Günlük Gelişmeler

Yeni Torba Yasa Mecliste

Yeni Torba Yasa Teklifi 16 Temmuz’da TBMM’ye sunuldu. Yasa teklifindeki iş hayatını etkileyecek madde başlıkları:

• EYT sonrası getirilen 5 puanlık destek kaldırılıyor:

  Paketle, emeklilikte yaşa takılanların (EYT) yeniden istihdamını kolaylaştırmak için uygulanan teşvik (15510) kaldırıldı. Artık emekliye ayrılıp aynı işyerinde çalışmaya devam edecek işçiler için işverene 5 puan destek verilmeyecek ve böylelikle tüm EYT emeklileri için ilave 5 puanlık maliyet oluşacaktır.

• Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %0,25 artıyor ve %2,25 oluyor:

  Kısa vadeli sigorta kolları prim oranının %2,25 olarak yeniden belirlenmesi ve bu oranın %1,5’e kadar indirilmesi veya %2,5’e kadar artırılması konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmesi amaçlanmıştır.

• Emekli aylığı alt sınırı 12.500 TL oluyor:

  Bu madde ile, yaşlılık, malullük, ölüm aylığı alan emekliler ve hak sahipleri için dosya bazında öngörülen aylık asgari ödeme tutarının 10.000 Türk lirasından 12.500 Türk lirasına yükseltilmesi amaçlanmıştır.

• Çalışanlara verilen hisse senedi opsiyonları için vergisel düzenleme gerçekleştiriliyor:

  Yeni düzenleme ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen kriterlere göre teknogirişim şirketi niteliğine sahip işverenler tarafından hizmet erbabına verilen bedelsiz veya indirimli pay senetlerinin, verildiği tarihteki rayiç değerinin, hizmet erbabının o yılki bir yıllık brüt ücretini aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna tutulacaktır. Bu istisna, hizmet erbabının pay senetlerini elde tutma süresine göre farklı oranlarda uygulanacaktır.

Emekliler İçin T.C. Cumhurbaşkanlığı Himaye Projesi

KVK Kuruluna İletilen Şikayet ve İhbarlarda Sık Yapılan Hatalar

Kişisel Verileri Koruma Kurulu, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ’e uygun olarak şikayet ve/veya ihbarların nasıl iletilmesi gerektiği konusunda rehberlik sağlamak amacıyla “Kurula İletilen Şikayet ve İhbarlarda Sık Yapılan Hatalar” adlı bir doküman hazırlamıştır ve bu dokümanı yayımlamıştır.

“Gri Yaka” Trendi

Dünyanın ihtiyaçlarının değişmesi, iş hayatında da kendini göstermektedir. Ekolojik ihtiyaçların yarattığı “yeşil yaka” trendinin ardından, üretim sektörlerinde çalışan, mesleki eğitim almış ve deneyimli kişiler olarak tanımlanan “gri yaka” dönemi de gündeme gelmektedir.

Bu kişiler, çalıştıkları alanla ilgili belirli bir eğitim almış olup meslek liselerinden mezun olarak iş hayatına atılmış ve emek yoğun görevler üstlenmiş bireylerdir. “Gri yaka” olarak adlandırılan bu çalışanlar, teknolojik ilerlemeler ve otomasyonun etkisiyle mavi yaka çalışanların ihtiyaçlarının azalmasına rağmen, kendilerini geliştirerek kariyerlerinde başarıyla ilerlemektedirler.

Ayrıca, uluslararası iş piyasasında pilotlar, itfaiyeciler, muslukçular, elektrikçiler, marangozlar, teknisyenler, aşçılar ve hukuk destek elemanları gibi meslek grupları da “gri yaka” olarak sınıflandırılmakta ve büyük talep görmektedir.

“Çalışansızlık Sendromu”

TÜİK İş Gücü İstatistikleri 2023 verilerine göre, Türkiye’de 3 milyon 264 bin kişi işsiz mevcut. Bu bağlamda, eğitim sisteminin iş gücü piyasasıyla uyumsuzluğu, yüksek genç işsizlik oranı, bölgesel ekonomik dengesizlikler, ücretli çalışanların satın alma gücündeki düşüşü ve olumsuz çalışma koşulları, bu sorunu daha da derinleştiriyor. İş dünyasında bu durum “çalışansızlık sendromu” olarak adlandırılıyor.

Manpower Group’un 2023 yılında yaptığı araştırmaya göre, Türkiye’deki işverenlerin %72’si ihtiyaç duydukları yetenekleri bulmakta zorlandıklarını belirtiyor.

Avrupa Komisyonu’nun koordinasyonunda gerçekleştirilen 2023 yılı araştırması, Türkiye’deki küçük ve orta ölçekli işverenlerin yalnızca %28’inin doğru becerilere sahip çalışan bulma zorluğunu en ciddi üç sorun arasında gördüğünü ortaya koyuyor. Bu oran, %54 olan AB ortalamasının oldukça altında kalıyor.

Huawei Technologies, Şanghay’da Devasa AR-GE Merkezini Tamamlıyor

Çinli teknoloji devi Huawei Technologies, Şanghay’da 1,4 milyar dolar değerindeki devasa AR-GE merkezinin inşaatını tamamlayarak bu yıl içerisinde hizmete açmayı planlıyor.

