Günlük Gelişmeler

İşgücü İstatistikleri, Ocak 2025*

Türkiye İstatistik Kurumu’nun 28.02.2025 tarihli verilerine göre, mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %8,4 seviyesinde gerçekleşti.

• İşsizlik oranı düştü: Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı Ocak 2025’te %8,4’e geriledi. İşsiz sayısı 25 bin kişi azalarak 3 milyon 2 bin oldu. Erkeklerde işsizlik%6,5, kadınlarda %12,1 olarak gerçekleşti.
• İstihdam oranı geriledi: İstihdam edilenlerin sayısı 195 bin kişi azalarak 32 milyon 531 bin oldu. İstihdam oranı %49,2’ye geriledi. Erkeklerde %66,4, kadınlarda %32,3 olarak ölçüldü.
• İşgücüne katılım azaldı: İşgücüne katılma oranı %53,7’ye düştü. Erkeklerde %71,0, kadınlarda %36,7 olarak hesaplandı.
• Genç işsizlik geriledi: 15-24 yaş grubunda işsizlik oranı 0,8 puan azalarak %14,9 oldu. Bu oran erkeklerde %10,6, kadınlarda %22,7 olarak ölçüldü.
• Çalışma süresi arttı: Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi 43,4 saate yükseldi.
• Atıl işgücü oranı %28,1: Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan geniş tanımlı işsizlik oranı %28,1 olarak hesaplandı.

Hizmet Üretici Fiyat Endeksi, Ocak 2025

Türkiye İstatistik Kurumu’nun 28.02.2025 tarihli verilerine göre, Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) yıllık %40,44 arttı, aylık %8,58 arttı.
H-ÜFE 2025 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %8,58 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %8,58 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %40,44 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %63,25 artış gösterdi.

Türkiye Ekonomisi 2024’te %3,2 Büyüdü

Türkiye İstatistik Kurumu’nun 28.02.2025 tarihli verilerine göre, 2024 yılında Türkiye ekonomisi zincirlenmiş hacim endeksine göre %3,2 büyüdü. Cari fiyatlarla GSYH %63,5artarak 43,4 trilyon TL’ye ulaştı. Kişi başına düşen GSYH ise 507.615 TL(15.463 USD) olarak hesaplandı.

• İnşaat sektörü %9,3, finans ve sigorta faaliyetleri %4,9, tarım %3,9, bilgi ve iletişim %3,4 büyürken, sanayi %0,5 ile sınırlı bir artış gösterdi.
• Hanehalkı tüketimi yıllık %3,7, dördüncü çeyrekte %3,9 arttı. Gayrisafi sabit sermaye oluşumu %6,1 büyüdü.
• 2024 yılında mal ve hizmet ihracatı %0,9 artarken, ithalat %4,1 azaldı. Ancak dördüncü çeyrekte ihracat %2,0 düşerken ithalat %1,6 arttı.
• 2024’te işgücü ödemeleri %90 artarken, Gayrisafi Katma Değer içindeki payı %37,9’a yükseldi.
• 2024’ün son çeyreğinde GSYH %3 büyürken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış büyüme %1,7 oldu.

Şirketlerin Yapay Zeka Yatırımları Hızla Artıyor*

Kamu İşçilerinin Zam Talebi

Türk-İş ve Hak-İş, yaklaşık 600 bin kamu işçisini kapsayan Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü kapsamında taleplerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına sundu.

Talep edilen zam ve iyileştirmeler:

• Günlük en düşük ücretin 1.800 TL’ye yükseltilmesi
• Kıdem zammı uygulanması
• 2025’in ilk 6 ayında %50 zam
• 2025’in ikinci 6 ayı ile 2026’nın her iki yarısında %25 zam
• Her dönem için %10 refah payı
• Zam oranlarının enflasyonun altında kalması halinde farkın ödenmesi

Türk-İş ve Hak-İş yetkilileri, işçilerin ekonomik kayıplarını dikkate alarak ortak bir talep listesi hazırladıklarını ve müzakere sürecinin sağduyulu bir şekilde ilerlemesini beklediklerini ifade etti.

