunun ek 18 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “3.000’er TL” ibaresi “4.000’er TL” şeklinde değiştirilmiştir.“ şeklinde yer aldı.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
Teknoloji Bölgelerinde İstihdam Artıyor, Kalifiye Eleman Arayışı Sürüyor
|
|
Türkiye’nin teknolojik dönüşüm hedeflerinde kilit rol oynayan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB), istihdam artışı ve nitelikli iş gücü ihtiyacı açısından da önemli bir noktada konumlanıyor. TGBD Başkanı Dr. İbrahim Yavuz’a göre, son yıllarda TGB’lerde faaliyet gösteren firma sayısı ve kalitesinde artış yaşanırken, bu gelişme istihdama olumlu yansıdı. Ancak teknik alanlarda eğitimli ve deneyimli çalışan bulmak hâlâ en büyük sorunlardan biri.
Dr. Yavuz, özellikle girişimciler için doğru rehberlik ve mentorluk eksikliğinin de büyümeyi yavaşlattığını vurguluyor. Bu nedenle AR-GE, inovasyon yönetimi ve girişimcilik alanlarında eğitim ve seminer programlarının yaygınlaştırılması gerektiğini belirtiyor.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
KOSGEB’den KOBİ’lere 2025 Yılında Güçlü Destek Paketi
|
|
KOSGEB, 2025 yılında KOBİ ve girişimcilerin dijitalleşme, sürdürülebilirlik, ölçek büyütme ve küresel rekabet odaklı dönüşümünü desteklemek amacıyla kapsamlı destek programlarını hayata geçirdi. Toplam 7,6 milyar TL’lik başlangıç bütçesi ve ek kaynaklarla destek kapasitesi genişletildi. Destekler 4 ana başlıkta toplandı:
- Girişimcilik
- Ölçek Büyütme
- Sürdürülebilirlik (Yeşil-Dijital Dönüşüm)
- Küresel Rekabet
Destek Programları
- Küresel Rekabetçilik Destek Programı
- 50 milyon TL’ye kadar destek
- İhracat, Ar-Ge ve ileri teknolojilere odaklı işletmelere yönelik
- Kapasite Geliştirme Destek Programı
- 20 milyon TL’ye kadar kredi destek limiti
- Üretim, insan kaynağı, pazarlama, yazılım vb. alanlarda ölçek büyütme desteği
- İstihdamı Koruma Destek Programı
- Tekstil, giyim, deri, mobilya sektörlerine çalışan başına aylık 2.500 TL geri ödemesiz destek
- İstihdam sayısını koruma şartı aranıyor
Yeşil ve Dijital Dönüşüm Destekleri:
- KOBİ Dijital Dönüşüm Destek Programı: 20 milyon TL’ye kadar destek
- YÖNDE Danışmanlık Programı: Karbon ayak izi, enerji verimliliği gibi konularda rehberlik
- Yeşil Sanayi Destek Programı:
- 250 milyon dolarlık destek bütçesi
- GES yatırımları için 14 milyon TL, döngüsel ekonomi için 4 milyon TL’ye kadar destek
|
|
|
|
 |
Microsoft’tan İş Dünyasına Yeni AI Destekli Araçlar: Researcher ve Analyst
|
|
Microsoft, Copilot uygulamasına entegre edilen iki yeni yapay zeka aracı “Researcher” ve“Analyst” ile iş dünyasına yönelik karmaşık görevleri otomatikleştirmeyi hedefliyor.
Researcher, pazarlama stratejileri geliştirme, çeyrek dönem raporları hazırlama gibi çok adımlı analiz gerektiren süreçlerde kullanılacak. Ayrıca Salesforce, Confluence ve ServiceNow gibi platformlardan veri çekerek kapsamlı araştırmalar sunabiliyor.
Analyst ise Python ile çalışarak ham verileri tablo ve grafiklere dönüştürüyor; zincirleme düşünme yöntemiyle gelişmiş analizler yapabiliyor.
Bu araçlar, özellikle pazarlama, veri analizi ve strateji geliştirme gibi alanlarda çalışan profesyonellerin iş yükünü ciddi şekilde azaltmayı amaçlıyor.
|
|
|
|
 |
Belçika’da Yeni Hükümet Anlaşmasıyla İK Alanında Önemli Değişiklikler Geliyor
|
|
Belçika’da 31 Ocak 2025’te kurulan yeni federal hükümetin üzerinde uzlaştığı hükümet politikası, İnsan Kaynakları alanında önemli değişiklikler içeriyor. Henüz yasa haline gelmemiş olan bu anlaşma, yakında yürürlüğe girmesi beklenen birçok yeni uygulamayı kapsıyor.
