|
 |
|
|
 |
Kişisel Verilerin Uluslararası Transferlerinde Yardımcı Kılavuzlar |
|
Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun 4 Haziran 2024 tarihli ve 2024/959 sayılı kararıyla kabul edilen kişisel verilerin yurt dışına aktarılmasında kullanılacak standart sözleşme metinleri, bağlayıcı şirket kuralları başvuru formları ve bağlayıcı şirket kurallarında bulunması gereken temel hususlarla ilgili yardımcı kılavuzları Kurumun internet sitesinde yayımlanmıştır. Bu kılavuzlar, kuruluşların kişisel verilerin uluslararası transferlerinde uygun ve güvenilir şekilde hareket etmelerine yardımcı olmak amacıyla sunulmaktadır. |
| | | TÜİK, Mayıs 2024 İşgücü İstatistiklerini Açıkladı |
| İşsizlik Oranı: Mayıs ayında işsizlik oranı %8.4 olarak kaydedildi, bir önceki aya göre 0.1 puan azaldı. Geçen yılın aynı dönemine göre 1.1 puan düşüş yaşandı. İşsiz Sayısı: İşsiz sayısı Mayıs ayında 27 bin kişi azalarak 3 milyon 11 bin kişiye geriledi. Cinsiyet Ayrımı: İşsizlik oranı erkeklerde %7, kadınlarda %11 olarak tahmin edildi. Genç İşsizlik: 15-24 yaş grubunda işsizlik oranı %15 oldu. Bu yaş grubunda erkeklerde %12.8, kadınlarda %19.3 işsizlik oranı hesaplandı. İstihdam: Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı 273 bin kişi artarak 32 milyon 920 bin kişiye yükseldi. İstihdam oranı %50 olarak gerçekleşti. İş Gücüne Katılım: Mevsim etkisinden arındırılmış iş gücü 245 bin kişi artarak 35 milyon 931 bin kişi oldu. İş gücüne katılma oranı %54.5 olarak belirlendi. Haftalık Çalışma Süresi: İstihdam edilenlerin haftalık ortalama fiili çalışma süresi 43.9 saat olarak kayıtlara geçti, aylık bazda 0.3 saat azaldı. Atıl İş Gücü: Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel iş gücü ve işsizlerden oluşan atıl iş gücü oranı %25.2 oldu. İşsiz ve potansiyel iş gücünün bütünleşik oranı %17.1 olarak tahmin edildi.
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
Doğum Parası Miktarlarının Güncellenmesi Talebi |
|
Dünya Nüfus Günü dolayısıyla TÜİK’in yayınladığı verilere göre, Türkiye 2024 yılında nüfus büyüklüğüne göre sıralamada 194 ülke arasında 18. sırada yer aldı. Türkiye’de 1965’te 7 olan doğurganlık hızının 2023’te 1,51’e inmesi ve Türkiye’nin bu konuda ilk kez OECD ülkeleri ortalamasının altına düşmesi, hükümeti harekete geçirdi. Kadın Kolları Başkanlığının doğum hızının artırılmasına yönelik öne çıkan bazı öneriler: Üç ve daha fazla çocuk sahibi olan ailelere kademeli olarak asgari ücret tutarında bakım desteği verilmesi, İki ve daha fazla çocuğu olan ailelere araç ve konut alımı başta olmak üzere vergi indirimleri ve avantajlar sunulması gerektiği, Aile ve Gençlik Fonu uygulamasının, kapsamı genişletilerek çocuk teşvikleri için de kullanılabilmesi, Doğum parası olarak verilen 1’inci çocuğa 300 TL, 2’nci çocuğa 400 TL, 3 ve üzeri çocuğa 600 TL olan rakamların güncellenmesi talep edildi.
|
|
|
 |
2024 veya 2025 Yılında Emeklilik Talebinde Bulunmanın Emekli Aylığına Etkisi |
|
Kamu ve özel sektörde çalışanlar için takvim yılı farklı süreleri kapsar. Özel sektör için 2024 yılı 1 Ocak 2024’ten 31 Aralık 2024’e kadar; kamu sektörü için ise 15 Ocak 2024’ten 14 Ocak 2025’e kadar süre tanır. 2024 yılında emekli olmak isteyenlerin son tarihleri:
2025 yılında emekli olmak isteyenlerin son tarihleri:
Emeklilik talebi 2024 yılında yapıldığında, emekli aylıkları 2023 yılı TÜFE ve GH oranları dikkate alınarak güncelleme katsayısı ile hesaplanır. 2025 yılı için talepte bulunanlar için ise 2024 yılı TÜFE ve GH oranları esas alınarak güncelleme katsayısı hesaplanmalıdır.
