Günlük Gelişmeler

İşkollarındaki İşçi Sayıları ve Sendikaların Üye Sayıları

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının “6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Gereğince; İşkollarındaki İşçi Sayıları ve Sendikaların Üye Sayılarına İlişkin 2024 Temmuz Ayı İstatistikleri Hakkında Tebliğ”i Resmi Gazete’de yayımlandı.

• 16 milyon 973 bin 613 işçiden 2 milyon 512 bin 332’sinin sendikalara üyeliği bulunuyor. Ocak ayına kıyasla sendikalı işçisi sayısı, 16 bin 909 (%0,68) kişi artarken, sendikalaşma oranı %14,8 oldu.

• Türk Metal 295 bin 192 işçiyle en fazla üyeye sahip sendika olurken, bunu 275 bin 317 üyeyle Hizmet-İş, 211 bin 657 üyeyle Öz Sağlık-İş, 161 bin 764 üyeyle Genel-İş, 136 bin 998 üyeyle Belediye-İş, 130 bin 487 üyeyle Tez Koop-İş ve 118 bin 557 üyeyle Koop-İş izledi.

• Tebliğde yer alan 20 iş kolu arasında en fazla işçinin bulunduğu iş kolu, 4 milyon 276 bin 941 kişiyle “ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar” oldu. Bunu 1 milyon 993 bin 451 işçiyle “metal” ve 1 milyon 779 bin 93 işçiyle “inşaat” iş kolu izledi.

Temmuz Ayı Temel İşgücü İstatistikleri

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çalışma Daire Başkanlığı tarafından yayımlanan aylık bültene göre Temel İşgücü İstatistikleri Temmuz Ayı verileri paylaşılmıştır.

Bakan Işıkhan: Belediye Prim Borçlarının Tahsili İçin Kararlıyız

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, SGK tarafından 16 milyon emeklinin aylıklarının ödenmesi ile 85 milyon vatandaşın sağlık, tedavi ve ilaç harcamalarının karşılanmasında en önemli gelir kaynağının sigorta primleri olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

“Sosyal güvenlik sistemimizin sürdürülebilirliği için istihdamı artırmak, kayıt dışı istihdamla mücadele etmek ve prim borçlarını tahsil etmek durumundayız. Bu noktada çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. Yerel seçimlerden önce özellikle CHP’li belediyelerin prim borçlarının had safhaya ulaştığını verilerle açıklamış ve tüm belediyelere prim borçlarının ödenmesi yönünde çağrı yapmıştık. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın da ifade ettiği doğrultuda belediyelerden prim borçlarının tahsili için gereken tüm adımları atmaya kararlıyız.”

SGK ile Arnavutluk Sosyal Sigorta Kurumu Arasında Elektronik Protokol İmzalandı

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile Arnavutluk Cumhuriyeti Sosyal Sigorta Kurumu arasında emekliler ile çalışanların işlemlerinin fiziki posta yerine elektronik ortamda yapılmasını sağlayan protokol imzalandı.

Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte emeklilik sigortası uygulamalarında kullanılan formüler ve yazıların, Arnavutluk Cumhuriyeti Sosyal Sigorta Kurumuna güvenli e-posta yoluyla gönderilmesi yeterli olacak, ayrıca fiziki posta yoluyla gönderilmeyecektir.

“Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2024-2025” Eylem Planı

T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı işbirliğinde hazırlanan “Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi 2024-2025” Eylem Planı yayımlandı. Planda öne çıkan başlıklar:

• Denetim ve yasal uyum için belgelendirme mekanizması doğrultusunda “Güvenilir Yapay Zeka Damgası” oluşturulacak.

• Hukuki Değerlendirme Rehberi hazırlanacak.

•  YZ ürünlerinin risk odaklı değerlendirilmesine imkan tanıyan “YZ Risk Yönetimi Sistemi Belgelendirme Programı” hayata geçirilecek.

• YZ Ekosisteminde veri yönetişimi sağlanmasına yönelik düzenlemeler iyileştirilecek.

• Verinin güven içerisinde serbest dolaşımına ilişkin çalışmalar takip edilecek.

• Toplumun genç kesimlerine YZ bilinci aşılamak ve bu konuda  farkındalık arttırmak amacıyla Yapay Zekâ Okuryazarlığı Seferberliği başlatılacak.