- Deneme süresi geri geliyor: İlk 6 ayda iş akdi, sadece bir hafta önceden bildirimle feshedilebilecek.
- Yeni işe alınanların işten çıkarılması için yasal bildirim süresi 52 hafta ile sınırlandırıldı.
- Koruma tazminatları; ebeveyn izni, zaman kredisi, ayrımcı fesih gibi durumlar için kısıtlanacak.
- Sosyal seçimlerde aday olup seçilemeyen çalışanların feshe karşı korunma süresi altı aya indirildi.
- Öğrenci çalışma limiti yıllık 600 saatten 650 saate çıkarıldı.
- Esnek iş modeli tüm sektörlere yayılacak.
- AB direktiflerine uygun olarak KOBİ’ler için İK raporlama yükümlülükleri yeniden değerlendirilecek.
- Akordeon tipi programlar sayesinde, yıllık bazda çalışma saatleri esnek şekilde ayarlanabilecek.
- Üçte bir yarı zamanlı çalışma zorunluluğu kaldırılacak.
- Gece çalışma yasakları kaldırılacak, ancak ilgili prosedür ve prim uygulamaları sürecek.
- Tam zamanlı programlarda, esneklik sınırları belirgin olduğu sürece ayrıntılı çalışma düzenlemesi gerekmeyecek.
- Gönüllü fazla mesai sınırı 240 saatten 360 saate çıkarılacak, bu sürelere vergi ve sosyal güvenlik primi uygulanmayacak.
- Fazla mesai anlaşmaları artık süresiz yapılabilecek.
- İşverenler, garantili maaş döneminden sonraki iki ay boyunca, hastalık ödeneğinin %30’unu ödemek zorunda (KOBİ’ler ve 55+ yaş çalışanlar hariç).
- Çalışanın işe dönüşü sonrası yeni bir hastalık ödeneği alma süresi 14 günden 8 haftaya çıkarıldı.
- 1 ay hastalık izni sonrası, önleme danışmanının çalışanla iletişime geçmesi gerekiyor.
- 8 hafta sonra, işveren işe dönüşü değerlendirmek üzere önleme danışmanına başvurmalı.
- Tıbbi muayenelere katılmayan çalışanlar, hastalık ödeneği haklarını kaybedebilir.
|
|
|
|
 |
İspanya’da Haftalık Yasal Çalışma Süresi 37,5 Saate Düşürülüyor
|
|
İspanya Bakanlar Kurulu, yıllık bazda hesaplanan maksimum yasal haftalık çalışma süresini 40 saatten 37,5 saate düşürmeyi amaçlayan yasa tasarısını onayladı. Amaç, maaşları düşürmeden etkin çalışma süresini azaltarak istihdam kalitesini, çalışan verimliliğini ve iş-yaşam dengesini artırmak.
- Kademeli Uygulama:
Her sektördeki pratik geçiş, toplu sözleşmelere bağlı olacak. Toplu sözleşme taraflarının yeni düzenlemelere uyum sağlaması için 31 Aralık 2025 tarihine kadar süresi olacak.
- Zaman Kaydı ve Dijital Bağlantı Kesilmesi:
Zaman kaydı artık yalnızca dijital ortamda tutulacak ve çalışanların molaları da dahil edilerek dört yıl saklanacak.
Dijital bağlantı kesilme hakkı, devredilemez bir hak olarak güçlendirilecek ve bu hakkı kullanan çalışanlara yönelik misillemeler yasaklanacak.
- Yarı Zamanlı Çalışanlar:
Haftalık çalışma süresi 37,5 saate eşit veya daha fazla olan yarı zamanlı çalışanlar otomatik olarak tam zamanlı statüsüne geçecek.
- İstisnalar ve Yaptırımlar:
Tüm sektörler düzenlemeden etkilenmeyecek; bazı sözleşmeler zaten gönüllü saat kısaltması içeriyor.
Zaman kaydının eksik tutulması veya tahrif edilmesi durumunda, işverenlere 1.000 ila 10.000 Euro arası ceza uygulanacak.
|
|
|
|
 |
Çalışanlar Ofise Dönmek İstemiyor: Şirketler Yeteneği Kaybetme Riskiyle Karşı Karşıya
|
|
Küresel pazarlama ve içerik firması ClickOut Media, iş gücünün değişen beklentilerini daha iyi anlamak amacıyla Censuswide iş birliğiyle Birleşik Krallık genelinde 2.000 ofis çalışanıyla kapsamlı bir anket gerçekleştirdi. 3–6 Mart 2025 tarihleri arasında yürütülen bu araştırma, çalışanların ofis-zorunluluğu, uzaktan çalışma tercihleri ve esnek çalışma modellerine yönelik tutumlarını ortaya koyuyor.