Emekli aylıklarının miktarı üzerinden yapılan hesaplamalar, 2024 yılında emeklilik talebinde bulunmanın yaklaşık %40’a kadar avantaj sağlayabileceğini gösteriyor. Bu nedenle, sigortalılar için 2024 yılında emeklilik talebinde bulunmak daha avantajlı olabilir. |
|
|
|
Emekli Maaşına Zam Hazırlığı mı Yapılıyor? |
|
AK Parti’nin en düşük emekli maaşlarını 10 bin TL’den 12 bin TL’ye çıkarmak için çalışmalarını Perşembe gününe kadar sürdüreceği iddia edildi. Ayrıca, 2 bin TL’lik seyyanen zammın tüm emeklilere yansıtılması da tartışılıyor ancak henüz bu konuda kesin bir karar alınmamış durumda. AK Parti, 2023 seçimleri öncesinde seçim yatırımı olarak en düşük emekli maaşını 7 bin 500 TL’ye çıkarmıştı. Ocak 2024’te ise en düşük emekli maaşı yeniden 10 bin TL olarak belirlenmişti. |
|
|
BYD’nin Elektrikli Araç Üretim Tesisi Manisa’da Kuruluyor |
|
| Manisa’da elektrikli ve şarj edilebilir hibrit otomobil üretim tesisi ile AR-GE Merkezi kuracak Çinli BYD firması yetkilileri, kentte ziyaretlerde bulundu.
BYD’nin 1 milyar dolarlık yatırımının kelebek etkisi yaparak DFSK, Skywell, Chery, MG ve SWM gibi markaları harekete geçirmesi bekleniyor. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Enflasyon Sonrası Beklentiler: Beyaz Yakalı Çalışanlar Zam Taleplerini Belirliyor |
|  |
| Yıllık %71 ve 6 aylık %24,73 enflasyonun ardından beyaz yakalı çalışanlar enflasyon oranında zam beklerken, araştırmalar bazı firmaların ekonomik koşullar ve maliyet artışları nedeniyle daha düşük zam planladığını gösteriyor. Çalışanlar %19 veya %25 oranında zam beklerken, birçok şirket bu oranların altında zam yapmayı planlıyor. Araştırmalara göre, şirketlerin beklenen zamları yapmaması durumunda beyaz yakalı çalışanların iş arayışına girebileceği ve iş değiştirme oranlarının artabileceği öngörülüyor. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kibar Holding, İsviçre merkezli EQUAL-SALARY Foundation tarafından verilen “Eşit Ücret Sertifikası”nı alan ilk holding oldu. Bu sertifika, kurum içinde kadın ve erkek çalışanlar arasındaki ücret eşitsizliğini bağımsız bir şekilde değerlendiriyor. EQUAL-SALARY Foundation, 2010 yılında kurulmuş olup şirketlerin kadın ve erkek çalışanlarına aynı rol için eşit ücret ödediklerini doğrulamak amacıyla pratik ve bilimsel bir araç geliştiriyor. Sertifikasyon süreci, Cenevre Üniversitesi ve dünyanın önde gelen denetim kuruluşlarıyla işbirliği içinde şekillendirilmiştir. |
|
| “Eşit Ücret Sertifikası” Alan İlk Holding |
|  |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ING Türkiye, Flexi Yaz çalışma modeli ile yaz boyunca çalışanlarına istedikleri şehir ve lokasyondan uzaktan çalışma imkanı sunuyor. Flexi Yaz kapsamında İstanbul Genel Müdürlük ve Kahramanmaraş Operasyon ve Çağrı Merkezi çalışanları, Haziran ve Eylül ayları arasında 8 haftaya kadar diledikleri yerden çalışabiliyor. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Eurostat Verilerine Göre Avrupa’da Ortalama Maaşlar |
|