• YZ alanındaki uluslararası çalışmaların takibi, bu konudaki çalışmalara ülkemizce etkin katılım sağlanması ve katkı verilmesi amacıyla “Uluslararası YZ Çalışmaları Takip ve Koordinasyon Komitesi” kurulacak.

• Algoritmik düşünme, kodlama ve YZ uygulamalı eğitim konularında dijital becerileri geliştirmeye yönelik eğitimler ve içerikler hazırlanacak.

• Türkiye’nin yapay zeka alanındaki donanım altyapısının kapasitesi genişletilecek ve alandaki yetkin iş gücünün artırılmasına yönelik destekler artırılacak.

Yıldız Holding, Eşit Ücret Sertifikasını Aldı

Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en somut göstergelerinden biri de eşit işe eşit ücret ödenmemesidir. Yıldız Holding kadın ve erkek çalışanları arasındaki ücret eşitliğini resmi olarak belgelendirmek amacıyla İsviçre merkezli uluslararası Eşit Ücret Derneği (Equal-Salary Foundation) ve PwC tarafından yürütülen iki aşamalı değerlendirme sürecini başarıyla tamamladı ve “Eşit Ücret Sertifikası”nı almaya hak kazanan öncü şirketlerden biri oldu.   

İş Stresi Verimliliği Düşürüyor

Avrupa genelinde iş stresi, çalışanlar için önemli bir endişe kaynağı olarak verimliliği etkiliyor. Uluslararası işe alım ve danışmanlık şirketi Michael Page tarafından Türkiye dahil Avrupa genelinde yapılan yeni bir araştırmaya göre;

• Çalışanların %49’unun işini stresli bulduğunu, %47’sinin ise stres ve iş yükü fazlalığı nedeniyle iş değiştirmeyi düşündüğünü ortaya koyuyor.

• %29’u ise daha az stresli bir görev için daha düşük maaşı kabul edebileceğini belirtiyor.

• Araştırma, iş stresinin çalışanların ruh sağlığını etkilediğini ve işletmelere zarar verdiğini gösteriyor. Katılımcıların %32’s çalışmalarının takdir görmemesi, %27’si bunaltıcı iş yükleri, %33’ü ise iş-özel yaşam dengesini kurma mücadelesi nedeniyle stres yaşadığını belirtiyor.

• Artan tükenmişlik sendromuna rağmen, birçok şirket iş gücünün refahını destekleme konusunda yetersiz kalıyor. Çalışanların sadece %14’ü şirketlerinin ruh sağlığı desteği sunduğunu söylüyor.

Savaşın Etkileri: Ukrayna’da Kadın İstihdamında Yeni Dönem

Ukrayna’da erkek işgücünün savaşa katılması, özellikle erkeklerin yoğun olduğu sektörlerde işgücü sıkıntısı yarattı. Rusya’nın enerji kaynaklarına yönelik saldırıları, bu sektörün devamlılığı için kadın istihdamını kısıtlayan kuralların değiştirilmesine neden oldu. Savaş öncesinde personelinin neredeyse üçte birini orduya gönderen Kiev metro sistemi, geçen ay kadınların tren kondüktörü olmaları için ilk eğitim kurslarını başlattı. Kadınların yeraltında çalışmasına izin veren bu politika değişikliği ile kadınların kömür madenlerinde çalışmasının önü açıldı.

Çin, Emeklilik Yaşını Yükseltiyor

Çin, yaşlanan nüfus nedeniyle ortaya çıkabilecek emeklilik sistemi sorunlarını çözmek üzere emeklilik yaşını önümüzdeki 5 yıl içinde kademeli olarak artıracağını açıkladı. 

Dünya genelinde en düşük emeklilik yaşına sahip ülkelerden biri olan Çin’de güncel emeklilik yaşı erkekler için 60, beyaz yakalı kadınlar için 55 ve işçi kadınlar içinse 50 olarak belirlenmiş durumdadır.