Araştırma sonuçları, özellikle pandemi sonrası dönemde iş-yaşam dengesine dair artan farkındalığı ve çalışanların kalıcı olarak daha esnek çalışma koşulları talep ettiğini açıkça gösteriyor. Çalışan bağlılığı, işe alım süreçleri ve yetenek yönetimi açısından kritik öneme sahip olan bu bulgular, şirketlerin çalışma politikalarını yeniden değerlendirmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
ClickOut Media’nın tamamen uzaktan çalışma politikasını güçlendirmesine neden olan bu veriler, esnek çalışmanın artık bir yan hak değil, çalışanlar açısından temel bir beklenti haline geldiğini net biçimde gösteriyor.
- Katılımcıların %30’undan fazlası, bir işin haftada 3 veya daha fazla gün ofise gelme zorunluluğu varsa teklifi reddetmeyi düşüneceğini belirtti.
- Çalışanların %30+’u, haftada 4–5 gün uzaktan çalışmayı tercih ettiğini ifade etti.
- Ana motivasyonlar:
- İşe gidip gelme süresinden kaçınma
- Seyahat ve yemek giderlerinden tasarruf
- Kişisel işlerini yönetebilme
- Daha az dikkat dağınıklığı
Çalışan Endişeleri:
- Her 3 çalışandan biri, işverenlerin ofis günlerini artırmasından endişe ediyor.
Küresel Eğilim:
- Amazon ve ABD hükümeti gibi bazı büyük işverenler, personellerini haftada 5 gün ofise çağırarak hibrit modelleri sona erdiriyor.
- Ancak araştırma, çalışanların bu sert uygulamalara olumsuz tepki vereceğini ve esnek çalışmaya güçlü bir talep olduğunu gösteriyor.
|
|
|
YASAL DÜZENLEMELER VE YARGI KARARLARI
|
|
|
 |
Yargıtay’dan Gerçek Ücret İçin Kritik Uyarı: Bordro Tek Başına Yeterli Değil
|
|
Davaya konu olayda, davacı işçi, 12 Nisan 2018 ile 9 Nisan 2019 tarihleri arasında bir maden ocağında mekanik ustası olarak çalıştığını, haftanın yedi günü vardiyalı olarak görev yaptığını ve ayda ortalama üç gün 12 saat yerine 14-15 saat çalıştığını beyan etmiştir. Davacı, aylık ücretinin 2.250 ABD doları olduğunu iddia ederek fazla mesai, hafta tatili ve genel tatil ücreti alacaklarını talep etmiştir. Davalı işveren ise davacının şirketlerinde çalışmadığını savunmuştur. İlk Derece Mahkemesi, banka kayıtları ve tanık beyanlarına dayanarak davacının aylık ücretini 2.250 dolar olarak kabul etmiş ve davayı kısmen kabul etmiştir. Ancak Yargıtay, tanık beyanlarına göre davacıya banka yoluyla 1.900 dolar, elden ise 200 dolar olmak üzere toplamda2.100 dolar ödendiğinin sabit olduğunu, bu nedenle kabul edilen ücret miktarının hatalı belirlendiğini belirtmiştir. Gerçek ücretin tespitinde, işçinin kıdemi, unvanı, yaptığı iş, emsal ücretler gibi unsurlar dikkate alınarak daha kapsamlı değerlendirme yapılması gerektiğini vurgulayan Yargıtay, eksik inceleme ile hüküm kurulduğu gerekçesiyle kararın bozulmasına ve dosyanın İlk Derece Mahkemesine iadesine karar vermiştir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2021/7346, K. 2021/16453, T. 14.12.2021
|
|
|
Fransa Yargıtayı: İşyeri Dışındaki Davranış İşten Çıkarmaya Gerekçe Gösterilemedi
|
|
Fransa Yargıtayı (Cour de cassation), çalışanın özel hayatında gerçekleşen bir olayın, kendi başına disiplin cezası veya işten çıkarma gerekçesi olamayacağını bir kez daha teyit etti.