ABD’de Federal Yargıç, Deneme Sürecindeki Çalışanların Toplu İşten Çıkarılmasını Durdurdu

ABD’de bir federal yargıç, deneme sürecindeki federal hükümet çalışanlarının toplu işten çıkarılmasına yönelik Personel Yönetim Ofisi (OPM) talimatının yasa dışı olabileceğine hükmetti. San Francisco Federal Bölge Yargıcı William Alsup, OPM’nin bu çalışanları belirleme ve işten çıkarma yetkisine sahip olmadığını belirterek ilgili talimatı iptal etti. OPM, 14 Şubat’ta deneme sürecindeki çalışanların işten çıkarılması talimatını vermiş ve bu doğrultuda işten çıkarmalar başlamıştı. Kararın yüz binlerce çalışanı etkileyebileceği belirtilirken, eski Başkan Trump’ın göreve geldiğinden beri birçok federal çalışanı işten çıkardığı hatırlatıldı.

Google, Maliyet Kesintileri Kapsamında İşten Çıkarmalara Başladı

Google, operasyonel yeniden yapılanma kapsamında İK ve bulut birimlerinde işten çıkarmalar yapacağını duyurdu.

İnsan Kaynakları Departmanı:

• Mart ayında ABD’deki İK çalışanlarına gönüllü çıkış programı sunulacak.
• Seviye 4 ve 5 çalışanlar, 14 haftalık maaş ve ek kıdem tazminatı alabilecek.

Bulut Birimi:

• Operasyon destek rollerinde işten çıkarmalar gerçekleşti.
• Bazı pozisyonlar başka ülkelere taşınacak.

Bu adımlar, Google’ın 2025’te yapay zeka altyapısına büyük yatırımlar yapma hedefi doğrultusunda gerçekleşiyor. Finans şefi Anat Ashkenazi, maliyet kesintilerinin şirketin öncelikleri arasında olduğunu belirtti.

İngiltere: İşyerinde Cinsiyet Eşitliği Algısı ve Gerçeklik Arasındaki Fark

Ulusal İstatistik Ofisi’ne göre, tam zamanlı çalışan kadınlar erkeklerden ortalama %7 daha az kazanıyor. Ancak erkeklerin %76’sı şirketlerinin eşit ücret politikası uyguladığına inanıyor.

• 2024 verilerine göre, kadınların %26’sı maaş, sosyal haklar veya pozisyon açısından terfi etmezken, bu oran erkeklerde %20 olarak ölçüldü.

• Kadın çalışanların %36’sı son beş yılda işyerinde zorbalık, cinsel yorumlar veya sözlü taciz yaşadığını belirtirken, erkeklerin %73’ü işyerlerinin tacizle mücadele konusunda destekleyici olduğunu düşünüyor.

• Erkeklerin %66’sı, kadınların ise %51’i işyerlerinde tam maaş şeffaflığı olduğunu düşünüyor.

Karadağ’da Eşit Ücret İlkesi ve Uygulaması

Karadağ İş Kanunu’nun 99. maddesi, aynı iş veya eşit değerde iş için eşit ücret hakkını güvence altına almaktadır. Bu ilke, çalışanların cinsiyet ayrımı olmaksızın adil ücret almasını hedefler. Eşit değerde iş, eğitim seviyesi, sorumluluk derecesi, beceri düzeyi ve çalışma koşulları gibi kriterlere göre belirlenir.

Eşit Ücret Hakkının İhlali Durumunda Çalışan Hakları
İş Kanunu’na göre, ücret eşitsizliğine maruz kalan çalışanlar, maaş farkının tazmini için dava açabilir. Ayrıca, ayrımcı işveren kararlarının iptalini talep edebilirler. Ayrımcılık iddiası halinde kanıtlama yükü işverene aittir ve işveren, maaş farkını objektif gerekçelerle açıklamak zorundadır.

Eşit Değerde İşin Belirlenmesi
Aynı işveren için farklı lokasyonlarda çalışan işçiler de eşit değerde iş kapsamında değerlendirilebilir. Ancak işin karmaşıklığı, eğitim gereksinimleri ve sorumluluk seviyeleri gibi faktörler dikkate alınmalıdır.