Bu yeni kampüs, yabancı bilim insanlarını çekmek amacıyla her türlü sosyal tesis ve lüks imkanlarla donatılmış durumda. Kampüste, dahili bir demiryolu sistemiyle birbirine bağlanan laboratuvarlar, ofisler ve 100’den fazla farklı konseptte kafe ile eğlence alanları yer alıyor. Kompleks, 8 blok ve 104 binadan oluşuyor.

Huawei, bu yeni kampüsüne Lianqiu Gölü AR-GE Merkezi adını verdi. Kampüste yarı iletkenler, kablosuz ağlar ve nesnelerin interneti üzerinde çalışmak üzere yaklaşık 30.000 AR-GE personelinin çalışması bekleniyor.

Japonya’da Küçük ve Orta Ölçekli Firmalar Ücret Artışlarıyla Mücadele Ediyor

12 Temmuz Cuma günü yapılan bir merkez bankası anketine göre, Japonya’da bu yıl küçük ve orta ölçekli firmalar arasında ücret artışları ivme kazanıyor. Bu durum, işgücü kıtlığına ve çalışanların enflasyonist baskılarla başa çıkmalarına yardımcı olma çabalarına işaret ediyor.

Ankete göre, birçok firma artan işgücü maliyetlerini fiyatlara yansıtmakta zorlanırken, özellikle işgücü kıtlığının yoğun olduğu sektörlerde bu tür fiyat artışlarını uygulamak veya değerlendirmek için artan bir eğilim var.

Ülkenin en büyük sendikası Rengo’ya göre, işçilerin aylık ücretleri bu mali yılda ortalama %5,10 artacak ve bu, son otuz yılın en büyük ücret artışları olacak.

Amazon’un Hamile Depo Çalışanlarıyla İlgili Ayrımcılık Soruşturması Devam Ediyor

New York’ta bir federal yargıç, Amazon’un hamile depo çalışanlarına ayrımcılık yaptığı iddialarını araştıran ABD Eşit İstihdam Fırsatı Komisyonu’ndan (EEOC) gelen celbe uymasını emretti. Yargıç Lorna Schofield, Amazon’un celbin çok geniş olduğu ve alakasız bilgileri talep ettiği yönündeki iddialarını reddetti. EEOC, beş ABD deposundaki hamile çalışanların taleplerini ve Amazon’un bu talepleri nasıl karşıladığını araştırıyor. Amazon, soruşturmayla işbirliği yaptığını belirterek, yaklaşık 370.000 sayfa veri sağladığını, ancak verilerin istenilen formatta olmadığını belirtti. Yargıç, celpteki bilgilerin gerekli olduğunu belirterek, Amazon’a 9 Ağustos’a kadar süre verdi.  EEOC, ABD’deki beş depoda çalışan hamile çalışanların ağır kaldırma sınırlamaları ve ek molalar gibi düzenlemeler için yaptıkları talepler ve Amazon’un bu talepleri kabul edip etmediği hakkında veri arıyor.
2022’de bir New York ajansı, Amazon’u hamile ve engelli depo çalışanlarını ücretsiz izin almaya zorlamakla suçlayan bir şikayet başlatmıştı; bu dava hala devam ediyor.

Çalışma Hayatı Analizi: Beyaz ve Mavi Yakalı Çalışanların Tatil Günü Tercihleri

AVİTA Çalışan Destek Programı, ZENNA Danışmanlık iş birliğinde gerçekleştirdiği “Çalışma Hayatı Analizi ve İyi Oluş Gereksinimleri Araştırması”nın sonuçlarını yayınladı. Türkiye’deki çalışma hayatını ele alan bu araştırma, çalışanların tatil günlerindeki aktivitelerini inceledi.

• Araştırmaya katılanlar genellikle tatil günlerinde evde dinlenme (%49,5), televizyon izleme (%47,3) ve sosyal medyada vakit geçirme (%42,9) gibi pasif aktiviteleri tercih ettiklerini belirttiler.

• Beyaz yakalı çalışanlar, tatil günlerini çoğunlukla evde dinlenerek (%51), televizyon izleyerek (%48), aile ve arkadaşlarıyla dışarda organizasyon yaparak (%46) ve sosyal medyada gezinerek (%45) geçiriyorlar. Sinema, tiyatro gibi etkinliklere daha az zaman ayırdıkları görülüyor.

• Mavi yakalı çalışanlar ise genellikle cumartesi günlerini iş yerinde geçirdikleri için geriye kalan zamanda televizyon izleme (%47), sosyal medyada gezinme (%41) ve aile ve arkadaşlarıyla dışarıda aktiviteler yapma (%40) gibi seçeneklere yöneliyorlar. Tatil günlerinde spor, sanat etkinlikleri gibi daha aktif aktivitelere daha az vakit ayırdıkları görülüyor.

• Çalışanların genel olarak tatil günlerinde dinlenme ve kişisel ilgi alanlarına odaklanma ihtiyacı ön plana çıkıyor, böylece hafta içi rutinlerine taze başlangıçlar yapma fırsatını değerlendiriyorlar.