Fransa’da bir işveren, şirket içindeki bir yarışmada dereceye giren çalışanlarını ödüllendirmek amacıyla bir gemi gezisi düzenledi. Bu gezi sırasında, çalışanlardan biri, akşam saatlerinde ve mesai saatleri dışında, hamile bir meslektaşının da bulunduğu kamarasında nargile içerek dinlenmek istedi. Bu esnada, gemideki güvenlik kurallarını ihlal ederek duman detektörünü etkisiz hale getirdi ve ardından düzeni eski haline getirmeyi unuttu. Ertesi sabah temizlik görevlileri tarafından durumu fark eden gemi yetkilileri, kaptanın talimatıyla çalışanın erken karaya çıkarılmasına karar verdi. Bu durum, şirket için ek konaklama ve ülkesine geri dönüş masrafları doğurdu. Olayın ardından çalışan hakkında disiplin soruşturması başlatıldı ve iş sözleşmesi, işverenin gerekçeleri doğrultusunda “basit kötü davranış” (faute simple) nedeniyle feshedildi. İşveren, bu davranışın gemi gezisinin düzenini bozduğunu, şirketin imajına zarar verdiğini, güvenlik kurallarının açıkça ihlal edildiğini ve hamile çalışana karşı da saygısızlık içerdiğini savundu. Ancak mahkeme, olayın iş saatleri dışında ve işyeri sınırları dışında gerçekleştiğini, dolayısıyla çalışanın özel hayatına ait olduğunu değerlendirerek feshi geçersiz buldu.
Fransa Yargıtayı (Cour de cassation), 22 Ocak 2025 Tarihli ve 23-10.888 Sayılı Karar
|
|
|
GÜNÜN SORUSU VE BİLGİLERİ
|
|
|
|
 |
SORU: Geçen ay çalışanlarımıza yeni şirket telefonları teslim edildi. Teslim sırasında taahhütname imzalatıldı ve prosedür mail yoluyla çalışanlarla paylaşıldı. Prosedüre göre, cihaz hasarında belirli yükümlülükler öngörülüyor. Bir çalışan cihazın ekranını kırdı; bu hasar nedeniyle oluşan masrafın ücretinden kesilmesi planlanıyor. Bu uygulama hukuken uygun mudur?
|
|
CEVAP:
- 4857 sayılı Kanununda, zarar karşılığı kesinti ile ilgili bir hükme yer verilmemiştir.
- Ancak 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 407. maddesinin ikinci fıkrasında “İşveren, işçiden olan alacağı ile ücret borcunu işçinin rızası olmadıkça takas edemez. Ancak, işçinin kasten sebebiyet verdiği yargı kararıyla sabit bir zarardan doğan alacaklar, ücretin haczedilebilir kısmı kadar takas edilebilir.” hükmü bulunmaktadır.
- Buna göre, işverenin, işçiden olan alacağını, ücret borcu ile takas edebilmesi için işçinin buna rıza göstermesi şarttır. Ancak işçinin kasten sebebiyet verdiği ve yargı kararıyla sabit bir zarardan doğan alacaklar için işçinin rızası aranmaksızın ve haczedilebilir kısmı kadar takas mümkündür. İşçinin işverene ait aracı kullanırken sebep olduğu trafik para cezaları işçinin açık rıza ve muvafakati olmaksızın aylık ücretinden kesilemez.(Yargıtay 9. Hukuk Dairesi Esas No: 2017/13342 Karar No: 2019/16167)
- Dolayısıyla, kusurun tespiti ve kusur karşılığında çalışanın yazılı onayı üzerine kesinti yapabilirsiniz. Yani zarar ortaya çıkacak, zarardan çalışanın kusur oranı kesin olarak belirlenecek, buna denk gelen kısım çalışanın onayı üzerine kesintiye tabi tutulabilir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde Çalışma
- İş sözleşmesinde veya toplu işs özleşmesinde aksi belirtilmemişse, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılacak işçiden onay alınması zorunludur. (İK m.44)
- İşçiden yazılı onay alınmadan fazla çalışma yaptırılamaz.
- Bu onay iş sözleşmesi yapılırken ya da ihtiyaç doğduğunda alınabilir ve özlük dosyasında saklanmalıdır.
- Yıllık yenileme zorunluluğu kaldırılmıştır.
- İşçi, verdiği onayı 30 gün önceden yazılı bildirimle geri alabilir.
- Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmaya ilişkin hüküm sözleşmede varsa, işçi bu günlerde çalışmakla yükümlüdür.
- Resmî tatil günlerinde yapılan çalışmalara karşılık ücret yerine izin (serbest zaman) verilmesi yasal değildir.
- İşçinin rızası olsa dahi bu uygulama geçerli sayılmaz.
- Tatil gününde çalışmayan işçiye, çalışmadan o günün ücreti tam olarak ödenir.
- Çalışan işçiye ise o günün ücreti dışında ayrıca bir günlük ücreti daha ödenir.
- Bu ödeme çalışmanın süresine bakılmaksızın yapılır (örneğin 1 saat de olsa, 7,5 saat de olsa aynı ödeme yapılır).
- Tatil günü çalışması haftalık 45 saati aşıyorsa, fazla çalışma ücreti ile karşılaştırılır.
- İşçi lehine olan ödeme yapılır (örneğin, 1 saatlik fazla çalışma yerine 1 günlük ücret).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|