Günlük Gelişmeler

“İnsan Kaynaklarında Sürdürülebilirlik Yolculuğu: Çevresel, Sosyal ve Dijital Dönüşüm” Webinarı

Consulta İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hizmetleri olarak, 12.03.2025 tarihinde (Çarşamba günü) saat 14.00’da İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Partnerimiz Burak Oğuz ile “İnsan Kaynaklarında Sürdürülebilirlik Yolculuğu: Çevresel, Sosyal ve Dijital Dönüşüm” webinarını gerçekleştireceğiz.  Sosyal sürdürülebilirlik ve insan kaynakları uygulamalarının hangi eksende birleştiği, çalışma hayatını düzenleyen regülasyon ile de bütüncül olarak ele alınacaktır.

Webinarda aşağıdaki konular ele alınacaktır:

Açılış

• Sürdürülebilirlik kavramı: Çevresel, sosyal ve ekonomik boyutlar
• İK’nın sürdürülebilirlik stratejilerine entegrasyonu ve organizasyonel kültürün dönüştürülmesi

Çevresel Sürdürülebilirlik ve İK Uygulamaları

• Yeşil ofis uygulamaları, enerji verimliliği, atık yönetimi
• İş süreçlerinde kaynak tasarrufu ve çevre dostu stratejilerin benimsenmesi
• Çevresel performansın TBL (Triple bottom line) sistemi ile raporlanması

Sosyal Sürdürülebilirlik: Çalışma Hayatında Kapsayıcılık ve Kadınlara Yönelik Stratejiler

• Çeşitlilik ve kapsayıcılık politikalarının oluşturulması
• Kadınların güçlendirilmesi: İşe alımda, eğitimde ve liderlik pozisyonlarında fırsat eşitliği
• Toplumsal cinsiyet eşitliği hedefleri ve uygulama örnekleri
• Kadınların iş yaşamına, toplumsal hayata ve çevresel sürdürülebilirliğe katkısı
• Çalışan Sağlığı ve İyi Hali: Çalışanların fiziksel ve zihinsel sağlıklarını desteklemek için sürdürülebilir İK uygulamaları. İş-yaşam dengesi politikaları.
• Toplumsal Sorumluluk ve Gönüllülük: Çalışanların toplumsal projelere katılımını teşvik etmek ve şirketin sosyal sorumluluk alanındaki faaliyetlerine katkıda bulunmak.
• İnsan Hakları Politikalarının Oluşturulması

Webinarımıza bu linkten kayıt olabilirsiniz.

Sanayi Üretim Endeksi Ocak 2025 Verileri Açıklandı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Sanayi Üretim Endeksi verilerine göre, 2025 yılı Ocak ayında sanayi üretimi yıllık bazda %1,2 arttı.

Sanayinin alt sektörlerine bakıldığında, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %0,7 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi %1,2 arttı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %5,0 artış gösterdi.

Aylık bazda ise sanayi üretiminde düşüş kaydedildi. 2025 yılı Ocak ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre %2,3 azaldı. Sektörel olarak bakıldığında, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %7,5 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi %3,0 azaldı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise %0,8 düşüş gösterdi.

Yurtdışında Çalışan İşçiler İçin İptal Kararı

Anayasa Mahkemesi’nin 10.03.2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan karar doğrultusunda “İş sözleşmeleri, işçinin mutad işyeri hukukunun emrecidi hükümleri uyarınca sahip olacağı asgari koruma saklı kalmak kaydıyla, tarafların seçtikleri hukuka tabidir.” hükmü iptal edilmiştir.

AYM’nin 05 Kasım 2024 tarihli ve 2023/158 Esas, 2024/187 Karar sayılı hükmüyle, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un 27’nci maddesinin (1) numaralı fıkrası Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edildi. İlgili hükümde, iş sözleşmelerinin tarafların belirlediği hukuka tabi olabileceği, ancak işçinin mutad işyeri hukukunun emredici hükümleriyle sahip olacağı asgari korumanın saklı tutulması gerektiği belirtiliyordu. Mahkeme bu hükmün iptaline karar verirken, kararın altı ay sonra yürürlüğe gireceğini açıkladı.