AB’den Delivery Hero’ya Kartel Soruşturması

Avrupa Birliği Komisyonu, Delivery Hero ve Glovo’nun Avrupa’da çevrim içi gıda ve tüketim mallarının çevrim içi sipariş ve teslimatı sektöründe kartel kurarak Birlik kurallarını ihlal edip etmediklerini değerlendirmek üzere resmi antitröst soruşturması başlatıldığını duyurdu. Satın alma öncesinde Delivery Hero ve Glovo’nun coğrafi pazarları tahsis etmiş, ticari açıdan hassas olan stratejiler, fiyatlar, kapasiteler, maliyetler ve ürün özellikleri gibi bilgileri paylaşmış olabileceğinden endişe duyulduğu bildirilen açıklamada, şirketlerin birbirlerinin çalışanlarını almama konusunda da anlaşmış olma ihtimali bulunduğu ifade edildi. Açıklamada, bu durumun kanıtlanması halinde şirketlerin kartelleri ve kısıtlayıcı ticari uygulamaları yasaklayan AB rekabet kurallarını ihlal etmiş olacağı belirtilerek, Komisyonun bu konuda derinlemesine soruşturma yürüteceği bilgisi verildi.

AB Komisyonu, söz konusu incelemede rekabet veya antitröst yasalarına aykırı bir durum tespit ederse buna son veriyor ve firmalara yıllık cirosunun %10’una kadar para cezaları uygulayabiliyor.

Küresel Ekonomik Suçlar Araştırması

PwC’nin 2024 Küresel Ekonomik Suç Araştırması tamamlandı ve rapor ekonomik suçlarla ilgili önemli bulgular sunmaktadır:

• Ekonomik Suçların Yaygınlığı: Kuruluşların %47’si son 24 ay içinde bir tür ekonomik suç yaşadı. Siber suçlar en yaygın tehdit olarak öne çıkarken, varlıkların kötüye kullanılması ve müşteriler tarafından gerçekleştirilen suistimaller de yaygın.

• Satın Alma Suistimalleri: Katılımcıların %55’i, satın alma suistimalinin büyük bir endişe kaynağı olduğunu belirtiyor. Ancak, birçok şirket mevcut araçları tam olarak kullanmıyor.

• Üçüncü Taraf Risk Yönetimi: Kuruluşların %42’si ya üçüncü taraf risk yönetim programına sahip değil ya da mevcut programlarında risk puanlaması yapmıyor.

• İhracat Kontrolleri: Katılımcıların %59’u ihracat kontrollerinin daha karmaşık hale geldiğini belirtirken, önemli bir kısmı iki yıl öncesine kıyasla kontrollerin sıkılaştığını ifade ediyor.

RFID Takip Sistemi Yargı Engelinde: İşçilerin Sağlığı ve Gizliliği Öncelikli

Davacı vekili, 2020 Mayıs ayında davalı işyerinde “Hassas Konum Tabanlı Mobil Personel Etiketi” adı verilen RFID Takip Sistemi kullanılmaya başlandığını belirtmiştir. Bu sistemin işçilerin konum ve hareketlerini raporladığını, işverenin bunu performans ve dinlenme aralarını takip için kullandığını ileri sürmüştür.

Çalışanlar, takip cihazlarının birçok maddi ve manevi soruna yol açtığını, kısa süre hareketsiz kalındığında cihazın titrediğini ve bunun sinirsel sağlık sorunlarına neden olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, cihazların özel hayatın gizliliğini ihlal ettiğini, dinlenme molaları ve tuvalet kullanımı sırasında bile takip yapıldığını ifade etmişlerdir.

Davacı vekili, uygulamanın sağlık sorunlarına yol açtığını ve işçinin onurunu zedelediğini, mevzuata ve toplu iş sözleşmesine aykırı olduğunu belirterek takip cihazı uygulamasının durdurulmasını talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesi, RFID takip cihazı uygulamasının mevzuata ve toplu iş sözleşmesine aykırı olduğuna karar vermiş, İstinaf Dairesi de bu kararı onaylamıştır. Yargıtay, bu kararların usul ve kanuna uygun olduğunu belirterek bozma yönündeki görüşe katılmamıştır.

9. Hukuk Dairesi 2024/1311 E. , 2024/3381 K.

Anayasa Mahkemesi Kararı

Anayasa Mahkemesi 24.07.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2021/114 Esas ve 2024/102 Karar sayılı İlamı ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 5754 sayılı Kanun’un 52’inci maddesiyle değişik 88’inci maddesinin 18. fıkrasının ikinci cümlesindeki “Kurumun taraf olduğu her türlü dava ve icra takiplerinin kısmen veya tamamen aleyhe neticelenmesi halinde 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nda yazılı tazminat ve cezalar Kurum hakkında uygulanmaz.” hükmünün “…tazminat…”ibaresinin 2004 sayılı Kanun’un 67’inci maddesinin 2.fıkrasında düzenlenen “Kötü niyet tazminatı” yönünden Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verdi.