Avrupa Birliği’nin (AB) resmi istatistik ofisi Eurostat, Avrupa’daki ortalama maaşları açıkladı. Verilere göre, Kuzey ve Batı Avrupa ülkeleri en yüksek ortalama net gelirleri elde ederken, Doğu ve Güney Avrupa ülkeleri daha düşük ortalama gelirlerle dikkat çekiyor. İsviçre, yıllık 85,582 Euro ile bölgedeki en yüksek ortalama net gelire sahip ülke olarak listenin başında yer alıyor. Listenin sonunda ise Türkiye, yıllık 8,968 Euro ile en düşük ortalama net gelire sahip ülke olarak bulunuyor. İsviçre’yi sırasıyla İzlanda 53,885 Euro ve Lüksemburg 49,035 Euro ortalama yıllık kazanç ile takip ediyor. Norveç ve Hollanda’da ise ortalama net kazanç 45,000 Euro’nun üzerinde seyrediyor. |
|
|
|
 |
Yapay Zeka Yöneticilerinin Performansı İnsanlarla Yarışıyor |
|
ABD’deki Columbia Üniversitesi, Arizona Eyalet Üniversitesi ve Wisconsin Üniversitesi’nden akademisyenler tarafından yapılan bir çalışma, yapay zeka yöneticilerinin performansını insan yöneticilerle karşılaştırdı. Çalışma kapsamında katılımcılar üç gruba ayrıldı: Bir grup insan yöneticiye, bir grup yapay zeka yöneticiye ve son grup hem yapay zeka hem de insan yöneticiye atandı. Yapay zeka yöneticisi, çalışanların günlerini önceden planlamasını sağlamada %44 başarı oranına ulaştı ve çalışanları %42 oranında işe zamanında başlamaya motive etti. İnsan yöneticinin başarı oranları ise %45 ve %44 olarak belirlendi, bu oranlar yapay zeka yöneticisiyle oldukça yakın. Ancak yapay zeka yöneticisi bir insan yöneticiyle birlikte çalıştığında, çalışanların iş günlerini önceden planlamasını sağlamada %72’lik bir başarı oranı ve zamanında başlama oranında %46’ya ulaştı. |
|
|
|
Güney Kore’de Robot İntiharı: Dünya Genelinde İlk Olay |
|
Güney Kore’de Gumi Kent Konseyi’nde görevli olan devlet memuru robot, intihar ettiği öne sürüldü. Robot, belediye personeli tarafından 16.00 civarında birinci ve ikinci katlar arasındaki merdivenlerin altında bulundu. Rapora göre, bu olay dünya genelinde belgelenen ilk robot intiharı olarak kayda geçti. Robot, Kaliforniya merkezli Bear Robotics tarafından tasarlandı ve Ekim 2023’te atandı. “Robot Süpervizörü” lakabını taşıyan bu robot, belgeleri, bilgileri ve şehir promosyonlarını teslim etmek gibi görevlerde insanlarla işbirliği içinde çalışıyordu. Tıpkı diğer tüm “insan” çalışanlar gibi, 9-4 vardiyasında çalışıyordu ve hatta kendi çalışan kartı bile vardı. Ancak bu trajik olayın kaza olma ihtimali düşük görünüyor. Diğer hizmet veren robotlar gibi, Robot Süpervizörü genellikle asansör kullanarak katlar arasında seyahat ediyordu. Yaşanan olayın arkasında içsel bir arıza olabileceği düşünülüyor. Güney Kore, robot atamalarında aktif olan endüstrilerden biri olarak biliniyor ve gelecekte robotların değiştirilmesi mümkün olabilir. Uluslararası Robotik Federasyonu’nun raporuna göre, Güney Kore’de her 10 normal çalışana bir robot düşüyor. |
|
|
 |
İngiltere’de 4 Günlük Çalışma Haftası İçin Pilot Proje |
|