Kadın İstihdamı İçin Pozitif Ayrımcılık Projesi Teşvik Tutarları ve Sektör Alanları Genişletildi

İŞKUR’un Kadın İstihdamı İçin Pozitif Ayrımcılık Projesine (KİPAP) yönelik sağlanan teşvik tutarları ve uygulama bölgelerinde değişiklik yapıldı.

• İmalat sektörlerinde faaliyet gösteren işlemelere ek olarak; bilgi ve iletişim veya insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri sektörlerindeki işletmeler de dahil edilmiştir.
• Programa dahil edilen her kadın çalışan için 25.000 TL olan destek tutarı 32.500 TL’ye çıkarılmış.
• Program kapsamında 0-66 ay aralığında çocuk sahibi olanlara ödenen 3.000 TL olan çocuk bakım desteği 7.500 TL’ye çıkarılmış,
• Pilot bölge olarak 23 ilde uygulanan KİPAP projesi artık 81 ilde uygulanacaktır.

Kuryeler İçin Yeni Düzenleme: Çalışma Saatleri BTK’ya Bildirilecek

Şok, Migros ve CarrefourSa’ya Rekabet Kurumu’ndan Soruşturma

Şok Marketler (SOKM) ve Migros Ticaret A.Ş.’nin (MGROS) de KAP’a yaptıkları açıklamada, Rekabet Kurumu tarafından aralarında Şirketimizin de bulunduğu bazı perakende şirketleri ve bazı tedarikçilere yönelik soruşturma açıldığı tarafımıza bildirilmiştir denildi. CarrefourSA da eklendi CarrefourSA da KAP’a, “Rekabet Kurulu tarafından şirketimizin de bulunduğu hızlı tüketim malları sektöründe faaliyet gösteren bazı perakendeci ve üretici/tedarikçi teşebbüsler hakkında soruşturma açılmasına karar verildiği hususu şirketimize bildirilmiştir” şeklinde aynı açıklamayı gönderdi.

ABD Ekonomisi Geçiş Döneminde: Trump’tan Resesyon Uyarısı

ABD Başkanı Donald Trump, Fox News’teki açıklamalarında ABD ekonomisinin resesyona girme ihtimalini göz ardı etmediğini belirtti. Trump, Kanada ve Meksika’ya yönelik gümrük tarifelerinin bu yıl ülke ekonomisinde durgunluğa veya enflasyon artışına yol açabileceği ihtimalini kabul etti. Ancak böyle konularda kesin tahmin yapmaktan kaçındığını ifade etti.

Trump, ABD’nin ekonomik politikasında “geçiş dönemi” yaşandığını, bu sürecin Amerika’ya zenginliği geri getirme çabalarının bir parçası olduğunu söyledi. Ayrıca, gümrük tarifelerinin enflasyonu artırabileceğini kabul etmekle birlikte, faiz oranlarının düşüş trendinde olduğunu belirterek bu durumun ekonomiyi dengeleyeceğini vurguladı.

• Gümrük tarifeleri nedeniyle ithalat maliyetlerinin artma riski, başta otomotiv sektörü olmak üzere üretim maliyetlerini artırarak istihdamı olumsuz etkileyebilir.
• Resesyon ihtimali, iş dünyasında belirsizlik yaratabilir ve şirketlerin yatırım ve genişleme planlarını ertelemesine yol açabilir.
• Trump’ın “Altın Kart” uygulaması kapsamında 5 milyon dolar yatırım yapacak yabancılara çalışma hakkı tanınması planı, nitelikli iş gücünü artırmayı hedefliyor. Özellikle teknoloji ve mühendislik gibi alanlarda daha fazla yetenekli çalışanın ABD’ye çekilmesi amaçlanıyor.