Yargıtay Kararı

Mobbingin meydana gelebilmesi için bir işçinin hedef alınarak uzun bir süre ve belli aralıklarla sistematik biçimde tekrarlanan, mağdurun karşı koymasına rağmen yapılan aşağılayıcı, küçük düşürücü ve psikolojik olarak acı veren, işteki performansını engelleyen veyahut olumsuz bir çalışma ortamına sebep olan tehdit, şiddet, aşağılama, hakaret, ayrımcılık, ağır eleştiri, taciz ve çalışma şartlarını ağırlaştırma gibi eylem, tutum ve davranışların uygulanması gerekir.

Yargıtay 22. HD., 05.02.2020, 2017/27054 E., 2020/1618 K.

Rekabet Kurulu Kararı

Koroplast Temizlik ve Ambalaj Ürünleri Sanayi ve Dış Ticaret AŞ (Koroplast), alıcılarının yeniden satış fiyatlarını belirlemek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiği iddiasına yönelik olarak yürütülen ön araştırma sonucunda Rekabet Kurulu tarafından karara bağlandı.

27.06.2024 tarihli toplantısında elde edilen bilgileri, belgeleri ve yapılan tespitleri müzakere eden Kurul, bulguları ciddi ve yeterli buldu ve Koroplast hakkında soruşturma açılmasına karar verdi.

24-27/644-M sayılı karar

Federal Mahkeme Kararı

Davacı işçi, işvereninin yanında yazı işleri sorumlusu olarak çalışırken, bir meslektaşının kendisi hakkında olumsuz dedikodular yayması sonucunda mobbinge uğradığını iddia etmiş ve ağır psikolojik rahatsızlıklar yaşayarak iş göremez hale geldiğini belirtmiştir. Ancak davalı olan işveren, bu durumu meslek hastalığı veya iş kazası olarak değerlendirmeyerek, işçinin kanuni kaza sigortasından tazminat talep etme hakkı bulunmadığını savunmuştur.

Sosyal Mahkeme ve Eyalet Sosyal Mahkemesi tarafından yapılan değerlendirme sonucunda, davacının talepleri reddedilmiştir. Mahkemelerin gerekçesi ise şu şekildedir:

1. Davacının yaşadığı mobbing sonucunda ortaya çıkan psikolojik rahatsızlığın ne bir meslek hastalığına ne de bir iş kazasına denk düşmediği belirtilmiştir. Dolayısıyla, işçinin bu durumdan dolayı tazminat talep etme hakkı bulunmamaktadır.

2. Mobbing ve bu tür psikolojik etkilerin Sosyal Sigortalar Kanunu’nun ilgili maddeleri kapsamında tanımlı meslek hastalıkları olarak değerlendirilmediği vurgulanmıştır. Kanunun, belirli koşullar altında yeni meslek hastalıklarının tanımlanmasına imkan tanıdığı, ancak davacının durumunun bu koşulları sağlamadığı ifade edilmiştir.

3. İş kazası kavramının, dışarıdan gelen bir tesir sonucu kişinin sağlığının bozulması veya hayatını kaybetmesi durumlarını kapsadığı belirtilmiş, ancak davacının durumunun bu tanıma uymadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, mahkeme kararıyla davacının tazminat talebi reddedilmiş ve mobbing sonucu yaşanan psikolojik etkilerin iş kazası veya meslek hastalığı olarak kabul edilmediği belirtilmiştir.

Hessen Eyalet Sosyal Mahkemesi Karar Tarihi: 18.12.2012, Sayısı: L 3 U 199/11

Bunu Biliyor Muydunuz?

İş Kanunu’nun 5.maddesi “eşit davranma ilkesi”

• Ayrımcılık Yasağı: İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep gibi sebeplere dayalı ayrım yapılamaz.

• İşçi Türüne Göre Ayrım Yasağı: İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi ile kısmî süreli çalışan işçi veya belirsiz süreli çalışan işçi ile belirli süreli çalışan işçi arasında farklı işlem yapamaz.

• Cinsiyet Ayrımı Yasağı: İşveren, biyolojik veya işin niteliği ile ilgili zorunlu sebepler olmadıkça cinsiyet veya gebelik nedeniyle işçiye doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz. Bu kapsamda iş sözleşmesinin şartlarının belirlenmesi, uygulanması ve sona erdirilmesinde eşit davranmak zorundadır.

• Eşit Ücret İlkesi: Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret belirlenemez. İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması da daha düşük ücret uygulanmasını haklı kılmaz.

• Ayrımcılık Durumunda Tazminat Hakkı: İş ilişkisinde veya sona ermesinde yukarıdaki ayrımcılık yasağı hükümlerine aykırı davranıldığında, işçi 4 aya kadar ücreti tutarında uygun bir tazminat talep edebilir. İşveren ise böyle bir ihlalin olmadığını ispat etmekle yükümlüdür, ancak işçi tarafından ihlalin varlığı güçlü biçimde gösterildiğinde işverenin ispat yükümlülüğü artar.