İşçi Partisi hükümetinin desteğiyle İngiltere’de 4 günlük çalışma haftası için bir pilot proje hazırlanıyor. Bu proje, 2025 yazında sunulacak ve şirketlere Kasım ayında başlayacak. Pandemi sonrası çalışma alışkanlıklarının değişmesiyle 4 günlük hafta kampanyası önem kazanmış durumda. İngiltere’deki önceki pilot uygulamaların başarısı üzerine yeni bir adım olarak planlanan bu proje, esnek çalışma biçimlerini teşvik etmeyi amaçlıyor. İşverenlerin ve çalışanların bu değişikliği benimsemesi ve uygulamada başarılı olması bekleniyor. Son yıllarda, özellikle Covid pandemisinin etkileri, insanların çalışma şekilleri ve zamanlamaları konusundaki beklentileri değiştirdiği için 4 günlük çalışma haftası kampanyası büyük ilgi görüyor. 2022’de İngiltere’deki ilk pilot uygulamaya 61 şirket katıldı, bunların 54’ü bir buçuk yıl sonra hala bu modeli sürdürdü. Benzer projeler ayrıca Almanya, Portekiz, İspanya ve İzlanda’da da başlatıldı. |
|
|
|
Avustralya İş Koşulları ve İş Dünyası Güveni Anketi Sonuçları |
|
Avustralya’da yapılan bir ankete göre, iş koşulları Haziran ayında kötüleşti ve istihdam görünümü önemli bir darbe aldı. Ancak firmalar, maliyet baskılarının hafiflemesiyle biraz daha kendinden emin hale geldi. National Australia Bank’ın (NAB) anketi, iş koşulları endeksinin 2 puan düşerek +4’e gerilediğini ve uzun vadeli ortalamasının altına düştüğünü gösterdi. İş dünyası güveni endeksi ise imalat ve toptan satışta bildirilen kazançlarla birlikte 6 puan artarak +4’e yükseldi. Anket, işçilik maliyetleri ve satın alma maliyetlerinin yavaşlamasıyla fiyat baskılarında belirgin bir azalma olduğunu ortaya koydu. Ürün fiyatlarındaki enflasyon üç aylık bazda sadece %0,7’ye gerilerken, perakende fiyatları %1,5 seviyesinde kaldı. |
|
|
 |
ILO Raporu: İşgücü Piyasalarındaki Eşitsizlikler Devam Ediyor |
|
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Dünyada İstihdam ve Sosyal Görünüm Raporunu yayımladı. Küresel işsizlik oranlarının 2024 yılında hafif bir düşüş göstereceğini ancak işgücü piyasalarındaki eşitsizliklerin devam ettiğini ortaya koyuyor. Rapora göre, 2023 yılında %5,0 olan küresel işsizlik oranı, 2024 yılında %4,9’a gerileyerek önceki tahminlere göre aşağı yönlü revize ediliyor. Ancak işsizlik oranlarının 2025’te sabitlenmesi ve %4,9 seviyesinde kalması bekleniyor. Raporda vurgulanan bir diğer nokta ise işgücü piyasalarında süregelen fırsat eksikliği. ILO, 2024 yılı için iş açığının 402 milyon kişi olacağını tahmin ediyor; bu rakam işsiz sayılan 183 milyon kişiyi içeriyor. Özellikle düşük gelirli ülkelerde kadınların işsizlik ve iş açığından daha fazla etkilendiği belirtiliyor. Raporda, düşük gelirli ülkelerde kadınlar için iş açığının %22,8’e ulaştığı, bu oranın erkekler için ise %15,3olduğu görülüyor. Bu, yüksek gelirli ülkelerde ise kadınlar için %9,7 ve erkekler için %7,3 düzeyinde olduğundan belirgin bir farklılık gösteriyor. |
|
|
YASAL DÜZENLEMELER VE YARGI KARARLARI |
|
|
|
Davacının görevlendirildiği temizleme-tamamlama bölümünde prim ödenmesi sebebi ile gelirinde artış meydana geldiği ileri sürülerek bu değişikliğin esaslı değişiklik mahiyetinde olmadığı davalı işverence savunulmuş ise de, işçinin ücretinde artışı getiren değişiklik her zaman işçinin lehine sayılmayabilir. Esaslı değişiklik kavramında ölçüt olarak işçinin durumunun ağırlaşmasını kabul etmek gerekir. İşçinin değişiklikten önce ve sonraki durumu karşılaştırılarak işçinin menfaati açısından zararına olan bir durum saptanırsa bu değişikliğin esaslı değişiklik olduğu kabul edilmektedir.