Federal Mahkeme: Kadın işçilerin, diğer meslektaşlarının ücret bilgilerini işverenden talep etme hakları bulunmaz

Davacı, yaklaşık on yıllık bir süreden beri ZDF Kanalındaki siyaset programında görevli olarak çalışmaktadır. Davacı, kısa bir süre önce, kendisinden daha az mesleki tecrübesi olan ve de daha az kıdeme sahip olan erkek meslektaşlarının, daha fazla ücret aldıklarını öğrenmesi üzerine, ilkin ücret artışının sağlanması konusunda işverenden talepte bulunmuştur. Talebin işveren tarafından kabul edilmemesi üzerine, davacı TV kanalını dava ederek, cinsiyet nedeniyle kendisine daha düşük bir ücret ödendiğini, bu nedenle zararının tazmin edilmesinin ve de erkek meslektaşlarının almış oldukları ücretinin miktarı hakkında kendisine bilgi verilmesini talep etmiştir. Davacının davası İş Mahkemesi tarafından reddedilmiş, davacı kararı temyiz edeceğini beyan etmiştir.

Ücret ayrımcılığının yapıldığına ilişkin şüphelenen kadın işçiler, yürürlükteki mevzuat hükümleri uyarınca işverenlerinden, karşılaştırabilir nitelikteki erkek meslektaşlarının almış oldukları ücretleri konusunda bilgi talep etme hakları bulunmamaktadır. Bu yönde bir talebe ilişkin yasa ile tanımış bir hak bulunmamaktadır. Ancak, ücret konusunda ayrımcılık yapıldığının kanıtlanması durumunda Eşit Davranma Kanunun hükümleri kapsamınd atazminat talebinde bulunulması mümkündür.

Berlin İş Mahkemesi Karar Tarihi: 1.7.2017 Sayısı: 56 Ca5356/15

CEVAP:

Kimlik bildirim sistemi işyeri adresi özelinde kurgulanmıştır. Bu anlamda farklı lokasyonlarda bulunan işyerleri için her işyeri adına ayrı ayrı adresinin bulunduğu karakola bildirim yapılması gerekir. Merkez adresi üzerinden toplu bildirim yapılamaz.

Nitekim Emniyet Genel Müdürlüğü’ne yapılacak bildirim elektronik ortama taşınmıştır. Bu kapsamda iş yerleri kısa süreli yada sürekli çalıştırdığı tüm personelinin kimlik bilgilerini (İşyerinin bağlı bulunduğu bölgeyi hangi kolluk kuvveti kontrol ediyorsa) vermek zorundadır. Aynı zamanda bildirimde bulunduğu çalışanı iş yerinden ayrıldığı takdirde yine çalışanın ayrıldığına dair bildirimde bulunulması gerekmektedir.

1774 Sayılı Kimlik Bilgilendirme Kanunu’nun 6.maddesinin b bendine göre tüm iş yerleri, çalışanları ile ilgili kimlik bildiriminde bulunmak ile yükümlüdür. Kimlik bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesinin yaptırımı bu durumdaki her çalışan için 2024 yılında 267 TL’dir

Bunu Biliyor Muydunuz?

İş Sözleşmelerinde Olması Gereken Bilgiler ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• İşyerine ait bilgiler (Unvan, sicil no, adres vs.)

• Çalışana ait bilgiler (Kimlik bilgileri, adresi, IBAN bilgisi vs.)

• Sözleşme türü (belirli, belirsiz)

• İşe başlama tarihi

• Çalışma süresi (günlük, hafta tatili, resmi tatil vs.)

• Ücret ve ödeme şekli

• Görev tanımı

• Çalışma yeri

• Onaylar (fazla çalışma, bayram çalışması, denkleştirme çalışması)

• Özel durumlar (varsa rekabet yasağı, cezai şart, gizlilik vs.)

• İş sözleşmesi biri çalışana, biri de işverene verilmek üzere iki nüsha halinde yapılır.

• Hem işveren hem de çalışan iş sözleşmesini imzalar.