Birleşik Krallık’ta Yaslı Çalışanların İşe Dönüş Süreci Destek Bekliyor

Birleşik Krallık’ta MetLife tarafından yapılan bir ankete göre, yaslı çalışanların %21’i kederlerini yönetmek ve bu süreçle başa çıkmak için daha fazla zamana ihtiyaç duyduklarını belirtti. Ankete katılanların %55’i işyerinde “normale” dönmelerinin sekiz haftaya kadar sürdüğünü ifade ederken, %13’ü için bu süreç sekiz haftayı bile aştı.

Buna karşın, Birleşik Krallık’ta yas izin sürelerinin genellikle 3 ila 5 iş günü arasında olduğu belirtildi. Çalışanların %17’si, işverenlerinin yas danışmanlığı veya destek sunmasının kendilerine yardımcı olacağını söyledi.%12’si işverenlerinin cenaze planlamasına yardım etmesini faydalı bulacaklarını ifade etti.

Avrupa’da Mesleki Eğitimde Dijital ve Yeşil Dönüşüm Başladı

Dijitalleşmenin hızlanması ve sürdürülebilirlik ihtiyacının artmasıyla birlikte, Avrupa’daki Mesleki Mükemmeliyet Merkezleri (CoVE’ler), öğrencileri dijital ve yeşil geçişlere uyum sağlayacak becerilerle donatmada kritik bir rol oynuyor. Avrupa Eğitim Vakfı’nın (ETF) yayınladığı “Dijital Geçişte CoVE’ler” ve “Yeşil Geçişte CoVE’ler” başlıklı iki rapor, Avrupa’daki mesleki eğitim kurumlarının dönüşümünü nasıl yönettiğini inceliyor.

Dijital Dönüşümde CoVE’ler:

• Şenzhen Polytechnic (Çin), Helsinki Business College (Finlandiya) ve Temasek Polytechnic (Singapur) gibi eğitim kurumları, dijitalleşme ve yapay zeka destekli eğitim modellerinde öncülük ediyor.
• Dijital eğitimde başarılı olmak için öğretmenlerin de dijital becerilerini geliştirmesi gerektiği vurgulanıyor.

Yeşil Dönüşümde CoVE’ler:

• Green Academy Denmark (Danimarka) ve IFMEREE Tangier (Fas) gibi kurumlar, sürdürülebilir tarım, yenilenebilir enerji ve döngüsel ekonomi odaklı müfredatlar sunarak yeşil ekonomiye uygun beceriler kazandırıyor.
• Sürdürülebilirlik eğitiminin henüz tamamlanmamış bir süreç olduğu ve sürekli geliştirilmesi gerektiği belirtiliyor.

Uyum Süreçlerinde Eksiklikler: Şirketlerin %60’ı Tehlikede

Fransa merkezli Association Française des Juristes d’Entreprise (AFJE) ve Ethicorp.com tarafından yapılan araştırmaya göre, şirketlerin %85’inden fazlası uyum sistemlerine sahip olsa da yalnızca %60’ı yükümlülüklerini tam olarak yerine getirebiliyor. Özellikle Avrupa Birliği ülkeleri başta olmak üzere birçok ülkede kurumsal güvenlik ve uyumluluk, ticari operasyonlarda hayati önem taşıyor.
Uyumluluk, bir şirketin hem kendi verilerini hem de dış kaynaklı verileri korumak için yasal standartlara uymasını sağlayan tüm süreçleri kapsar.
Uyum görevlileri, şirketin yasa ve etik kurallara uygun çalışmasını sağlamak, dolandırıcılık ve kara para aklama gibi riskleri önlemek ve çalışanları bilinçlendirmek gibi görevler üstlenir.