AB Adalet Divanı İçtihadı
AB Adalet Divanı, işverenlerin maaş farklarını objektif kriterlerle kanıtlaması gerektiğini vurgulamaktadır. Örneğin, bir banka çalışanının müşteri sorumluluğu ve sözleşme yetkisi gibi ek görevleri olması maaş farklılığını haklı çıkarabilir.

Ücret Farklılıklarının Gerekçelendirilmesi
Bazı durumlarda, iş yükü veya çalışma koşulları nedeniyle ücret farklılıkları makul görülebilir. Örneğin:

• Turistik bölgelerde çalışan süpermarket personeli, yoğun dönemlerde daha fazla iş yüküne sahip olabilir.
• 5 yıldızlı bir otelde çalışan garsonlar, hizmet kalitesine bağlı olarak daha yüksek ücret alabilir.
• Ancak, aynı iş tanımına sahip muhasebeciler, lokasyon farkı gözetmeksizin eşit ücret almalıdır.

Gallagher 2025 Çalışan İletişimi Raporu

Gallagher’ın 2025 Çalışan İletişimi Raporu, 55 ülkede 2.000’den fazla iletişim ve İK liderinin görüşleri doğrultusunda hazırlanmıştır. Rapor, şirketlerin değişen iş dünyasında karşılaştıkları zorlukları ve öncelikleri analiz etmektedir.

1. 2025’te İK ve İletişim Liderleri İçin En Büyük Engeller

🔹 Değişim Yorgunluğu (%44) –İlk kez listeye giren bu faktör, en büyük ikinci engel olarak tanımlandı.
🔹Üst Düzey Liderlerin Yön Eksikliği (%39) – Kurumsal stratejide belirsizlik, çalışan bağlılığını olumsuz etkiliyor.
🔹Düşük Kapasite (%49) – İletişim ekipleri iş yüküyle mücadele ediyor.
🔹Zayıf İnsan Yöneticisi İletişimi (%41) – Orta kademe yöneticilerin iletişim becerileri geliştirilmesi gereken alanlardan biri olarak öne çıkıyor.

2. 2025 İçin İK ve İletişim Öncelikleri

🔹 Çalışan Bağlılığını Güçlendirmek(%67) – Ekipleri amaç, strateji ve değerlere bağlamak kritik hedeflerden biri.
🔹Yönetici İletişimini Geliştirmek (%53) – Üst yönetimin şeffaf iletişim sağlaması gerekiyor.
🔹Liderlik Görünürlüğünü Artırmak (%47) – Çalışanlarla doğrudan etkileşim, güveni artırıyor.

3. İK Liderlerinin Refah Durumu

2024’te yalnızca %33’ü refahında bir iyileşme bildirdi (2023’te bu oran %38’di). En büyük stres faktörleri:

• Artan iş yükü ve sınırlı zaman (%39)
• Sürekli değişim ve belirsizlik (%26)
• Kötü yönetim ve liderlik (%23)

✅ İyileştirici faktörler:

• Daha iyi çalışma koşulları (%23)
• Yeni bir iş veya esnek çalışma düzeni (%21)
• İyi bir yöneticiden destek almak (%19)

Yargıtay: İşe Başlama Niyetinde Olmayan İşçi, Tazminata Hak Kazanamaz

Bir işçinin işe iade davası kapsamında işverene başvuruda bulunmasının samimi olup olmadığına dair Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 25.10.2022 tarihli kararında, işçinin gerçekte işe başlama niyeti olmadığı hâlde işe iade davasının sonuçlarından yararlanmak için başvuru yapmasının geçerli kabul edilemeyeceği belirtilmiştir.