Davacının görevlendirildiği temizleme-tamamlama bölümünde prim ödenmesi sebebiyle gelirinde artış meydana gelmekle birlikte, hem tanık beyanları hem de mahallinde inceleme yetkisi verilerek hazırlanan bilirkişi raporundaki tespitler dikkate alındığında; davacının görevlendirildiği temizleme-tamamlama bölümündeki iş şartlarının daha ağır olduğu sonucuna varılmıştır. Bu değişikliğin davacı işçi tarafından yazılı olarak kabul edildiği yönünde dosyaya delil de sunulmamıştır. Açıklanan nedenlerle direnme kararı yerindedir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2020/22-12E., 2022/71K., 27.01.2022T. |
|
|
|
Kişisel Verileri Koruma Kurumu, bir bordrolama şirketine, çalışanlara ait verilerin yer aldığı aynı ihtarnameyi birden fazla personel için göndermesi nedeniyle 100.000 TL para cezası verdi. Şikayet üzerine, bir çalışanın ücretsiz izne çıkarılmasını bildiren ihtarnamenin, ilgili kişinin T.C. kimlik numarası ve adresi gibi kişisel verilerini içerdiği ve bu bilgilerin yedi başka çalışana da gönderildiği belirtildi. Veri sorumlusu ise savunmasında, pandemi nedeniyle büyük personel grupları için bu tür bildirimlerin zorunlu olduğunu ve noter onayıyla bu işlemin gerçekleştirildiğini ifade etti. Ancak Kurul, veri sorumlusunun bu bilgileri muhataplarına karartma veya ayrı ayrı bildirme gibi bir önlem almadığını tespit ederek, kişisel verilerin korunması gerekliliklerine uyulmadığı sonucuna vardı. Bu çerçevede, 100.000 TL para cezası ve Türkiye Noterler Birliği’ne bilgilendirme kararı verildi. |
|
|
|
| 97 yaşındaki ABD Federal Devre Yargıcı Pauline Newman, 2023 yılında yaşına bağlı bilişsel ve fiziksel bozukluklar nedeniyle görevden uzaklaştırıldıktan sonra açtığı dava sonucunda Salı günü mahkemeyi kaybetti. Yargıç Newman, ABD Federal Devre Temyiz Mahkemesi’nden alınan yargıçların görevden alınma sürecini düzenleyen bir yasanın anayasaya aykırı olduğunu iddia etmişti. Ancak Yargıç Christopher “Casey” Cooper, Newman’ın bu iddialarını reddetti ve yasanın anayasal olduğuna karar verdi. Newman’ın avukatı karara itiraz edeceklerini belirtti. Yargıç Newman, patent hukukunda tanınmış bir figür olarak bilinmekte ve Federal Devre’deki önemli davalarda kararlar vermiştir. Bu olay, ABD’de yargıya uygunluk konusunda nadir görülen bir kamuoyu anlaşmazlığına işaret etmektedir. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
GÜNÜN SORUSU VE BİLGİLERİ |
|
|
| SORU: Şirketimize bir işe iade bildirimi ulaştı. Gerekçeli karara göre hesaplama yapacaktık ancak davacı boşta geçen süre için icra takibi başlatmış. Muhasebe ödemeyi yaptı. Süremiz henüz var. Gerekçeli karara göre hesap yaparken icradan aldığı boşta geçen süreyi artık hesaplamıyoruz. İlk defa bu durumla karşılaştık. Nasıl bir aksiyon alabiliriz? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CEVAP: İşe iade kararın kesinleşmesine kadar en çok dört aya kadar hesaplanacak ücret ve diğer alacaklar, işçinin işe iade için başvurduğu anda muaccel olur. (Yargıtay 9.HD. 20.11.2008 gün 2007/30092 E, 2008/31546 K). İşe iade başvurusunda boşta geçen süreye ait ücret ve diğer hakların ödenmesi talep edilmiş ise, başvuru ile birlikte işveren de temerrüde düşürülmüş sayılmalıdır. Sözü edilen ücret ve diğer hakların ödenmemesi durumunda başvuru tarihinden itibaren faiz/icra hakkı doğar. Boşta geçen süre ödemesi yapılmış ise bu süreye ilişkin tekrar bir hesaplama yapılmaz, yalnızca yasal süresinde SGK ve vergisinin hesaplanarak bildirilmesi gerekir. İcra yazısında yalnızca boşta geçen süre ücreti talebi yer alıyor ve diğer alacakları henüz ödenmediyse, kalan alacaklar (işe başlatmama, kıdem tazminatı vb.) hesaplanarak çalışana ödenmelidir.
|
|
|
|
 |
Çalışma koşullarında esaslı değişiklik: İş Kanunu’nun 22. Maddesinde düzenlenmiştir. İşveren, çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak bu durumu işçiye yazılı olarak bildirerek yapabilir. Değişiklik, iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği veya benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan koşulları da kapsar. Değişiklik teklifi işçiye yazılı olarak bildirildiği halde, işçi tarafından 6 işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmezse, bu değişiklik işçiyi bağlamaz. İşçi, değişiklik teklifini kabul etmezse, işveren yazılı olarak değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya iş sözleşmesini feshetmek için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu açıklamak zorundadır. İşveren, değişiklik teklifini işçi tarafından kabul edilmemesi durumunda iş sözleşmesini feshetmek istiyorsa, bildirim süresine uymak ve fesih için geçerli bir nedeni yazılı olarak belirtmek zorundadır. İşçi, işveren tarafından yapılan değişiklik nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, iş sözleşmesinin feshine ilişkin hükümlere göre dava açabilir. Taraflar arasında anlaşma sağlanması halinde, çalışma koşullarında her zaman değişiklik yapılabilir. Yapılan değişikliklerin geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulması mümkün değildir.
|
|
|
|