Uyumluluğun Önemli Unsurları:

• Veri koruma ve GPRD (Genel Veri Koruma Tüzüğü) ile uyum
• ISO/IEC 27001:2013 ve ISO/IEC 27701:2019 gibi uluslararası sertifikalar
• Düzenleyici kurumlarla iş birliği ve kuralların takibi

Önemli Düzenleyici Kurumlar:

• ISO (Uluslararası Standardizasyon Örgütü)
• FATF (Mali Eylem Görev Gücü)
• SEC (Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu – ABD)
• EDPB (Avrupa Veri Koruma Kurulu – AB ülkeleri)

Uyumluluğun Zorlukları ve Çözüm Yolları:

• Mevzuat değişikliklerini takip etmek
• Çalışanları bilinçlendirme ve eğitme
• Yapay zeka ve otomasyon gibi teknolojilerden yararlanma

Fransa, Avrupa Birliği ve ABD gibi ülkelerde uyumluluk yalnızca yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda kurumsal itibarın korunması, mali cezalardan kaçınma ve müşteri güvenini sağlama açısından kritik bir unsurdur. Şirketler, güçlü uyumluluk politikaları ve uluslararası sertifikalarla güvenli ve etik iş ortamını sürdürebilir.

Kadın Girişimcilik Ruhu ve Fırsatlar Raporu

Mastercard, kadınların girişimcilik ruhunun evrimini ve karşılaştıkları fırsatları inceleyen küresel bir araştırma yayınlamıştır. Araştırma, 41 ülkede 42 binden fazla katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Türkiye’den 500 genel katılımcı ve 100 girişimci bu çalışmaya dahil edilmiştir.

Kadınların Girişimcilik Eğilimleri

• Dünya Genelinde: Kadınların %30’u, erkeklerin %37’si kendini girişimci olarak tanımlamaktadır.
• Türkiye’de: Kadınların %60’ı kendini girişimci olarak tanımlamaktadır. Bu oran, Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Afrika (EEMEA) ortalamasının (%51) üzerindedir.
• Z Kuşağı: Türkiye’de Z kuşağı kadınlarının %88’i girişimci olma eğilimindedir. Dünya genelinde bu oran %71’dir.

Kadınların Girişimcilik Motivasyonları

Türkiye’deki kadın girişimcilerin başlıca motivasyonları şunlardır:

• Hayallerini gerçekleştirme arzusu: %62
• İş-yaşam dengesi: %57
• Finansal bağımsızlık: %54
• Esnek çalışma saatleri: Önemli motivasyon unsurlarından biridir.

Kadın girişimcilerin en fazla ihtiyaç duyduğu destekler şunlardır:

• Finansman seçeneklerinin artırılması: %48
• İş becerileri geliştirme desteği: %33
• Teknoloji eğitimi: %29

Kadınların Teknoloji ve Yapay Zeka Kullanımı

• Türkiye’deki kadın işletme sahiplerinin %42’si veri ve teknoloji desteği aramaktadır.
• Kadınların %40’ı yapay zekayı önemli bir beceri olarak görmektedir.
• Kadınların %52’si siber saldırılar konusunda erkeklerden daha fazla endişe duymaktadır (erkeklerde bu oran %30).

İşverenin Gecikmeli Vergi Cezasını İşçiye Yüklemesi Yargıtay’dan Döndü

“Öncelikle; 4857 sayılı İş Kanunu’nun 26. maddesinde derhal fesih hakkının haklı fesih sebebinin öğrenilmesinden itibaren 6 iş günü içerisinde kullanılması gerektiğinin belirtilmesi karşısında 1.8.2011 tarihli ihtarda belirtilen ve fesih konusu yapılmayan olayların sonradan ileri sürülmesinin haklı fesih sebebi olarak kabul edilmemesinde bir isabetsizlik yoktur.