(…) adresine davalı işverence 13.07.2017 tarihli işe davet ihtarnamesinin gönderildiği, davacı asılın bildirdiği adrese gönderilen13.07.2017 tarihli ihtarnamenin davacının adreste tanınmadığı şeklinde açıklama ile bila tebliğ iade edildiği, davalı işverence bunun üzerine davacı vekiline e-posta gönderilmek suretiyle davacı işçinin işe davet edilmeye çalışıldığı ancak buna rağmen davacının usulüne uygun işe davet edilmediği ileri sürülerek işbu davanın açıldığı değerlendirildiğinde; bildirdiği adrese gönderilen13.07.2017 tarihli işe davet ihtarını tebellüğ etmekten kaçınan davacının işe iade yönündeki başvurusunun samimi olmadığı anlaşılmış olup dava konusu alacakların reddine karar verilmesi gerekirken anılan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme sonucunda yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2022/10044, K. 2022/13134, T. 25.10.2022

Geçici İş Sözleşmelerinin Kalıcı Sözleşme Olarak Değerlendirilmesi ve İşten Çıkarma Kararı

Fransa’da bir geçici istihdam bürosu çalışanı, kullanıcı şirketin emrine verilerek belirli süreli sözleşmeler kapsamında çalıştırılmış ve iş ilişkisini daimi bir iş sözleşmesi olarak yeniden sınıflandırmak için dava açmıştır. Çalışan, iş sözleşmelerinin süresinin sona ermesinin gerçek ve ciddi bir neden olmaksızın işten çıkarma teşkil ettiğini öne sürerek, geçici istihdam bürosu ve kullanıcı şirketten müştereken ve müteselsilen tazminat talep etmiştir.

Fransız İş Kanunu’na göre:

• Ücret niteliğindeki talepler (ihbar tazminatı ve ücretli izin alacakları) üç yıllık zaman aşımına tabidir.

• İşten çıkarma tazminatı ve sözleşmenin feshine ilişkin talepler ise bir yıllık zaman aşımı süresine tabidir.

İstinaf Mahkemesi, iş ilişkisini sürekli bir sözleşme olarak yeniden sınıflandırarak, çalışanın iş ilişkisinin 28 Temmuz 2017’de sona erdiğini ve ihbar tazminatı için iş mahkemesine başvurusunun kabul edilebilir olduğuna karar vermiştir. Ancak, işten çıkarma tazminatı ve yasal fesih tazminatına ilişkin taleplerin zaman aşımına uğradığını belirterek reddetmiştir.

Son olarak, mahkeme, kullanıcı şirket ve geçici istihdam bürosunun müştereken ve müteselsilen işçiye gerçek ve ciddi bir neden olmaksızın işten çıkarma tazminatı ödemesine hükmetmiş ancak çalışanın bu talebini iş mahkemesine bir yıldan fazla sürede getirdiği için işten çıkarma taleplerinin zaman aşımına uğradığını belirtmiştir. Mahkeme, işverene 1.000.000 Euro para cezası uygulanmasına karar vermiştir.

Günün Sorusu

SORU: Raporu sürekli olan ancak vergi indirim yazısı almak istediğinde raporunun güncellenmesi gerektiği iletilen bir çalışanımız var. Raporu sürekli olsa bile vergi indirimi için yeni rapor istenebiliyor mu?

Bunu Biliyor Muydunuz?

İşe Alım Evraklarını Dijital Ortamda Yönetmenin Faydaları

• Hızlı ve verimli süreç yönetimi sayesinde zaman kaybı önlenir.
• Kişisel verilerin korunması açısından KVKK uyumluluğu artırılır ve veri ihlali riskleri azaltılır.
• TÜBİTAK zaman damgası ile tüm belgeler güvence altına alınarak değişmezlik sağlanır.
• Adayın gelişmiş e-imzası ile belgelerin geçerliliği ve hukuki güvenliği artırılır.
• Dijital arşivleme ile işveren belgeleri güvenli bir şekilde saklayabilir ve gerektiğinde hızlı erişim sağlar.
• Kağıt ve fiziksel arşiv ihtiyacını ortadan kaldırarak çevre dostu bir yaklaşım benimsenir.
• Evrak takibi ve doğrulama süreçleri otomatikleştirilerek hatalar minimize edilir.
• Uzaktan işe alım süreçlerini kolaylaştırarak coğrafi kısıtlamalar ortadan kaldırılır.