Davacının yaşı, yaptığı iş, yazılı bir görev tanımının olmaması ve tebligatlar konusunda davacıya uyarıda bulunulduğunun ispatlanamaması ve tüm dosya kapsamı değerlendirildiğinde, vergi yükümlüsü rahibin ölümü ile birlikte kilisenin vergi hukukundan kaynaklanan bildirim yükümlülüklerini yerine getirmemesinin sorumluluğunun davacı işçiye yüklenilmesinin doğru olmayıp vergi cezasının ödenmesindeki gecikme sebebiyle fazladan faiz ödenmesinden kaynaklı zararın sorumlusunun davacı olduğunun kabulü hatalıdır. Davacının kasti bir davranışının olduğunun da ispatlanamaması karşısında sadakat borcuna aykırılıktan da söz edilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla iş sözleşmesinin 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25/II kapsamında haklı bir sebebi olmadığı kanısına varılmakla kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin kabulüne karar verilmesi gerekirken reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2020/3910, K. 2021/7862, T. 08/04/2021

Aksan Üzerine Yapılan Yorumlar Irkçı Taciz Sayılabilir mi?

İngiltere’de Yahudi kökenli Brezilyalı vatandaş Bayan Carozzi, Hertfordshire Üniversitesi’ne karşı ırk temelli taciz iddiasında bulundu. Taciz iddiası, yöneticisinin Carozzi’nin Brezilya aksanı hakkında yaptığı yorumlara dayanıyordu. İlk olarak İş Mahkemesi, bu yorumların Carozzi’nin ırkından değil, onu anlamakta yaşanan zorluklardan kaynaklandığına karar vererek iddiayı reddetti.

Ancak İstihdam Temyiz Mahkemesi, İş Mahkemesi’nin yaklaşımını hatalı buldu. Temyiz Mahkemesi, tacizin yalnızca yorumların ırk “yüzünden” olması durumunda ortaya çıkamayacağını, aksine bir kişinin aksanının ulusal veya etnik kimliğinin önemli bir parçası olduğunu ve bu nedenle aksanla ilgili yorumların ırkla bağlantılı olabileceğini belirtti. Ayrıca, davranışın mağdurun onurunu zedelemesi veya düşmanca, aşağılayıcı ya da saldırgan bir ortam yaratma etkisi olup olmadığına dikkat edilmesi gerektiği vurgulandı.

Dava, ırkçı tacizin gerçekleşip gerçekleşmediğinin yeniden değerlendirilmesi için farklı bir iş mahkemesine geri gönderildi.

Günün Sorusu

SORU: İşverenlerin yayınlanan tüm genelgeleri çalışanlar ile paylaşma zorunluluğu var mı?

Bunu Biliyor Muydunuz?

Çalışanın Tutukluluk veya Gözaltı Hali

İş İlişkisinin Askıya Alınması

• Çalışanın gözaltına alınması veya tutukluluk hali, iş ilişkisini askıya alan bir durumdur.
• Bu süre zarfında işverenin çalışana ücret ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır.

SGK Bildirim Süreci

• Çalışanın tutuklu olduğu süreler için işveren tarafından 05-Tutukluluk eksik gün koduyla SGK’ya bildirim yapılmalıdır.
• Bu süre boyunca çalışanın sigorta primi ödenmemelidir.

İdari İzin Yanılgısı

• Tutukluluk hali idari izin olarak gösterilemez. Bu işlem hukuken doğru değildir.
• Eksik gün bildirimi yapılmadan SGK’ya bildirim yapılması halinde, SGK bu süreleri tespit ederse sigortalı bildirimi iptal edilir.

Yersiz Asgari Ücret Desteği Riski

• Eğer tutukluluk hali birden fazla ayı kapsıyorsa ve SGK bildirimi eksik gün kodu kullanılmadan yapılmışsa, bu durum yersiz yararlanılan asgari ücret destekleri doğurabilir.
• SGK, yersiz ödenen bu destekleri işverenden tahsil edecektir.

Ücret Yönünden Mağduriyetin Önlenmesi

• Çalışanın tutukluluk süresince ücret mağduriyeti yaşanmaması isteniyorsa, ek ödeme gibi yöntemlerle maddi destek sağlanabilir.
• Ancak bu durumda da SGK prim bildirimi yapılmamalıdır.